ارزیابی طرح های دانش بنیان در راستای کاهش تصادفات جاده ای
مجید صباغزاده، مدیرکل دفتر نگهداری علائم تجهیزات و توسعه ایمنی راه سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای در گفتوگو با مرکز ارتباطات و اطلاعرسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاستجمهوری، بحث تصادفات جادهای را یکی از موضوعاتی خواند که در اکثر کشورها به خصوص کشورهای در حال توسعه وجود دارد و ادامه داد: تصادفات و تلفات جادهای، ابعاد مختلفی دارد و قاعدتاً هر فرآیند و اقدامی که در راستای کاهش این تلفات و تصادفات اتفاق بیافتد به رشد و پیشرفت کشور کمک شایانی کرده است. طرح ملی کاج با این هدف تعریف شده است که با بهبود شرایط حمل و نقل، زیرساختها و … بتوانیم آسیبهای ناشی از تصادفات جاده ای را به حداقل برسانیم.
وی، طرح کاج را گامی در مسیر تحقق یک هدف ملی خواند و افزود: به عنوان بخشی از این طرح در فاز نخست، بحث «کاهش تصادفات و تلفات جادهای» را مدنظر قرار داده ایم، در نتیجه اولین موضوع طرح کاج، بحث تلفات جادهای و آسیبهای جادهای بود. در این فاز اقدامات پیشگیرانه و این که چه اقداماتی را میتوانیم به صورت اقدامات واکنشی انجام دهیم که پس از وقوع حادثه، خسارات انسانی و مادی را به حداقل برسانیم مدنظر قرار گرفت. همچنین در این راستا، مسائل دیگری را نیز تعریف کردیم که میتواند در فعالیتهای ما اثرگذار باشد.
مدیرکل دفتر نگهداری علائم تجهیزات و توسعه ایمنی راه سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای در ادامه، «راه و زیرساخت» را یکی از مهمترین سرمایه های ملی هر کشوری دانست و گفت: ما به عنوان یک کشور در حال توسعه باید از این سرمایه به خوبی حفاظت کنیم.
صباغزاده به سری اقداماتی که ممکن است سبب خسارت به محیط زیست و جسم راه شود اشاره کرد و افزود: با توجه به اینکه یک بعد اصلی این طرح، شرکتهای دانش بنیان هستند، در طرح کاج، سعی شده است بتوانیم مسائلی را که با «راه» درگیر است توسط شرکتهای دانش دانش بنیان تحلیل کنیم و راهکارهای مناسبتری را جهت اقدامات راهداری به دست آوریم. این مهم، کاهش هزینه ها و حفظ بهتر سرمایه ملی را بهدنبال دارد.
مدیرکل دفتر نگهداری علائم تجهیزات و توسعه ایمنی راه سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای، «مسائل بین دستگاهی» را تنها چالش این طرح برشمرد و ادامه داد: بعضی از این پروژهها و طرحهای ارائه شده، فرادستگاهی است و امکان تعامل دو یا چند دستگاه با یکدیگر وجود دارد. همچنین این تعامل گاه ممکن است دچار مسائلی شود که در روند کار وقفه ایجاد کند و سرعت طرح را کاهش دهد، باید در این مسیر سازوکار در نظر گرفته شود که این تعامل با کیفیت بهتری جلو رود.
وی از حمایت سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای از طرحهای ایدهآل در حوزه «راه» که سبب بهبود شرایط میشوند خبر داد و گفت: اگر مسائل مالی، مانع طرحهای ایدهآل باشند، در سازمان سعی میکنیم مسائل مالی را برطرف کنیم چون در مجموع این کار به نفع جامعه خواهد بود.
صباغ زاده در ادامه به فرآیند ارزیابی طرحها اشاره و بیان کرد: توافقنامه سه جانبه طرح ملی کاج با هدف حراست از جان و مال مردم، کاهش هزینههای ناشی از خسارات تصادفات جادهای، کاهش آسیبهای اجتماعی و هزینههای غیراقتصادی ناشی از تصادفات، ایجاد و تقویت زیستبوم اقتصادی در حوزه ایمنی حملونقل جادهای و توسعه اقتصاد دانش بنیان در کشور، استفاده از ظرفیت شرکتهای دانش بنیان در ارتقاء ایمنی جادهها و توسعه فناوریهای پیشرفته در حوزه هوشمندسازی راه و خودرو منعقد شد و پس از این توافق سه جانبه، جلسات متعددی در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاستجمهوری برگزار و چالشهای طرح، عنوان شد. همچنین با توجه به اینکه «استانداری قزوین» درخصوص اجرای آزمایشی این طرح در استان اعلام آمادگی کرده بود، بازدیدهایی از استان قزوین داشتیم و پس از برگزاری جلسهای در استانداری قزوین، یک سری مسائلی را که امکان ارائه راهکار و به نتیجه رسیدن مسئله در کوتاه مدت، وجود دارد را مشخص کردیم.
