زنان عشایر در حفاظت از محیط زیست نقش دارند

به گزارش سیناپرس، انسان همه نیازهای مادی زندگی اش را از طریق محیط طبیعی تأمین می کند و این مربوط به زمان و مکان خاصی نبوده است. با این حال در دوران نسبتاً کوتاه حیات بشری همه عوامل دخیل در این کنش تغییر کرده و این تغییرات با گذشت زمان نیز سریع و سریع تر شده است.

از طرفی، اندیشه های توسعه پایدار در دهه های اخیر به اوج خود رسیده و حفاظت از منابع طبیعی به عنوان یک اولویت در این الگو مطرح است، تا آنجا که تعریف فائو از توسعه پایدار به نوعی تعریف از مدیریت پایدار منابع طبیعی است.

به گفته متحصصان و بر اساس این تعریف، توسعه پایدار شامل مدیریت و حفاظت از منابع طبیعی و هدایت تغییرات تکنولوژیکی و نهادی در جهت دستیابی و تداوم تأمین نیازهای نسل های کنونی و آینده انسان است. به گزارش سیناپرس، چنین توسعه ای در بخش های کشاورزی، جنگل و ماهی گیری، زمین، آب، گیاه، حیوان و منابع ژنتیکی را حفظ می کند. این سیاست ازنظر محیطی غیر مخرب، ازنظر تکنولوژیکی مناسب، ازنظر اقتصادی کارآمد و ازنظر اجتماعی قابل قبول است. همچنین مدیریت منابع طبیعی به عنوان تلاش برای بهبود فیزیکی منابع طبیعی با تأکید بر حفظ منابع آب وخاک و جنگل تعیین شده است.

این موضوع چنان از اهمیت بالایی برخوردار است که مشارکت همه آحاد جامعه به ویژه زنان را می طلبد. در همین راستا، محققانی از دانشگاه پیام نور اقدام به انجام مطالعه ای کرده اند که در آن نقش زنان عشایر در حفظ و احیاء منابع طبیعی بررسی شده است.

در این پژوهش کاربردی از مشارکت 368 نفر از زنان عشایر شهرستان چرام واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد استفاده شده است.

نتایج این پژوهش نشان داد که بین ویژگی های فردی زنان عشایر و موضوع حفظ و احیای منابع طبیعی همبستگی بالایی وجود دارد، به طوری که با افزایش سطح تحصیلات و آگاهی، افزایش درآمد، روی آوردن به سوخت های غیر فسیلی و کاهش بعد خانوار، میزان توجه به حفاظت و احیای منابع طبیعی نیز افزایش یافته است.

به گفته اصغر نوروزی، محقق گروه جغرافیای دانشگاه پیام نور تهران، «علاوه بر این ها، جوانان و افراد مجرد بیشتر به این موضوع واقف هستند، حتی می توان گفت تفاوت در سبک زندگی جوانان امروزی و بزرگ سالان سنت گرا را می توان در توجه به این موضوع حیاتی مشاهده نمود».
آن ها افزوده اند: «با این حال برخی مشکلات باعث می شود که توجه به این موضوع کمتر گردد. در این زمینه محدودیت های شرایط زندگی و عدم برخورداری از بسیاری از امکانات و خدمات یکی از موضوعات اساسی است که موجب نتایج متفاوت برای بزرگ سالان و جوانان می شود. به علاوه ناملایمات محیط طبیعی به ویژه خشک سالی های دهه اخیر را نیز نمی توان در ایجاد نتایج مذکور در این منطقه مد نظر قرار داد».

به گزارش سیناپرس، طبق نتایج این پژوهش، ماهیت گرایش و توجه روزافزون به مسئله محیط زیست در بین جوامع می تواند نشأت گرفته از تلاش های ملی و بین المللی در زمینه تحقق اهداف توسعه پایدار و به ویژه بعد زیست محیطی آن باشد.

این محققان پیشنهاداتی را به شرح زیر برای افزایش مشارکت کلی عشایر به ویژه زنان در موضوع حفاظت از منابع طبیعی ارائه داده اند:
– اجرای برنامه های آموزشی و ترویجی مرتبط
– حمایت از تشکل های زنان با محوریت منابع طبیعی
– استفاده از نیروهای بومی و آشنا به آداب و رسوم و فرهنگ عشایر جهت آموزش زنان
– ارائه تسهیلات تأمین سوخت جهت کاهش استفاده از هیزم و تخریب منابع طبیعی
– افزایش سطح خدمات رفاهی و اجتماعی
– حمایت های دولتی و ترویج استفاده از انرژی های نو
– تدوین سیاست های تأمین علوفه و خوراک دام یارانه ای

شایان ذکر است این یافته های علمی پژوهشی را نشریه ای تحت عنوان «پژوهشنامه زنان» متعلق به پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر نموده است.

گزارش: محمدرضا شجاعیه

No tags for this post.