افزايش نياز ايرانيان به خدمات سلامت روان
عضو هيات مديره انجمن روان پزشكان ايران روز يكشنبه در گفت و گو با ايرنا اظهار كرد: طبق آمار رسمي وزارت بهداشت بر مبناي آخرين پيمايش انجام شده در مورد سلامت روان در ايران، شيوع اختلالات رواني در كشور حدود 24 درصد است.
دكتر غلامرضا حاجتي افزود: گرچه اين آمار در حد ميانگين جهاني و تقريبا با ساير كشورها يكسان است، اما نشان مي دهد كه درصد قابل توجهي از جمعيت كشور نياز به استفاده از خدمات سلامت روان دارند.
وي تصريح كرد كه در عمل، درصد بسيار كمي از اين افراد به پزشكان مراجعه مي كنند كه ناشي از سه علت اصلي ترس از انگ بيمار رواني بودن، اختلال بيماري انگاري و نبود آگاهي لازم بين عموم مردم و جامعه پزشكي در مورد بيماري ها و مشكلات رواني است.
** ترس از انگ بيمار رواني بودن
حاجتي توضيح داد: افراد نيازمند به خدمات سلامت روان تصور مي كنند اگر به روان پزشك يا روان شناس باليني مراجعه كنند، به آنها برچسب بيمار رواني زده مي شود.
وي افزود: اما امروزه مشخص شده است كه بسياري از اين اختلالات ريشه در تغييرات نوروشيميايي اعصاب مغز دارند؛ به اين صورت كه واسطه هاي شيميايي در مغز كه اعمال و رفتار انسان را تنظيم مي كنند، با ايجاد اختلال در اعصاب مغز، موجب اختلالات رفتاري مي شوند.
حاجتي گفت: از آنجا كه مغز تنظيم كننده اعمال و رفتار انسان است، تغييرات هورموني در داخل مغز منجر به ايجاد اختلالات رفتاري مي شود بنابراين اولين مساله اي كه بايد مورد توجه قرار گيرد، اين است كه اين مشكل به عنوان يك بيماري ديده شود و در پي درمان آن برآمد.
وي ادامه داد: بنابراين لازم است افرادي كه دچار اين گونه اختلالات مغزي مي شوند، توجه داشته باشند كه اين مساله نيز مانند ساير اختلالات نوعي بيماري جسماني است و بدون ترس از انگ بيمار رواني بودن، براي درمان به پزشكان مربوطه مراجعه كنند.
** اختلال بيماري انگاري
حاجتي گفت: گاهي بيمار نيازمند به مداخلات روانپزشكي، تصور مي كند كه بيماري جسمي خاصي دارد و با مراجعه با پزشكان مختلف و تصويربرداري ها و آزمايش هاي مختلف و صرف هزينه هاي سنگين، در نهايت به او مي گويند مشكل جسماني ندارد و بايد به روانپزشك مراجعه كند.
وي افزود: در مواردي نيز متخصصان رشته هاي مختلف پزشكي، بيماري رواني او را تشخيص نداده و او را به روانپزشكان ارجاع نمي دهند و به بيمار مي گويند كه هيچ مشكلي ندارد. در واقع ناديده گرفتن رنج بيماران، مي تواند بيماري آنها را در حوزه سلامت روان تشديد كند.
حاجتي اظهار كرد: اين درحالي است كه برخي بيماري ها مي تواند ريشه در اختلالات مغزي و يا تفكر و نوع و محتواي تفكر داشته باشد كه لازم است پزشكان اين مساله را هم مدنظر داشته باشند.
وي با بيان اينكه وسواس هاي متعدد ناشي از محتواي برخي تفكرات، سبب گرايش افراد به انجام برخي اعمال نامعمول مي شود، به طور خاص به اختلال بدريختي بدن اشاره كرد و افزود: اختلال بدريختي يكي از اين موارد است كه در نتيجه شيوع آن، شاهد افزايش غيرمعمول جراحي هاي زيبايي در كشور هستيم.
** نبود آگاهي كافي عموم مردم و جامعه پزشكي
عضو هيات مديره انجمن روان پزشكان ايران نبود آگاهي كافي در مردم و جامعه پزشكي در زمينه اختلالات رواني را از ديگر علل مراجعه نكردن به روان پزشكان برشمرد و گفت: در كتاب هاي مرجع روان پزشكي آمده است كه 50 درصد موارد افسردگي توسط پزشكان عمومي تشخيص داده نمي شود درحالي كه افسردگي مي تواند منشا بسياري از بيماري هاي باليني باشد.
حاجتي با بيان اين كه در بسياري موارد پس از مراجعات متعدد به پزشكان باليني علت بيماري ها تشخيص داده نمي شود، افزود: انتظار نمي رود كه همه پزشكان همه بيماري ها را تشخيص دهند و بايد جامعه پزشكي نسبت به اين مساله آگاهي داشته باشد و در موارد لازم بيماران را به روان پزشكان و روان شناسان ارجاع دهد.
وي در عين حال اظهار كرد: البته طي چند دهه اخير با اطلاع رساني رسانه هاي گروهي، آگاهي مردم نسبت به بيماري ها و اختلالات رواني افزايش يافته و ميزان مراجعات به پزشكان اين حوزه نيز افزايش يافته است، با اين حال لازم است در اين زمينه تلاش هاي بيشتري صورت گيرد و آگاهي جامعه پزشكي نسبت به اين موضوع افزايش يابد.
