هزینه‌های اقتصادی – اجتماعی آلودگی اقیانوس‌ها را بشناسیم
روز 8 ژوئن از سوی سازمان ملل متحد به نام روز جهانی اقیانوس‌ها (World Oceans Day) نامگذاری شده است تا توجه جامعه جهانی را به اهمیت حفاظت و مراقبت از اقیانوس ها جلب کند.
آلودگی های پلاستیکی، اسیدی شدن آب ها، افزایش ترافیک کشتیرانی، عملیات استخراج جلبک و کابل کشی در اعماق اقیانوس‌ها، چالش هایی هستند که این روزها، سلامت اقیانوس‌ها را بشدت تهدید می کنند.
آلودگی پلاستیکی ناشی از رفتار انسان ها است
زباله های پلاستیکی در نقاط مختلف دیده می شوند، اما تمرکز آنها نزدیک به مراکز جمعیتی پرتردد است. بیشترین میزان آلودگی در مراکز شهر، دهانه رودخانه ها و سواحل دیده می شوند.
کمبود خدمات مرتبط با مدیریت زباله و پسماند، زیرساخت های ناکافی برای جمع آوری و بازیافت زباله، محدودیت های مالی و از همه مهمتر، کمبود آموزش و آگاهی عمومی در خصوص خطرات زباله ها بویژه در آب دریاها و اقیانوس‌ها، اصلی ترین مشکلات این بخش محسوب می شوند.
سالانه بیش از 8 تن مواد پلاستیکی از خشکی وارد آب ها می شوند و الگوی آلودگی آب ها به جریان های اقیانوسی و موقعیت جغرافیایی کشورها بستگی دارد.
آلودگی های پلاستیکی، اسیدی شدن آب ها، افزایش ترافیک کشتیرانی، عملیات استخراج جلبک و کابل کشی در اعماق اقیانوس‌ها، چالش هایی هستند که این روزها، سلامت اقیانوس‌ها را بشدت تهدید می کنند.
پیامدهای اجتماعی – اقتصادی آلودگی پلاستیکی اقیانوس ها
به گفته دکتر جوریت ورلی از موسسه تجارت جهانی (WTI)، آلودگی های پلاستیکی اقیانوس‌ها، طیف گسترده ای از تأثیرات اجتماعی و اقتصادی را در پی دارد.
آسیب های زیست محیطی به اکوسیستم دریایی سالانه بالغ بر 13 میلیارد دلار تخمین زده می شود. سایر هزینه های اقتصادی مرتبط شامل هزینه های عملیات پاکسازی، لایروبی بستر، کاهش صید ماهی، کاهش نرخ گردشگری ساحلی و تأثیر آن بر صنایع مرتبط هستند.
وجود زباله های پلاستیکی در دریاها و اقیانوس‌ها تهدیدی جدی برای سلامت انسان محسوب می شوند. تراشه های تیز از جنس پلاستیک موجود در آب می تواند وارد بدن شده و سلامت انسان را به خطر بیاندازد. بلعیده شدن قطعات بسیار ریز مواد پلاستیکی و خطرناک توسط ماهی ها و انتقال این مواد از طریق مصرف غذاهای دریایی، تهدید دیگری برای سلامت انسان است.
بحرانی به نام اسیدی شدن اقیانوس‌ها
تأثیر اسیدی شدن اقیانوس‌ها، مسمومیت و مرگ گونه های مختلف موجودات دریایی بویژه ماهیان و از بین رفتن صخره های مرجانی است. نرخ اسیدی شدن اقیانوس‌ها 10 برابر سریع تر از هر زمان دیگری گزارش شده است.
براساس گزارش سازمان ملل، اسیدی شدن اقیانوس‌ها تا سال 2100 میلادی، سالانه یک تریلیون دلار به اقتصاد جهانی خسارت وارد می کند.
