امریکای لاتین مهد استعدادهای بزرگ ادبی

گابریلا میسترال، اهل شیلی

میسترال در سال 1889 در شیلی با نام واقعی لوسیا دماریا دل پرپتوئو سوکورو گودوی آلکایاگا به دنیا آمد و در ابتدا معلم مدرسه بود و پس از یک بحران عاطفی شدید شروع به نوشتن شعر کرد. مجموعه ابتدایی وی به نام "غزل های مرگ" در سال 1914 منتشر شد.

وی نخستین برنده نوبل از قاره امریکایی لاتین به شمار می آید و تحت تخلص شاعری گابریلا میسترال شعر می گفت و این تخلص در واقع قدردانی از دو تن از شاعران محبوب وی است. این دو شاعر عبارت اند از گابریل دانونزو و فردیک میسترال که میسترال در سال 1904 جایزه نوبل را از آن خود کرد.

گابریل میسترال در سال 1945 به خاطر داستان معروف «دعا به خاطر آنها که خودکشی کردند»، موفق به دریافت جایزه ادبی نوبل شد. گزیده‌ای از سروده‌های این شاعر در کتابی با نام «شب زنبیل سیاهی‌ست» در ایران ترجمه شده است.

میگل آنخل آستوریاس از کشور گواتمالا

آستوریوس شاعر، رمان نویس و دیپلمات بود که جایزه صلح لنین اتحاد جماهیر شوروی را در سال 1966 از آن خود کرد و یک سال بعد مفتخر به دریافت جایزه نوبل ادبیات شد.

رمان های وی فرهنگ بومی به ویژه فرهنگ مایا در گواتمالا را به تصور می کشند و نوعی اعتراض اجتماعی نیز به شمار می آمدند. یکی از معروف ترین رمان های وی "آقای رئیس جمهور" بود و زندگی تحت یک دیکتاتور را به تصویر می کشد.

در سال 1930 در شهر مادرید کتاب "افسانه های گواتمالا "را منتشر کرد و کشور خود را از طریق افسانه‌های کودکی به مردم شناساند. پس از آن در سال 1944 کتاب"آقای رئیس جمهور" را نوشت که شاهکار وی به شمار آمد اما از انتشار آن در گواتمالا جلوگیری شد. کتاب تصویری است زنده از حکومت استرادا کابررا، رئیس جمهوری که از سال 1898 تا سال 1920 با استبدادی بیرحمانه بر کشور گواتمالا فرمانروایی می کرد.

 شیوه نگارش آستوریاس خاص خود اوست و می‌توان آن را رئالیسم جادویی نامید. در آثار او اعتقادهای آبا و اجدادی و خرافه پرستی، علاقه و ایمان به سحر و جادو از سوئی و فقر و بینوایی از سوی دیگر، در زمینه زیبایی طبیعت و سرسبزی منطقه استوایی با قلمی شاعرانه توصیف می شود. آخرین رمان آستوریاس پیش از مرگ او به نام" جمعه آلام" در سال 1972 در بوینس آیرس منتشر شد.

پابلو نرودا از کشور شیلی

امریکای لاتین مملو از استعدادهای ادبی بزرگ است و نویسندگان این قاره جوایز مهمی را از آن خود کرده اند و نام خود را در ادبیات دنیا به ثبت رسانده اند.

گارسیا مارکز زمانی پابلو نرودا را بزرگ ترین شاعر قرن بیستم در تمامی زبان ها توصیف کرد. گفته می شود این شاعر شیلیایی با رنگ جوهر سبز می نوشت زیرا این رنگ به وی امید می داد. نوشته های او از اشعار عاشقانه گرفته تا قطعات سورئال، حماسه های تاریخی و نوشته های سیاسی بود.

نام اصلی این نویسنده «نفتالی ریکاردو الیسر ریه‌س باسوآلتو» بود و نام «پابلو نرودا» را از روی نام نویسنده  اهل چک "یان نرودا" به عنوان نام مستعار خود انتخاب کرده بود و بعدها «پابلو نرودا» نام رسمی او شد.

نرودا در تاریخ دوازدهم ژوئیه سال 1904 در پارال شیلی به دنیا آمد و بدون تردید یکی از برجسته ترین چهره های ادبیات جهان است. هر چند او سراسر زندگی خود را در مبارزه سیاسی، بازداشت وتبعید گذراند، خلاقیت هنری و بیان شاعرانه اش بی تردید درعرصه تحول ساختارشعر اسپانیایی، به ویژه کاستیانا، تاثیر به سزایی داشت.

نرودا درسال 1917 نخستین اثر خود را در روزنامه ی" لامان یانا" منتشر کرد و برخی از آثار او عبارت اند از: بلندی های ماچو پیچو، سرود همگانی ، صدغزل عاشقانه، انگیزه ی نیکسون کشی، جشن انقلاب شیلی و ناآرام در آرامش.

در دوران نویسندگی نرودا، او هزاران شعر و آثار بسیاری به ‌صورت نثر خلق کرد و در شعرهایش هم از پیش‌ داوری‌ های غرض ‌آلود مکتب‌های ادبی یا نظریه‌ پردازی‌ های رایج در شهرها اثری نیست. آن ‌چه در شعر او حضوری همیشگی دارد، طبیعت شگفت‌ انگیزی است که در آن زندگی کرده است.

نرودا شاعری بود که از حس نیرومند انتقاد از خود و واکنش نسبت به خود برخوردار بود. او بدون لحظه‌ای تردید، دیدگاه‌ های نادرست گذشته‌ اش را نقد و رد می ‌کرد و اندیشه‌ های نو و تصحیح شده را می‌ پذیرفت. همین حس بود که سرانجام به نرودا کمک کرد تا در شخصیت و آثار خود تغییری بنیادین ایجاد کند.

