تجارتی سیاه به بهای نابودی آبزیان

صید ترال از جمله دغدغه هایی است که آسیب‌های زیادی به ذخایر، صیدگاه‌ ها و زیستگاه‌ های آبزیان خلیج ‌فارس و عمان وارد کرده و حیات و ممات بسیاری از صیادان این مناطق را تهدید کرده است.

روش صید ترال یا «کف‌روب» دارای قدمتی طولانی حدود ۱۵ قرن است. در این نوع صید، ماهی ها و هر آنچه در کف دریا است به قتل و عام می رسند. در این روش تورها به کف دریا انداخته می شود. سپس شناور هر موجود زنده و غیر زنده داخل تور را جمع آوری و از آب بیرون می کشد. در این نوع صید ممکن است گونه های با ارزشی مانند دلفین ها، لاک پشت های دریایی و کوسه ها نیز گرفتار تور شوند و جان خود را از دست دهند. همچنین کشیدن شدن تور به همراه ابزارهای سنگین، ضمن ایجاد شیارهای عمیق در کف دریا، می تواند باعث شکستن آب سنگ های مرجانی شود و خطری بزرگ برای مرجان های این ناحیه به شمار آید.

احمدرضا لاهیجان زاده معاون محیط‌ زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌ زیست، صید ترال و روش های مشابه این نوع صید را یک جنایت محیط زیستی در حوزه دریا قلمداد کرد و در این خصوص گفت: صید ترال یا «کف‌روب»، آسیب بسیار زیادی به تنوع محیط زیستی وارد می کند. این نوع صید قدمتی چندین ساله دارد. در گذشته صیادان در حد کم از این روش برای صید ماهی ها استفاده می کردند اما زمانی که چینی ها به این مساله ورود پیدا کرده اند و به دلیل اینکه فعالیت آنها خارج از چارچوب توافقات صورت گرفته، صید ترال آنها صدمات زیادی به محیط زیست دریا وارد کرده است.

وی افزود: اکنون صیادان داخلی برخی از استان ها مانند بوشهر، هرمزگان، خوزستان و سیستان و بلوچستان نیز اقدام به انجام صید ترال می کنند. این نوع صید باید متوقف و به شدت با سودجویان برخورد شود.

هیچ شناور چینی در آب‌های ایران نداریم

طی دو سال اخیر مدام موضوع حضور صیادان چینی با شناورهای غول پیکرشان در آب های خلیج فارس و دریای عمان و انجام صید ترال کف (تور ماهیگیری بزرگی به شکل قیف است که از دو طرف به تخته‌ هایی متصل و معمولا به دنبال شناور در بستر دریا کشیده می ‌شود) آنها مطرح اما هر بار از سوی مسوولان این مساله تکذیب شده است.

به گفته مسوولان فعالیت کشتی های چینی در آب های ایرانی اصلا صحت ندارد و اکنون هیچ کشتی خارجی در این زمینه مجوزی دریافت نکرده است. به عنوان مثال چندی پیش نبی‌الله خون میرزایی، رئیس سازمان شیلات ایران در یک نشست خبری، به خبر حضور کشتی های چینی در آب های کشور و توقیف کشتی آنها از سوی سپاه واکنش نشان داد و درباره کلیپی که اخیرا در زمینه صید ماهیگران چینی با شوک برقی در فضای مجازی منتشر شده است، گفت: هیچ مجوزی به فعالیت کشتی های خارجی برای صید ماهی داده نشده و اکنون هیچ کشتی چینی در آب های سرزمین ایران وجود ندارد. این کشتی ها به هیچ عنوان حق ورود به آب های ایران را ندارند بنابراین حضور کشتی های چینی در آب های کشور را تکذیب می کنم. کلیپی هم که در این زمینه منتشر شده است، با توجه به نوع کشتی ها و ماهی ها در محدوده آب های سرزمین ایران نیست.

هرچند برخی از مسوولان معتقدند به هیچ وجه رانتی در این میان نیست و صید ترال کف در این آب‌ها صورت نمی ‌گیرد اما بعد از گذشت بیشتر از دو سال به گفته مردم محلی ادامه همچنان این روند دارد. متاسفانه کسی هم پاسخگوی این مساله نیست.

