با آمایش آموزش عالی از مهاجرت متخصصین یک شهر جلوگیری می شود

دکتر زلفی گل در ابتدا در خصوص پذیرش دانشجو و نوع نگاه به آموزش عالی  گفت: در این زمینه دو نگاه وجود دارد؛ یک نگاه این است که دانشگاه های دولتی که از بودجه بیت المال ارتزاق می کنند دقیقا باید بر اساس نیاز محوری باشند و رشته هایی در آنها وجود داشته باشد که بر اساس آینده نگری و نیاز محوری طراحی شده باشد. این مسئله کاملاً طبیعی است زیرا  بودجه بیت المال دارد هزینه می شود و باید این بودجه برای مواردی هزینه شود که نتایج آن به جامعه برگردد.

وی به دیدگاه دوم اشاره کرد و بیان داشت: دیدگاه دوم که گسترده تر است دانشگاه های خصوصی و غیر انتفاعی را شامل می شود. مردم علاقه مند هستند در هر رشته ای درس بخوانند، چه آن رشته مورد نیاز جامعه باشد و چه مورد نیاز جامعه نباشد. فرد به این رشته علاقه مند است و هزینه تحصیل خودش را هم پرداخت می کند و به دانشگاه آزاد و یا غیر انتفاعی می رود.

رئیس سابق دانشگاه بوعلی با اشاره به طرح آمایش آموزش عالی اظهار داشت: هدف این طرح این است که بهره وری آموزش عالی را افزایش دهد و از پتانسیل های موجود بهترین دستاوردها را داشته باشد. علت نیز این است که وقتی آمایش آموزش عالی در یک استانی انجام می شود و بر اساس آن گسترش آموزش عالی را داریم، شرایط برای دانشجو بعد از فارغ التحصیلی نیز بهتر مهیا خواهد شد.

زلفی گل گفت: اگر در یک دانشگاه دولتی رشته ای وجود دارد، در همان استان و یا شهر، همان رشته مجددا تاسیس نمی شود، زیرا اگر بخواهند تعداد دانشجویان را افزایش دهند، همان دانشگاهی که این رشته را دارد، ظرفیت هایشان را افزایش می دهند تا در آن زمینه به مرجعیت علمی برسند. دانشگاه های دیگر نیز رشته هایی را تاسیس می کنند که در یک استان تکراری نباشد.

این استاد شیمی درباره مزیت نبود رشته های تکراری در یک استان توضیح داد و گفت: داوطلبین تحصیل در یک استان به دلیل اینکه رشته مورد علاقه شان در آنجا نیست، مجبور نباشند به استان های دیگر بروند و تا آنجایی که امکان دارد تنوع سلایق و رشته ها در یک استان وجود داشته باشد و از موازی کاری و کارهای تکراری و هزینه کردن های تکراری جلوگیری شود.

رئیس سابق دانشگاه بوعلی با ذکر مثالی ادامه داد: فرض کنید در چند دانشگاه یک استان رشته الکترونیک وجود دارد. هر دانشگاه برای این رشته باید تجهیزات مجزا بخرند و امکانات فراهم کنند که باعث قطعه قطعه شدن پازل آموزش عالی می شود و هیچکدام نیز نمی توانند حداکثر بهره وری را داشته باشند در صورتی که اگر این رشته در یک دانشگاه باشد و همه تجهیزات و اساتید در یک دانشگاه جمع باشد، همه می توانند ارتباط علمی و هم افزایی علمی داشته باشند و باعث می شود از امکانات و پتانسیل موجود به نحو بهینه ای استفاده شود.

وی تصریح کرد: برنامه آمایش آموزش عالی این است که بهره وری سیستم را افزایش دهد و پاسخگوی تنوع سلایق در کشور، استان و منطقه باشد و از طرفی از کارهای موازی و تکراری جلوگیری شود.

در ادامه حسین نادری منش در بیان دیگر مزیت های آمایش آموزش عالی اظهار داشت: با آمایش آموزش عالی از ورود افراد متخصص یک شهر به شهرهای دیگر جلوگیری می شود و احساس کمبود در خیلی از رشته ها دیگر وجود نخواهد داشت.    

وی مسئله مهاجرت را یکی از مسائل مهم در این حوزه دانست و عنوان داشت: این موضوع حتی در شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی نیز مطرح شد و دائما گفته می شد که بسیاری از افراد مستعد ما به خارج از کشور می روند. در آسیب شناسی های این بحث این موضوع مطرح می شد که وقتی فرآیند به گونه ای طراحی شود که تمام افراد مستعد کشور در تهران جمع شوند، تهران نیز قادر به جذب این افراد نیست، بنابراین حرکت بعدی این افراد رفتن به خارج از کشور است.

استاد گروه بیوفیزیک دانشگاه تربیت مدرس با تاکید بر اینکه باید جلوی مهاجرت را از سرچمشه گرفت، بیان داشت: در واقع فرآیند تحصیل و رشته را به گونه ای طراحی کنیم که مستعدین آن استان در آن استان بمانند و این باعث تقویت نیروهای تصمیم گیر و نخبه در استان خواهد شد.

نادری منش ابراز داشت: بحثی که در این خصوص مطرح شد این است که با توجه به اینکه تعداد استان ها زیاد است، کشور را به ده منطقه تقسیم کنیم و به هر منطقه در بحث آموزش عالی، اختیارات بیشتری دهیم که شورای گسترش خود، منطقه را ایجاد کنند.

در ادامه دکتر حسنی با اشاره به طراحی نرم افزار آمایش گفت: در یک استان که شرایط رشته زمین شناسی را ندارد، برای آن 20 کد رشته وجود دارد و به همین جهت در خیلی از  شهرها و دانشگاه ظرفیت ها و صندلی ها خالی است.

دبیر سابق شورای گسترش تاکید کرد: باید به شهرها و دانشگاه ها رشته هایی را بدهیم که مورد نیاز آن شهر است نه اینکه به عنوان مثال به کرمان رشته شیلات را بدهیم. در خیلی از بخش ها، مباحث توسعه ذخایر زیرزمینی مانند نفت و گاز مطرح است ولی رشته های مورد نیاز  و متناسب آنها وجود ندارد.

برنامه "گفت‌وگوی علمی" با موضوع آزمون های ملی و با حضور دکتر حسین نادری منش استاد گروه بیوفیزیک دانشگاه تربیت مدرس، دکتر حسنی استاد دانشگاه و دبیر سابق شورای گسترش و دکتر زلفی گل رئیس سابق دانشگاه بوعلی و استاد شیمی روانه آنتن شد.

No tags for this post.