ژنوم انسان حامل هزاران دی ان ای غیرکاربردی است
از تقریباً سه میلیارد جفتی که ژنوم انسان را تشکیل می دهد، تنها حدود ۲ درصد پروتئین‌ها شناخته شده اند و عملکرد ۹۸ درصد باقی مانده کمتر آشکار شده است.
به گزارش سیناپرس، منشأ، اثرات و اهداف بالقوه این دی ان ای های غیرکاربردی در تکامل حیات که به عنوان دی‌ان‌ای های ناخواسته نیز شناخته می شوند، توسط برخی زیست‌شناسان بررسی شده است. اکنون محققان بینش های حیاتی در مورد دلایل تداوم دی ان ای های ناشناخته به دست آورده اند که به ما در درک بهتر تنوع غنی از اندازه های ژنوم در سراسر جهان کمک می کند.
در سال ۱۹۷۷، دو دانشمند به نام‌های ریچارد رابرتز (Richard Roberts) و فیل شارپ (Phil Sharp) به طور مستقل متوجه شدند که بخش زیادی از این بهم ریختگی دی ان ای نه تنها بین ژن‌های ما پراکنده است، بلکه اغلب آنها را در میانه‌ی توالی قطع می کند. به نظر می رسد که آنها که به عنوان اینترون شناخته می شوند، سلول های پیچیده ای هستند که سلول‌های ما را سنگین می کنند.
به گفته محققان، تعداد اینترون ها نیز از گونه ای به گونه دیگر بسیار متفاوت است. انسان ها نزدیک به ۱۴۰ هزار اینترون، موش ها حدود ۳۳ هزار، مگس های میوه معمولی حدود ۳۸ هزار و قارچ تک سلولی انسفالیتوزون کونیکولی (Encephalitozoon cuniculi) فقط ۱۵ اینترون دارند.
پژوهشگران توضیح می دهند: سوال اساسی این است که چرا تکامل این آشفتگی را از طریق روند طبیعی پاک نکرده تا ما را به موجودات کارآمدتر تبدیل کند؟ دانشمندان می گویند: به طرز جالبی، ظاهراً این روند برعکس اتفاق افتاده است، زیرا یوکاریوت ها دارای ژنوم های بزرگتر، پروتئین های طولانی تر و مناطق بین ژنی بسیار بزرگتر در مقایسه با پروکاریوت ها هستند. محققان معتقدند: حذف هر قطعه دی ان ای احتمالاً به بقای حیوان آسیب می رساند، زیرا بخش های کارآمد و شناخته شده نیز ممکن است در همان زمان بریده شوند.
این تیم تحقیقاتی توضیح می دهد: قبلاً اینگونه برداشت می شد که حذف دی ان ای منجر به کوچک شدن ژنوم‌ها در طول دوران تکاملی می شود. نتیجه غیرمعمول این که توالی های طولانی در حال تکامل می توانند حتی تحت حذف دی ان ای نیز ظاهر شوند.
به گزارش سیناپرس، پژوهشگران می گویند: ژنی را که ممکن است غیرکاربردی و به درد نخور در نظر بگیریم، به مرور زمان تبدیل به گنج ژنتیکی خواهد شد. هر چند این موضوع ممکن است به نظر راه پیچیده ای برای ساختن یک ارگانیسم به نظر برسد، اما با گذشت چندین میلیارد سال تکامل، به نظر می رسد طبیعت می داند که چه می کند.
شرح کامل این مقاله و یافته های حاصل از آن در آخرین شماره مجله تخصصی Open Biology منتشر شده است.
مترجم: سامیه خسروی زاده
No tags for this post.