مجموعه‌ «شعر مردم» بدون تردید، مهم‌ ترین اثر شعری این هنرمند است که بیانگر آرزوهای شاعر و مبارزات او برای تحقق آن‌ هاست. این آرزوها و آرمان ‌ها هم در زمینه‌ جهان بینی هنرمند و هم در زمینه دیدگاه‌های زیباشناختی اوست.

گابریل گارسیا مارکز از کشور کلمبیا

زمانی که از برنده جایزه نوبل اهل امریکای لاتین سخن به میان می آید، احتمالا نام گابریل گارسیا مارکز بیش از همه به ذهن خطور می کند. این نویسنده کلمبیایی که در سال 2014 از دنیا رفت، نیروی ادبی مهمی در دنیا به شمار می آید و مشهورترین رمان وی به نام "صد سال تنهایی" و "عشق سال های وبا" خوانندگان سراسر دنیا را جذب کرده است.

گارسیا مارکز به دلیل ترکیب کردن جادو و رئالیسم مشهور است و کار نویسندگی خود را به عنوان گزارشگر روزنامه آغاز کرد. شاهکار "صد سال تنهایی" به وی شهرت بین المللی داد و همچنین جایزه نوبل را در سال 1982 به ارمغان آورد. این رمان داستان خانواده Buendia را در دهکده ای خیالی به تصویر می کشد که در رمان در ساحل کلمبیایی کارائیب قرار دارد، یعنی جایی که گارسیا مارکز در آنجا متولد و بزرگ شد.

او بین مردم کشورهای امریکای لاتین با نام گابو یا گابیتو مشهور بود و از آثار مارکز به خاطر نثر غنی آن در منتقل کردن تخیلات سرشار نویسنده به خواننده ستایش شده است. اما برخی از منتقدان، آثار وی را اغراقی آگاهانه و توسل به افسانه و ماوراء طبیعت برای گریز از ناآرامی و خشونت‌های جاری در کلمبیای آن دوران می ‌دانند.

ناآرامی و خشونت ‌های سیاسی، خانواده به عنوان یک عنصر وحدت بخش، ترکیب آن با شور مذهبی و باور به فراطبیعت روی هم رفته سبک ادبی شاخص مارکز را به هم بافته ‌اند.

اوکتاویو پاز از کشور مکزیک

اوکتاویو پاز در شهر مکزیکو سیتی و در خانواده ای اسپانیایی و مکزیکی های بومی به دنیا آمد. وی در نوجوانی نخستین کتاب شعرش را در سال 1933 منتشر کرد. پاز تحت تاثیر جنبش های سورئالیسم و مدرنیسم آثاری مانند "تو در توی تنهایی"(1950) را نوشت که میراث قوم آزتک در مکزیک را کنکاش می کند و این که تنهایی به چه شکلی است.

تأثیر تمدنهند  را می‌توان در کتاب‌های متعددی که پاز طی مدت اقامت خود در آنجا نوشته، مشاهده کرد. در سال 1980 دانشگاه هاروارد به او دکترای افتخاری اهدا کرد و در سال 1981 مهم‌ ترین جایزه ادبی اسپانیا یعنی جایزه سروانتس نصیب وی شد.

سرانجام در سال 1990 آکادمی ادبیات سوئد جایزه نوبل ادبیات را به اوکتاویو پاز شاعر سرشناس مکزیکی به پاس نیم قرن تلاش در زمینه شعر و ادبیات مکزیک اهدا کرد. او در آنجا سخنرانی مهمی درباره «در جستجوی اکنون» ایراد کرد.

پاز معتقد است عشق و زبان می ‌توانند ابزاری را برای کسب یگانگی و یکپارچگی در انسان پدید آورند. وی در میان برندگان جایزه نوبل در ادبیات، جایگاه بلند و یگانه‌ ای دارد و تقریبا همگان در سراسر جهان از انتخاب او برای جایزه نوبل خشنود شدند.

پاز می‌نویسد: "شاعری نه اخلاقی و نه غیر اخلاقی است، نه عادلانه و نه ناعادلانه، نه صحیح و نه غلط، نه زشت و نه زیبا. فقط سرودن از تنهایی است یا از با هم بودن". اکتاویو پاز، شاعر و نویسنده ای است که کنکاش فکری خود در زمان و مکان را با کلام و شعر آغاز کرد، به سیاست و فرهنگ پرداخت، رازهای زندگی درونی و اجتماعی بشر را جستجو کرد و به حدی از غنا و پیچیدگی رسید که به سختی می توان گفت حرفه او چه بود.

ماریو بارگاس یوسا از کشور پرو

ماریو بارگاس یوسا، در تاریخ 28 مارس سال 1936 در پرو به دنیا آمد. یوسا بیست ساله بود که اولین داستانش منتشر شد که داستان کوتاهی بود به نام"سر دسته ها". در سال 1963 اولین رمان وی به نام "دوران قهرمان" منتشر شد که ماجرای دخالت نظامیان در عرصه سیاست و تبعات شوم اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آن را توصیف می کند. یوسا هفتم اکتبر سال 2010 برنده جایزه نوبل ادبیات شد و حدود 20 سال نام او به عنوان یکی از کاندیداهای این جایزه مطرح بود.

این نویسنده سیاست پرو را به عنوان درونمایی هایی در بسیاری از رمان هایش مطرح کرده است. یوسا همراه با نوشتن رمان برای دهه ها، ستون نویس روزنامه، مقاله نویس و نمایش نامه نویس بوده است. وی یکی از مهمترین رمان‌ نویسان و مقاله‌ نویسان معاصر امریکای جنوبی  و از معتبرترین نویسندگان نسل خود است.

 

گزارش: شه تاو ناصری

 

No tags for this post.