تشخیص بیماری ریه در مراحل اولیه با رادیوگرافی
یافته های یک مطالعه تحقیقاتی جدید نشان می دهد: فرآیند تصویربرداری که امروزه عمدتاً در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی استفاده می شود، اگر برای استفاده در بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها توسعه یابد، می تواند به طور بالقوه بیماری ریه را در مراحل اولیه تشخیص دهد.
به گزارش سیناپرس، محققان موسسه فناوری سلطنتی KTH در استکهلم سوئد با استفاده از مدلی که در دانشگاه دوک برای شبیه سازی قفسه سینه انسان ساخته شده است، چگونگی استفاده از فرآیندی به نام تصویربرداری با اشعه ایکس با کنتراست فاز را روی ریه های انسان آزمایش کردند.
محققان گزارش دادند: رادیوگرافی قفسه سینه با فاز کنتراست می تواند کوچکترین راه های هوایی با اندازه کمتر از ۲ میلی متر و انسدادهای مرتبط با بیماری آنها را نشان دهد. محققان اصلی این مطالعه، ایلیان هاگمارک (Ilian Häggmark) و کیان شاکر (Kian Shaker) محققین موسسه فناوری سلطنتی KTH، می گویند که اینها جزئیاتی هستند که در رادیوگرافی معمولی نشان داده نمی شوند.
تصویربرداری با کنتراست فاز در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی با تجهیزاتی استفاده می شود که امروزه استفاده از آنها به نمونه‌های بافت نرم در مقیاس سانتی‌متری محدود شده است. اما، هاگمارک می گوید، این مطالعه به وضوح نشان می دهد که اگر بتوان نیازهای فنی برای استفاده بالینی را مهندسی کرد، می‌توان با تصویربرداری اشعه ایکس با کنتراست فاز، کارهای بیشتری انجام داد.
هاگمارک می گوید: رادیوگرافی قفسه سینه که امروزه کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها استفاده می کنند، نقش مهمی در تشخیص بیماری های تنفسی ایفا می کند، اما اساساً با روشی که در آن تصاویر تولید می شود، محدود شده است.
او می گوید که تکنیک کنتراست فاز مورد استفاده در این مطالعه می‌تواند تغییرات پاتولوژیک ظریفی را نشان دهد که در غیر این صورت با تصویربرداری با اشعه ایکس معمولی قابل مشاهده نیستند که در غربالگری بیماری هایی مانند آسم یا بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) مهم است. به گزارش سیناپرس، تصویربرداری با اشعه ایکس با کنتراست فاز می تواند اطلاعات بیشتری را با وضوح بالاتر با استفاده از همان مقدار دوز تابشی که در رادیوگرافی معمولی است استخراج کند.
هاگمارک توضیح می دهد: در رادیوگرافی معمولی، پرتو اشعه ایکس از بدن عبور می کند، جایی که در طول مسیر در بافت های مختلف با مقادیر متفاوت جذب می شود. از طرف دیگر، یک آشکارساز شدت پرتو را پس از فیلتر شدن در بدن اندازه گیری می کند. این مکانیسم اساسی برای ایجاد کنتراست است که تصاویر اشعه ایکس را مفید می کند.
به گفته محققان، تکنیک کنتراست فاز راهی برای دریافت اطلاعات بیشتر از هر پرتو اشعه ایکس است. این امر به این دلیل است که اندازه گیری تفاوت در شکل موج اشعه ایکس که از یک نمونه می گذرد امکان پذیر است. پرتوهای پرتو ایکس با اتم‌ها و ساختارهای دیگری مواجه می شوند که می توانند موقعیت موج را در هر نقطه از زمان یا فاز در رابطه با یک موج مرجع تغییر دهند. این اطلاعات تغییر فاز برای تولید تصویری استفاده می شود که ساختارهای نمونه را بهبود بخشیده و در قفسه سینه انسان، مرزهای دیواره های برونش و راه‌های هوایی کوچک را با کنتراست بالاتر برجسته می کند.
هاگمارک می گوید: توسعه تجهیزات برای تصویربرداری از نمونه های بزرگتر زمان می برد. او می گوید: برای این کار به یک منبع اشعه ایکس با قدرت بالا و نقطه انتشار کوچک نیاز دارید. او می گوید که پیشرفت‌های امیدوار کننده ای در حال انجام است، اما برای رسیدن به آزمایش برای استفاده انسانی زمان می برد.
شرح کامل این مطالعات در مجله تخصصی PNAS منتشر شده است.
مترجم:ندااظهری
