فجر با توانایی مانور و تغییر مداری
سیناپرس: در ماموریتی که قرار است این ماهواره انجام دهد یک مانور و تغییر مداری تعریف شده است. پس از این‌که ماهواره‌بر سفیر ماهواره فجر را به ارتفاع حدود 250 کیلومتری فرستاد، ماهواره با استفاده از موتوری که رویش نصب شده تا ارتفاع 400 کلیومتری بالا می‌رود.
جمهوری اسلامی ایران به تازگی در ساخت موتورهای کوچک فضایی و نصب آنها روی ماهواره‌های مهم خود گام‌های بسیار بزرگی برداشته است. تراسترهای فضایی یا به عبارت بهتر رانش‌زاها، موتورهای کوچکی هستند که برای انجام مانورهای مداری روی فضاپیماها یا ماهواره‌ها نصب می‌شوند. جمهوری اسلامی ایران اکنون دارای توانایی طراحی و ساخت ماهواره‌هایی است که می‌توانند با استفاده از این موتورها مانور مداری داشته باشند.
مانورهای یک فضاپیما در مدارهای زمین بسیار حیاتی و حساس است. موتورهای فضایی ماهواره‌ها یا همان رانش‌زاها چند نوع هستند. رانش‌زاهاي کوچک‌تر برای کنترل وضعيت، مانورهاي مداري و انتقال مدار براي قرار گيري در موقعيت دقيق مداري مورد استفاده قرار مي‌گيرند و از رانشزاهای بزرگ‌تر برای حرکات فرامداری استفاده می‌شود.
ماهواره فجر یکی از پیشرفته‌ترین ماهواره‌های ایرانی است که از توانایی مانور و ارتقای مداری برخوردار است.
اکنون بسیاری از این رانش‌زاها از سوخت و اکسید کننده مایع استفاده می‌کنند و پیشرانه (سوخت و اکسید کننده) پس از افزایش فشار به وسیله پمپ‌ها یا فشار گاز در مخازن، به صورت مایع وارد محفظه احتراق می‌شود و پس از فروپاشی، اختلاط فاز مایع، تبخیر، اختلاط فاز گاز و احتراق، گاز داغی تولید می‌شود که با حرکت در طول نازل، انرژي گرمایی آن به انرژي جنبشی تبدیل می‌شود و تکانه جت خروجی، فضاپیما یا ماهواره را جرکت داده و به پیش می‌راند.
یکی از مهمترین زیرسیستم‌ها در فناوری فضایی سیستم پيشرانش فضاپیما یا ماهواره است. با دسترسی به فناوری سیستم پیشرانش یا طراحی و ساخت رانشزاهای فضایی، توانایی پرتاب فضاپیماهایی با جرم بيشتر برای کشورمان فراهم می‌شود. از طرفی هرچقدر یک کشور بتواند یک محموله فضایی با جرم بیشتر را به فضا پرتاب کند یعنی در این زمینه قدرتمندتر است.
تقويت سطح دانش و توانایی در بخش پیشرانش فضایی، باعث استقلال کشور در رسيدن به مدارهاي مطلوب با استفاده از فناوری داخلی و موشک‌های موجود مي‌شود. این یعنی اگر ایران یک زیر سیستم پیشرانش مناسب روی یکی از ماهواره‌های خود نصب کند، می‌تواند با ماهواره‌برهای کوچک‌تر هم به مدارهای بالاتر ماهواره بفرستد.
طراحی و ساخت ماهواره ملی فجر حاصل تلاش مومنانه، خالصانه و جهادی دانشمندان و محققان فضایی شرکت صنایع الکترونیک ایران و شرکت‌های دانش بنیان داخلی و مراکز تحقیقاتی، علمی و دانشگاهی کشور است و نشان دیگری بر تداوم رشد بالنده علمی کشور در عرصه ی فناوری های پیشرفته است.
ماهواره بر سفیر فجر که کلیه مراحل طراحی و ساخت آن به صورت بومی در سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع انجام شده است، تثبیت توانمندی ماهواره‌برهای جمهوری اسلامی ایران برای استقرار ماهواره در مدار زمین و دستیابی به یک پروژه ملی قابل طرح در سطح جهانی از دستاوردهای طراحی و ساخت آن است. ایجاد زیرساخت‌های مناسب و کسب توانمندی جهت طراحی و ساخت نسل جدید ماهواره‌برها، فراهم شدن زمینه ورود به بازار جهانی خدمات فضایی به واسطه پرتاب ماهواره، استفاده از توانمندی‌های بومی در توسعه علوم و فناوری‌های فضایی و طراحی ماموریت‌های پیچیده فضایی نیز از دیگر دستاوردهای طراحی، ساخت و پرتاب ماهواره ملی فجر است.
مرکز هدایت و کنترل عملیات فضایی کشور عهده دار پشتیبانی و نظارت بر عملیات بهره برداری ماهواره فجر به کمک شبکه ایستگاه های زمینی بومی است که تمامی مراحل طراحی، ساخت، تست و نصب آنهاتوسط متخصصان فضایی شرکت صنایع الکترونیک ایران انجام شده است.
فناوری فضایی را یکی از مهمترین فناوری‌های دنیاست و پیشرفت کشور در این زمینه از نظر بسیاری از کارشناسان الزامی است. آنها از طرفی معتقدند به دلیل اهمیت بسیار زیاد این فناوری، موانعی نیز برای کشورهای در حال توسعه وجود دارد. کارشناسان می‌گویند با توجه به تحريم‌هاي موجود در راستاي اجراي فعاليت‌هاي فضايي کشور، خودکفايي صنعتي لازمه مقابله با اين تحريم‌هاست و براي دست‌يابي به اين خودکفایی در بخش فضايي کشور باید سطح فناوری و کيفي تمامی زيرساخت‌های فضایی را بالا برد.
فعالیت‌های فضایی محرکی برای خلاقیت و حرکت به جلو است. فناوری‌های پیشرفته و شغل‌های حساس و پردرآمد در سایه فضا پدید آمده اند. فضا نبض سیاره ما و شرایط پیچیده آن را در دست دارد. فضا تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای را ارائه می‌کند که زندگی روزمره ما را آسان‌تر می‌کند؛ از دستاوردهای هوانوردی گرفته تا وسایل پزشکی که جان بسیاری از انسان‌ها را نجات می‌دهد. فضا محرکی برای به حرکت درآمدن علم و تکنولوژی است که حتی صرف میلیاردها دلار برای انجام ماموریت‌های فضایی، بیهوده نخواهد بود. شریان زندگی بشر به فضا بستگی دارد و رد پای فضا در همه جای زندگی امروزه ما دیده می‌شود. به این ترتیب وقت آن رسیده‌است تا نگاهی به آثار شگفت انگیز فضا در اطراف خود بیندازیم؛ آثاری که شاید تاکنون از وجود آنها بی خبر بوده‌ایم.
متخصصان سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع به عنوان نخستین سازمان پرتاب کننده ماهواره در جهان اسلام و شرکت صنایع الکترونیک ایران به عنوان اولین سازنده ماهواره در کشور، موفق شدند با شعار الله اکبر و رمز مبارک «یا محمد رسول الله» و با فرمان رئیس‌جمهور چهارمین ماهواره بومی جمهوری اسلامی ایران را با نام «فجر» به فضا پرتاب و در مدار زمین قرار دهند.
عباس خاراباف/ کارشناس هوافضا
No tags for this post.
