سفر فضانورد و مهندس فضایی روس به ایران
الکساندورف روز یکشنبه 23 آذر 1393 ساعت ۱۴:۳۰ در فرهنگسرای رازی تهران و چهارشنبه ۲۶ آذر در باشگاه نجوم تهران واقع در مرکز علوم و ستاره شناسی، و جمعه ۲۸ آذر نیز در تبریز در انجمن نجوم آیاز حضور خواهد داشت.
او در سخنرانی خود به شرح تجربیات خود از سفرهای فضایی و سفرهای علمی خود میپردازد و در نهایت به سوالات شرکت کنندگان پاسخ میدهد.
«الکساندر الکساندروف» فضانورد کهنهکار شوروی سابق که در حال حاضر مسئول بخش آزمایشهای سرنشیندار موسسه موشکی و کیهانی «انرگیا» سازنده اصلی سفینههای فضایی و ناوهای سرنشیندار روسیه و رهبر ماموریتهای سرنشیندار این کشور است.
خلبان فضانورد
الکساندروف در سال 1943 در مسکو به دنیا آمد و بعد از پایان دبیرستان به آموزشگاه نظامی خلبانی وارد شد. او مدتی در ارتش خدمت کرد و به این ترتیب دوران سربازی اش را به پایان رساند. الکساندروف سپس در دانشگاه فنی «بائومان» به تحصیل پرداخت و پایان نامهاش را در موضوع «مهندسی هدایت سفینههای سرنشیندار» نوشت.
وی پس از پایان تحصیلات دانشگاهی از سال 1964 در «دفتر طراحی شماره 1» به سرپرستی «سرگئی کارالیف» (دانشمند موشکی مشهور روسیه و بنیانگذار برنامههای فضایی این کشور) مشغول به کار شد. الکساندروف با اینکه چند بار کارالیف را ملاقات کرد اما متاسفانه فرصتی برای هم صحبتی با این دانشمند بزرگ برایش پیش نیامد.
در سال 1977 به وی پیشنهاد شد به عنوان داوطلب سفر به فضا در گزینش شرکت کند. او در حالی که هرگز تصور نمیکرد بتواند از سد آزمایشهای دشوار انتخاب بگذرد اما به هر حال دل به دریا زد و ثبت نام کرد. مراحل مختلف گزینش چند ماه به طول انجامید و سرانجام الکساندروف در کمال شگفتی متوجه شد که توانسته است با موفقیت همگی مراحل را پشت سر بگذارد. برای وی فضانوردی تنها سفر به مدار زمین نبود. او میتوانست تجربههای جدیدی بدست آورد و از این راه تواناییهای علمی خود را برای طراحی و ساخت دستگاههای جدید بالا ببرد. الکساندروف در آن زمان در چارچوب کار خودش از درجه مهندسی به سرپرستی یک گروه از طراحان رسیده بود. آنها مسئولیت کنترل اسناد و اطلاعات فنی در مجتمع فنی پایگاه پرتابهای فضایی «بایکانور» را بر عهده داشتند. به هر حال او کارش را به عنوان فضانورد از آموزش برای پرواز با ناوهای کیهانی نوع «سایوز- تی» و ایستگاه فضایی «سالیوت»، شروع کرد.
پروازهای فضایی یک مهندس
نخستین پرواز فضایی الکساندروف با «سایوز- تی9» به همراه «ولادیمیر لیاخف» صورت گرفت. هردو فضانورد دوره ویژهای را گذراندند و طی آن برای انجام کارهای تعمیری و تعویضی در فضای آزاد کیهانی آموزش دیده بوند.
این عملیات از اهمیت زیادی برخوردار بود زیرا آنها میتوانستند نه تنها عمر فضاپیماها را افزایش دهند، بلکه مامئریت آنها برای سفرهای بین سیارهای تجربهای گرانبها بود. در این ماموریت وظیفه سنگینی بر دوش الکساندروف بود زیرا او به عنوان «مهندس پرواز» امور فنی را باید به نتیجه میرساند. به هر حال او و «لیاخف» توانستند کارشان را به خوبی انجام دهند.
مدتی بعد از نخستین سفر، ماموریت دیگری به عهده الکساندروف گذاشته شد و اعلام گردید که او باید در چارچوب برنامهای دیگر با «ژانیبکف» به «سالیوت-7» سفر کند. اما بعد از مدتی «ژانیبکف» را به گروه دیگری منتقل کردند و وی با «ولادیمیر لیاخف» برای سفری 150 روزه به «سالیوت-7» سفر کرد. در این پرواز، فضانوردان روس دوبار در فضای آزاد کیهانی راهپیمایی کردند و با نصب سلولهای خورشیدی میزان تولید انرژی را بالا بردند. این کار در نوع خود بی نظیر و از اهمیت زیادی برخوردار بود. به طوری که حتی بعدها تمبر یادبود برای آن چاپ کردند.
الکساندروف پس از پایان کار ایستگاه فضایی «سالیوت-7»، برای آموزش و طی دوره آمادگی برای سفر به ایستگاه مداری «میر» انتخاب شد. او و «پاپف» به عنوان جانشین آموزشهای لازم را فرا گرفتند.
ماموریت فضایی بعدی الکساندرف عضویت در گروه کیهان نوردان سوریه-شوروی بود. بوی ه همراه «ویکتورنکو» و «محمد فارس» ( از سوریه) در 22 ژوییه 1987 به ایستگاه فضایی «میر» سفر کرد. طبق برنامه، در پایان مدت کار مشترک کیهان نورد سوری، او در آنجا ماند تا «الکساندر لاوکین» مهندس پرواز به زمین بازگردد. «لاوکین» پنجم فوریه 1987 به همراه «راماننکو» به «میر» سفر کرده بود و پزشکان تشخیص دادند که مشکلی در قلب پیدا کرده است به همین دلیل الکساندروف جای او را در میر گرفت. سفر وی 160 روز طول کشید. پس از این سفر به الکساندروف گفتند وظیفه دیگری را بر عهده بگیرد و میدان را برای جوانترها باز کند.
زندگی الکساندروف در فضا و پس از آن
الکساندر الکساندروف طی دو سفر، 309 روز و 18 ساعت و 2 دقیقه در ایستگاه کیهانی «سالیوت-7» و مجتمع مداری «میر» زندگی کرد. وی پس از سفر، کار اصلیاش انتقال تجربیات به مهندسان طراح دستگاههای فضایی و کیهاننوردان جوان شد.
وی برای آنها نتیجه پروازهای فضانوردان، دستگاهها و سامانههای ناوهای کیهانی را تشریح میکرد، تا کارشناسان جوان بتوانند اصول کار را فرا بگیرند. البته الکساندروف در حال حاضر نیز در سمت مهندس فنی و مشاور فعالیت میکند.
در کنار این کار، وی سخنرانیهایی در دانشگاههای خارجی دارد و در این سخنرانیها نه تنها مسایل حال بلکه درباره طرحهای آینده و سفرهای فضایی سالهای پیش رو مطالب جذابی را مطرح میکند.
