پالونیا؛ زیبا و پولساز اما تهدید کننده منابع طبیعی ایران

یکی از این گیاهان غیربومی که چند سالی است از ورود آن به ایران خبرهایی شنیده می شود «پالونیا» گیاه بومی چین است. گونه ‌های مختلف آن بومی شمال آمریکا، چین، لائوس و ویتنام و مناطق دیگر شرق آسیا، به ویژه ژاپن و کره است، پالونیاها درختان برگ‌ریزی هستند که برگ قلبی شکل و شکوفه‌ هایی شبیه به گل انگشتانه دارند.

کارشناسان و گیاه شناسان می گویند، واردات گیاهان غیر بومی بدون توجه به میزان آب مصرفی و پیامدهایی درازمدت آنها، پس از مدتی به گونه‌های مهاجم تبدیل می شوند که تهدیدی جدی برای محیط زیست منطقه بوده و در طولانی مدت خساراتی بزرگ و گاه جبران ناپذیر وارد می کنند. دست اندرکاران محیط زیست حتی معتقدند هجوم سفید بالک‌ها هنگام فصل تابستان که در برخی کلانشهرها مانند تهران شاهد آنها هستیم نتیجه ورود گونه های گیاهی غیر بومی است.

جلوی کاشت درخت "پالونیا" را باید بگیریم

حسین آخانی؛ استاد گیاه‌شناسی دانشگاه تهران در این زمینه گفت: اخیرا افرادی تکثیر گیاه چینی "پالونیا" را در شمال شروع کرده‌اند حتی عده‌ای از آنها پیشنهاد کرده‌اند برای مبارزه با سفید بالک در تهران پالونیا بکارند. در حالی این پیشنهادها صورت می گیرد که براساس اطلاع منتشر شده در سایت وزارت کشاورزی آمریکا و بسیاری از منابع معتبر علمی، گیاه پالونیا مهاجم است.

به گفته وی، اینگونه پیشنهادها درست مانند کاشت کهور آمریکایی در خوزستان، یک نوع کاسبی خطرناک است که به وضعیت ناگوار طبیعت دامن می‌زند؛ آیا از ورود آزولا به ایران درس نگرفتید؟ آیا از ورود کهور آمریکایی به ایران درس نگرفتید؟ آیا از ورود سفید بالک به ایران درس نگرفتید؟

وی ادامه داد: دوران ورود گونه‌های خارجی به یک قرن گذشته تعلق دارد؛ آمریکا زمانی خود از وارد‌کنندگان گونه‌های خارجی بود؛ الان همین کشور سالانه  120 میلیارد دلار خسارت بابت این‌گونه‌ها می‌پردازد؛ هیچ کشوری اجازه ورود گونه خارجی گیاهی و جانوری را به سرزمینش نمی‌دهد، ورود گونه‌های خارجی یعنی ورود دشمن؛ مراقب باشیم با دست خودمان با تنوع زیستی کشورمان نجنگیم.

وی عنوان کرد: ایران سرشار از گونه‌های بومی (جنگل‌های خزری) بوده که باقیمانده جنگل‌های دوران سوم زمین‌شناسی است. گیاهانی که دارای بهترین، مقاوم‌ترین، زیباترین و سازگارترین گونه‌ها هستند. هر کسی در هر لباسی چنین گیاهی را برای کشت در شمال یا هر جای دیگر کشور توصیه می‌کند در حالت خوش‌بینانه ناآگاه و در حالت بدبینانه سودجو و کلاهبردار است.

آخانی بیان کرد: از مسوولان محترم تقاضا می‌شود براساس حرف‌های بی‌پایه‌، کاشت گونه‌های خارجی در طبیعت ایران را تجویز نکنند؛ دیگر دوران بستن قراردادهای پشت‌پرده گذشته است، در عصر اطلاعات باید شفاف و صادق بود. باید به‌نظر همه گوش داد و آنچه را به صلاح کشور است و با نظرات علمی و رعایت کنوانسیون‌های بین‌المللی تطابق دارد، انجام داد.

ممنوعیت واردات پالونیا به کشور

احمد چراغیان، مدیر کل دفتر پایش و تحلیل خطر سازمان حفظ نباتات، واردات بذر، قلمه و نهال درخت پالونیا در کشور ممنوع اعلام کرد و گفت: از نظر سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور کاشت این درخت بدون مطالعه و بررسی های دقیق به صلاح نیست.

وی افزود: ما جلسات متعددی را در این زمینه با اساتید دانشگاه و محققان، موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، سازمان محیط زیست و … برگزار کردیم اما در نهایت با واردات و کاشت این گونه موافقت نشد.

وی با بیان اینکه اساتید دانشگاه گلستان روی  دو گونه پالونیا فورتون و پالونیا تومنتوسا تحقیقات و مطالعاتی را انجام داده اند، گفت: نظر آنها این است که می توان این دو گونه را در مناطق شمالی کشت کرد اما سازمان جنگل‌ها و موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع به دلیل مهاجم بودن این گونه و عدم مطالعات کافی این مساله را رد کرده اند؛ این دو گونه حدود ٤٠ تا ٥٠ سال قبل به صورت محدود وارد شده بودند و در باغ بوتانیک ( گیاه شناسی) برای کارهای تحقیقاتی و آموزش دانشجویان استفاده می‌شود.

به گفته چراغیان گونه پالونیا برگ‌های بسیار پهنی دارد و زمانی که رشد می کند به درختان و گیاهان دیگر  فرصت رشد نمی‌دهد و آنها را از بین می برد.

این مقام مسوول دولتی درباره اینکه هم اکنون شاهد کشت این نوع درخت در کشور هستیم، گفت: ما هیچ مجوزی برای واردات پالونیا صادر نکرده ایم و کشت آن نیز قانونی نیست. برخی این گونه را به صورت قاچاق وارد می کنند و در نتیجه تولید و توزیع آن غیرقانونی است و گواهی بهداشت برای آن صادر نمی شود.

گزارش: فرزانه صدقی

No tags for this post.