اسیدی شدن اقیانوس، تهدیدی جدی برای صنعت ماهیگیری در کل جهان است که می تواند سالانه 10 تریلیون دلار به این صنعت آسیب وارد کند. مصرف ماهی های اقیانوسی که از آب های آلوده صید می شوند، سلامت انسان را تهدید کرده و هزینه های بهداشتی زیادی در پی خواهد داشت.
چه کسانی بیشتر آسیب می بینند؟
صنایع کشتیرانی، ماهیگیری و گردشگری، بیشترین آسیب های اقتصادی را بدلیل آلودگی های پلاستیکی و اسیدی شدن اقیانوس‌ها متحمل می شوند. در گروه بعدی، صنایع آبزی پروی و کشاورزی قرار دارند؛ شهرداری ها و جوامع محلی نیز هزینه های اقتصادی زیادی را برای عملیات پاکسازی و فعالیت های افزایش آگاهی عمومی متحمل می شوند.
آسیب اقتصادی ناشی از آلودگی اقیانوس‌ها در شرایطی است که حجم گردش مالی در دو صنعت کشتیرانی و گردشگری سالانه بالغ بر 2.5 تریلیون دلار گزارش شده است.
وضعیت اقتصادی و سطح درآمد کشورها در این بین نقش مهمی ایفا می کند. اقتصادی های ملی که بشدت به صنعت گردشگری ساحلی- دریایی و صنعت ماهیگیری وابسته هستند، بیشتر در معرض آسیب پذیری ناشی از آلودگی پلاستیکی و اسیدی اقیانوس‌ها قرار دارند.
همچنین، کشورهای کم درآمد بدلیل محدودیت های مالی نمی توانند اقدامات موثری برای کاهش و مدیریت زباله ها و ارتقاء سیستم فاضلاب انجام دهند و درنتیجه با مشکلات بیشتری در زمینه ورود آب های آلوده به دریاها مواجه هستند.
قوانین جهانی برای حفاظت از اقیانوس‌ها
الگوهای نادرست تولید و مصرف، در کنار سیاست های نامناسب از سوی دولت ها در سطح جهانی تا محلی، کنترل روند آلودگی دریاها و اقیانوس‌ها را با چالش بیشتری مواجه ساخته است.
بسیاری از کشورها از جمله اعضای اتحادیه اروپا، استراتژی های موثری را برای مقابله با زباله های دریایی اتخاذ کرده اند که شامل جلوگیری از آلودگی آب ها، کاهش و مدیریت زباله های موجود در اقیانوس‌ها است.
آلودگی ناشی از وجود هزاران تن زباله پلاستیکی و اسیدی شدن آب اقیانوس‌ها یک مشکل جهانی بوده و حل این مشکل، نیازمند اقدام مشترک شامل وضع مقررات ملی در کنار چارچوب های بین‌المللی است.
یک چارچوب موثر و کارآمد می تواند راهنمایی های لازم را برای حفاظت بیشتر از دریاها و اقیانوس‌ها از طریق مجموعه ای از استاندارهای بین‌المللی ارائه کند.
اقداماتی نظیر محدود یا ممنوع کردن استفاده از ظروف یکبار مصرف و کیسه های پلاستیکی در فروشگاه ها، ممنوع کردن استفاده از پلاستیک های غیرقابل بازیافت مانند ذرات میکروپلاستیک در محصولات آرایشی و مواد شوینده، اخذ مالیات و عوارض بیشتر برای استفاده از این دسته محصولات، اخذ جریمه های سنگین برای ریختن زباله و فاضلاب در آب دریاها، مالیات دفن زباله، طرح های اجباری بازیافت، افزایش آگاهی عمومی درخصوص مضرات ظروف پلاستیکی و خطرات آلودگی آب دریاها، ارائه طرح های دوستدار محیط زیست، از جمله راهکارهای موثر محسوب می شوند.
منابع: wti.org / thefuturescentre.org / greenbiz.com
گزارش: معصومه سوهانی
No tags for this post.