به گفته او در این مسیر، شرکتهای دانشبنیان با فرآیندی که معاونت علمی تعیین کرده بود وارد عمل شدند.
مسئول طرح کاج در سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای، به هفت راهکار خواسته شده از شرکتهای دانشبنیان در این فراخوان اشاره کرد و افزود: پس از ارسال طرحهای دانشبنیان و بررسی های لازم معاونت علمی، طرح های برگزیده ای که نیاز به اظهار نظر تخصصی خود داشتند به حوزه مورنظر ارجاع داده شدند. ما طرح های تخصصی حوزه راه را به ترتیب بررسی کردیم و با تجاربی که داشتیم تطبیق دادیم و در نتیجه پس از امتیازدهی توسط حوزه تخصصی و معاونت، پس از ارزیابی نهایی اگر درخصوص اثربخشی نتیجه اطمینان حاصل شود در فاز بعدی به سمت فراگیر کردن و در صورت نیاز بومیسازی حرکت خواهیم کرد.
صباغ زاده به تبیین محورهای فناورانه طرح پرداخت و یکی از محورهای فراخوان ارائه راهکارهای دانشبنیان برای ایمنی حملونقل جادهای و کاهش سوانح و تلفات آن، «مصالح مصرفی» خواند و ضمن تاکید بر اثرات منفی «نمک» در محیط زیست به ضرورت وجود آن جهت ایجاد یک بستر مناسب در فصل زمستان اشاره کرد.
وی در ادامه بحث سیستمهای کنترلی (بهصورت پهپاد و سیستمهای هوشمند)، بحث ذخیره انرژی و روشنایی و بحث تجهیزات و سامانههایی که میتواند در حوزه حملونقل مفید باشد را از جمله محورهایی ارائه شده توسط شرکتهای دانشبنیان خواند.
به گفته مدیرکل دفتر نگهداری علائم تجهیزات و توسعه ایمنی راه سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای، برخی از موضوعاتی که مطرح میشود مختص به یک محور خاص است و برخی دیگر از موضوعات فراگیر است؛ به طور مثال بحث نمک در کل کشور وجود دارد و اگر بتوان جایگزین مناسبی برای نمک پیدا کرد مضاف بر حفظ محیط زیست، حفظ شرایط ایمن راه و کاهش هزینهها یک منفعت چندگانه را به دنبال خواهد داشت.
حمایت سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای از شرکتهای دانش بنیان در طرح ملی کاج
صباغ زاده در بخش دیگری از صحبتهای خود، به برنامهریزیهای سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای درخصوص حمایت از شرکتهای دانشبنیان در طرح کاج اشاره کرد و گفت: ما به عنوان یک مجموعه دولتی، یکسری نیازها جهت بهبود شرایط، ارتقاء تجهیزات و امکان یا روش نگهداری از آنها و سامانههای موجود، داریم.
وی ادامه داد: اگر شرکت دانشبنیانی بتواند در این مسیر ما را همراهی کند و جهت رفع نیازهای ما پیشنهادی ارائه دهد که سبب بهبود شود، سازمان راهداری به عنوان متولی امر راهداری در کشور از آن شرکت حمایت و بر روی شرکت مذکور سرمایهگذاریهای لازم را انجام خواهد کرد.
مسئول طرح کاج در سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای، ضمن تاکید بر نیاز شرکتهای دانش بنیان در خصوص شناخت جنس مشکل راه، گفت: شاید طرح اولی که شرکت دانشبنیان ارائه میدهد با خواست ما، کمی فاصله داشته باشد ولی با یک تست و نمونه آزمایشی مشکل را لمس خواهند کرد و بعد میتوانند با استفاده از دانش و فناوری ای که در اختیار دارند، راهکار بهتری ارائه دهند و نیاز را برطرف کنند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: معاونت علمی ریاست جمهوری و وزارت راه و شهرسازی برای حمایت از طرحها در پایلوت اول و دوم هر یک به ترتیب 100 میلیارد ریال اعتبار اختصاص خواهند داد.