صیادان چینی امنیت غذایی ایرانی را به مخاطره انداخته اند

مشکل اصلی که اکنون زیست بوم آبزیان دریای عمان و خلیج فارس را به خطر انداخته صید بی رویه فانوس ماهیان و ماهی یال اسبی توسط صیادان چینی است؛ ماهی های غیرمأکولی که بازار بسیار خوبی در کشورهای جنوب شرق آسیا به خصوص چین دارد. ماهی‌ هایی که بیشتر در آب ‌های ساحلی دریاهای جنوب یافت می‌ شوند و صیادان چینی به جز صید این ماهی ها، ماهیان ارزشمند دیگر و میگو را هم صید می کنند.

این صیادان تنها به صید این ماهی ها اکتفا نکرده اند بلکه با کشتی ‌های پیشرفته و تور‌های بزرگ انواع آبزیان و حتی گونه‌ های کمیاب را نیز صید می ‌کنند. صید آنها در دراز مدت می تواند بر اقتصاد و محیط زیست منطقه تاثیر بگذارد و پیامدهای بدی به دنبال داشته باشد.

دکتر پرویز باورصاد، عضو هیات علمی دانشکده علوم و فنون دریایی دانشگاه خلیج فارس در واکنش به این مساله به سیناپرس گفت: امروزه معاش حدود 100هزار ماهگیر و خانواده آنها از نوار ساحلی چابهار تا خوزستان از طریق صید ماهی ها و آبزیان تامین می شود. در حالی که چینی ها با کشتی های مدرن و تکنولوژی های جدید در آب های خلیج فارس و عمان حضور یافته و آبزیان این نواحی را جارو می کنند زیرا سیاست و استراتژی مدونی در این زمینه نداریم.

وی افزود: صیادان ایرانی تنها ماهی های اسلامی را  صید می کنند، در حالی که صیادان چینی همه چیز خوار هستند و تمامی آبزیان اسلامی و غیر اسلامی موجود در دریا را استخراج و جارو می کنند. اثرات جارو کردن این آبزیان حتی تا یک دهه آینده نیز قابل جبران نیست.

به گفته وی، صید بی رویه و غیر مجاز صیادان چینی می توانند، تنوع زیستی و حتی امنیت غذایی آینده ایران را به خطر بیندازد.

وی به اهمیت امنیت غذایی بشر به وسیله آبزیان پرداخت و اظهار داشت: تولید آبزیان در دنیا حدود 80 تا 120 میلیون تن در سال است. پیش از انقلاب این رقم در ایران حدود 20 هزار تن و طی چند سال اخیر به 500 هزار تن رسیده است. البته با روند قرادادهایی که شیلات دارد، قطعا این رقم تغییراتی پیدا کرده است.

وی خاطرنشان کرد: اکنون به علت صید بی رویه آبزیان، حتی صید ماهیان کوچک و نوزادان آنها توسط خودخواهی بشر، ساز خالی اقیانوس ها طی دو الی سه دهه اخیر به صدا در آورده است. روند کاهشی میزان جمعیت آبزیان به علت افزایش جمعیت و تامین نیاز غذایی بشر باعث شده تا امروزه انسان به سمت پرورش ماهی آبزیان گرایش پیدا کند. در ایران نیز استخراج بی رویه جانوران دریایی شمال و جنوب کشور باعث شده تا طرح پرورش ماهی آبزیان پیگیری و اجرایی شود؛ اکنون حدود 30 تا 40 هزار تن ماهی از طریق پرورش ماهی آبزیان در کشور تولید می شود.

وی به اهمیت این مساله پرداخت و گفت: ماهی از جمله منابع غنی پروتیینی است که از آن به عنوان یک ماده غذایی مفید برای حفظ سلامت بدن نام برده می شود. طبق اعلام سازمان ملل، هر فرد در جهان باید سالانه 15 کیلو ماهی بخورد. در حالی که اکنون سرانه مصرف ماهی در ایران بسیار پایین است و باید دولت نظارت کافی به این مساله داشته باشد تا سلامت جامعه با بکارگیری راهبردهای اصولی تضمین شود.

گزارش: فرزانه صدقی

 

 

No tags for this post.