اهدای تخمک از منظر دانشجویان پزشکی و حقوق

از سال 1980 به بعد، اهدای تخمک یا به‌اختصار OD، به‌عنوان یک روش مقبول‌ برای باروری تسهیل شده شناخته شد و باعث شد هرساله کودکان OD بیشتری متولد شوند. اما با افزایش استفاده از OD، نگرانی‌هایی نیز در مورد تأثیرات روان‌شناختی، اجتماعی و اخلاقی آن بر کودکانی که به این نحو ایجاد می‌شوند، بروز کرد و محل بحث و تبادل نظر دانشمندان و سایر آحاد جوامع گردید.

در نقاط مختلف جهان، در مورد نگرش زوجین نسبت به OD مطالب متعددی وجود دارد و مردم به پیش‌زمینه‌های اطلاعاتی بیشتری دسترسی دارند. اما در این خصوص در کشور ما ایران، به نظر می‌رسد هنوز جای کار زیادی وجود داشته و اطلاعات بهتری مورد نیاز است.

با افزایش استفاده از OD، نگرانی‌هایی نیز در مورد تأثیرات روان‌شناختی، اجتماعی و اخلاقی آن بر کودکانی که به این نحو ایجاد می‌شوند، بروز کرد و محل بحث و تبادل نظر دانشمندان و سایر آحاد جوامع گردید.

با توجه به این موضوع، پژوهشگرانی از پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی، مطالعه‌ای را انجام داده‌اند که در آن روی همین مسئله تمرکز شده است.

این پژوهشگران، در مطالعه خود برآن شده‌اند تا نگرش دانشجویان حقوق و پزشکی، یعنی کسانی که به‌صورت مستقیم با محدود کردن و یا گسترش چنین برنامه‌هایی در ارتباط هستند را نسبت به اهدای تخمک یا OD بررسی نموده و میزان موافقت آن‌ها با برخی از جنبه‌های کلیدی OD را به شکلی علمی بسنجند.

برای انجام این پژوهش مبتنی بر پرسشنامه، شرکت‌کنندگان به‌صورت تصادفی از بین دانشجویان رشته حقوق و پزشکی که در بزرگ‌ترین دانشگاهی که هر دو دانشکده حقوق و پزشکی را در تهران دارد تحصیل می‌کردند، انتخاب شدند.

همچنین محققین، بر اساس یک پژوهش کیفی پیشین که روی زوج‌های نابارور مراجعه‌کننده به پژوهشگاه رویان، به‌عنوان بزرگ‌ترین کلینیک باروری ایران انجام شده بود، یک مطالعه تحلیلی را به انجام رساندند. سپس داده‌های به‌دست‌آمده از این بررسی‌ها، به‌وسیله نرم‌افزارهای آماری تجزیه‌وتحلیل شد.

بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، شرکت‌کنندگان مرد و زن، با OD به‌عنوان آخرین راه درمان ناباروری موافقت داشتند.

البته در این خصوص، تفاوت دیدگاه زیادی بین پاسخ دانشجویان حقوق و پزشکی وجود داشت. ولی تفاوت بین دانشجویان مرد و زن در مورد ارتباط دریافت‌کننده با اهداکننده، معنادار نبود و به عبارتی هر دو جنس، دیدگاه تقریباً یکسانی به این موضوع داشتند.

همچنین در مورد پشتیبانی از آشنایی قبلی گیرنده و اهداکننده تخمک، تفاوتی بین دانشجویان حقوق و پزشکی وجود نداشت و هر دو گروه به یک شیوه می‌اندیشیدند.

رضا عمانی سامانی، پژوهشگر مرکز تحقیقات اپیدمیولوژی باروری پژوهشگاه رویان و همکاران ایشان در این پژوهش می‌گویند: «در پژوهش ما مشخص شد که زنان بیشتر نسبت به گرفتن تخمک از خواهرشان موافق بودند تا مردان. همچنین، اختلاف بین شرکت‌کنندگان مرد و زن در مورد ناشناس بودن اهداکننده و دریافت‌کننده نسبت به یکدیگر معنادار نبود و به عبارتی، هر دو گروه دیدگاه یکسانی نسبت به این موضوع داشتند».

این محققین ادامه می‌دهند: «بر اساس نتایج، هر دو گروه دانشجویان حقوق و پزشکی، اعتقاد داشتند که اهداکننده تخمک بایستی برای بچه تا سن 18 سالگی ناشناس بماند. همچنین، شرکت‌کنندگان زن بیشتر از مردان اعتقاد داشتند که دریافت‌کننده تخمک (مادر)، بچه OD را به‌طور طبیعی دوست خواهد داشت و در این رابطه، دانشجویان حقوق، به طور معناداری بیشتر از دانشجویان پزشکی موافق این ایده بودند».

این مطالعه، اولین گزارش در مورد نگرش دانشجویان پزشکی و حقوق در مورد OD در یک کشور مسلمان بوده است و نتایج آن نشان می‌دهند که درصد زیادی از دانشجویان حقوق و پزشکی از OD به‌عنوان یک روش برای شروع یک خانواده، حمایت می‌کنند.

عمانی سامانی و همکاران محققش اعتقاد دارند: «بین دانشجویان دختر، این علاقه وجود دارد که اهدای تخمک به‌صورت ناشناس صورت گیرد. به‌علاوه، اکثریت شرکت‌کنندگان در پژوهش ما، اهمیت ارتباط بین والدین و بچه را بزرگ دانستند. آن‌ها در مورد این‌که آیا خانواده گیرنده، فرزند OD خود را دوست دارند یا نه نگران بودند».

این محققین می‌افزایند: «بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، ما باور داریم که چنین مطالعاتی، می‌توانند روی دانشجویان پزشکی و حقوق، تأثیر مثبتی گذاشته و دیدگاه آن‌ها را نسبت به مسئله مهم اهدای تخمک روشن‌تر نمایند».

قابل‌ذکر است نتایج این مطالعه که بدون شک و به دنبال تأثیرگذاری بر دانشجویان، به آحاد مردم نیز منتقل می‌شود، در نشریه انگلیسی‌زبان جهاد دانشگاهی، International Journal of Fertility & Sterility که توسط پژوهشگاه رویان مدیریت می‌شود، به چاپ رسیده است.

 

گزارش: دکتر محمدرضا دلفیه

منبع: International Journal of Fertility & Sterility

No tags for this post.