تزریق آب با شوری پایین در میادین نفتی با رویکرد ازدیادبرداشت
سعید عباسی دانش آموخته دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح «مطالعه و بررسی آزمایشگاهی مکانیسم تشکیل رسوب و انحلال سنگ مخزن در فرآیند تزریق آب هوشمند در مخازن کربناته» گفت: افزایش ضریب بازیافت در مخازن تحت تزریق آب در مقابل وجود چالش های فرآیندی قرار دارند که میتواند کاهش تزریق پذیری چاه ها را به دنبال داشته باشد که عمدتا تاثیرات ناخواسته ای را در مدیریت مخزن ایجاد می نمایند.
وی افزود: همچنین عدم شناخت مکانیسم های فعال در مخازن و چگونگی تقابل آنها ما را بر آن داشت مطالعه آزمایشگاهی جامعی در این خصوص داشته باشیم.
وی با بیان اینکه شناخت مکانیسم های موثر در تغییرات خصوصیات محیط متخلخل که به طور غیر مستقیم میتواند افزایش و یا کاهش تولید نفت از میدان را به دنبال داشته باشد، گفت: از اهداف مهم در این پروژه، بررسی این مکانیسم است.
به گفته دانش آموخته دانشگاه صنعتی امیرکبیر، در این طرح بر اساس سناریوهای طراحی شده در آزمایشگاه، مکانیسم انحلال به همراه رسوبگذاری در محیطهای متخلخل مخازن نفتی به طور مشخص مورد بررسی قرار گرفتند.
وی ادامه داد: این شناخت باعث شد پارامترهای موثر در جهت فعال کردن مکانیسم های اثربخش مشخص شود و با استفاده از طراحی سناریوی تزریق به میدان، چالشها شناخته و برنامه کاملی در جهت کاهش و یا رفع چالشها ارائه شوند.
وی افزود:از سویی دیگر کاهش چالش آسیب های سازندی به میدان میتواند کاهش هزینه های تولید و افزایش بهره وری فرآیندهای انتخابی را به همراه داشته باشد. تغییر خصوصیات سنگ مخزن جهت افزایش ضریب بازیافت نگاهی بود که در اینجا به آن پرداخته شد. بهینه ترین ترکیب آب هوشمند نیز جهت افزایش کارکرد معرفی شد.
وی افزود: عمده نتایج این تحقیق در صنعت نفت و گاز و خصوصا در فرآیندهای ازدیادبرداشت از مخازن هیدروکربوری کاربرد دارد.
محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر خاطر نشان کرد: نتایج این پروژه میتواند در بهبود عملکرد فرآیند تزریق آب و همچنین کاهش هزینه های فرآیندی و کاهش مشکلات نقش اساسی داشته باشد. همچنین با توجه به اینکه یکی از نتایج این تحقیق ارائه ترکیب بهینه آب تزریقی بود لذا میتواند در مدیریت مخازن و همچنین طرح های صیانتی و تولیدی از میادین نفت نقش مهمی را ایفا نماید.
وی تاکید کرد: در صورت حمایت صنعت خصوصا بخش نفت و شرکتهای مهندسی نفت، میتوان علاوه بر تحقیق وسیعتر روی سایر مکانیسم های فعال در مخزن نسبت به انجام پایلوت جهت تزریق آبها با شوری کمتر به عنوان آب هوشمند در مخازن مورد استفاده قرار داد.
وی افزود: خصوصا در این تحقیق به یکی از ابهامات اصلی که ریسک فرآیند را بالا میبرد یعنی سازگاری آب تزریقی با آب مخازن نفتی پاسخ داده شده است. این ناسازگاری آب در آبهای هوشمند بواسطه تغییر در ترکیب آب بیشتر نمود پیدا میکنند و کارفرمایان صنعت نسبت به تزریق این نوع آب سعی میکنند با احتیاط بیشتری عمل کنند.
وی با اشاره به ويژگي هاي طرح گفت: جدید و به روز بودن موضوع آن در حوزه مهندسی نفت خصوصا بخش
ازدیادبرداشت از مخازن، مطالعه هم زمان دو مکانیسم (یکی در جهت اهداف فرآیند و دیگری در تقابل با عملکرد فرآیند)، ایجاد شرایط دما وفشار بالا با تاثیرگذاری بسیار زیاد روی عملکرد مکانیسم های انحلال و رسوبگذاری، شناخت ترکیب مناسب و بهینه آب تزریقی و میزان اثربخشی ترکیب آب در فعال شدن مکانیسم های مورد نظر از ویژگی های این طرح به شمار می رود.
به گفته وی، این موضوع، جزء موضوعات دسته اول در حوزه ازدیادبرداشت در چند سال اخیر است. ممکن است در خصوص تزریق آب هوشمند و تزریق آب با شوری کم تحقیقات متعددی به چشم بخورد اما شاید بتوان گفت این تحقیقات اولین تحقیقی است که دو مکانیسم انحلال و رسوبگذاری را در تقابل هم قرار میدهد و رقابت آنها و فعال شدن آنها را به عنوان فرآیندهای موثر در افزایش و یا کاهش تولید نفت مورد بررسی قرار میدهد.
عباسی خاطر نشان کرد: نکته جالب این پروژه رسیدن به نتایجی است که گاها ذهنیتها را نیز در قبال آن تغییر میدهد.
وی با اشاره به مزیتهای رقابتی پروژه گفت: به روز بودن موضوع طرح، ارتباط غیر مستقیم در افزایش تولید از میدان، کاهش هزینه های تزریق آب به میدان نفتی، بالا بردن ضریب بازیافت با تغییرات محدود در ترکیب سیال تزریقی، اعمال شرایط مخزن و نزدیک شرایط مخزن، استفاده از سایر آزمایشات تکمیلی و تفکیک مکانیسم ها، استفاده از هر دو نوع آزمایشات استاتیک و دینامیک جهت شناخت کامل و دقیق از مزیتهای این پروژه به شمار می روند.
این محقق با اشاره به کاربردهای پروژه گفت: طراحی مناسب فرآیند تزریق آب در میادین نفتی با رویکرد ازدیادبرداشت، انتخاب بهینه ترکیب آب تزریقی ، فعال کردن مکانیسم های مرتبط با ازدیادبرداشت و کاهش اثرات رسوب بر آسیب سازندی، فعال کردن تبادلات یونی با استفاده از سناریوی کاهش شوری آب تزریقی، دست یابی به نقطه بحرانی شوری آب تزریقی از کاربردهای پروژه محسوب می شوند.
وی تاکید کرد: با توجه به نتایج مطلوب و خوب این طرح و موفقیت و شناخت ابعاد آن در آزمایشگاه آمادگی آن برای انجام پایلوت با همکاری صنعت وجود دارد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، استاد راهنمای این پروژه دکتر احسان خامه چی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر بوده است.
