بومیان دیجیتال ایرانی را بهتر بشناسید!
نسـل نوجـوان و جوانـی کـه در دوره همه‌گیری شبکه‌های اجتماعـی زاده شده‌اند، تحـت تأثیـر ایـن فناوری‌ها، تفاوت‌های زیـادی بـا نسل‌های قبلـی خود پیـدا کرده‌اند. صاحب‌نظران بـه ایـن نسـل که شـامل افرادی می‌شود که بیـن سال‌های 1374 تـا 1391 خورشـیدی متولـد شده‌اند، «بومیان دیجیتال» می‌گویند.
زندگی این نسـل جدیـد از بدو تولـد بـا ابزارهـا و فناوری‌های جدیـد احاطـه شـده اسـت و بـا توجـه بـه این‌که از لحظه تولـد، تعامل گسترده‌ای بـا فناوری‌های جدید ارتباطـی دارد، ترجیـح می‌دهد همـه اطلاعات را از طریـق رسانه‌های دیجیتـال دریافـت کنـد و اهمیـت کمتـری بـرای رسانه‌های غیـر دیجیتـال قائل اسـت.
بنابر اطلاعات ارائه شده توسط متخصصان، تنهـا 14 درصـد از اعضای این نسـل از مجلات چاپی اسـتفاده نموده و 11 درصد روزنامه‌های کاغـذی را دنبـال می‌کنند. حتـی تعاملات چهـره بـه چهـره را نیز در قالـب رسانه‌های دیجیتـال مـورد قبـول می‌دانند و ارتبـاط ویدئویـی و بالأخص اسـکایپی برایشـان فعالیتـی رایـج محسـوب می‌شود.
ایـن نسـل تحـت تأثیر اسـتفاده زیـاد و همه‌روزه از انواع فناوری‌های رسانه‌ای، از سـطح درک فناورانـه رسانه‌ای بالاتری نسـبت بـه والدینشـان برخوردارنـد و انتظـارات و الگوهـای مصـرف رسانه‌ای آنـان، به‌ویژه در رسانه‌های اجتماعـی، متفـاوت اسـت.
این موضوع مهم که این روزها فکر بسیاری از والدین را به خود مشغول کرده است، موضوع پژوهشی شده که توسط محققانی از دانشگاه صداوسیما، دانشگاه تهران، دانشگاه علامه طباطبائی و دانشگاه امیرکبیر انجام شده است.
در این پژوهش، الگوی رفتاری نسل بومیان دیجیتال ایرانی در اینستاگرام به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی امروز مورد تحلیل و بررسی واقع شده است.
برای انجام این مطالعه که به شیوه استخراج و داده‌کاوی انجام شده است، 534 کاربر انتخاب شده و داده‌های کلان مربوط به فعالیت‌های آنان، در بازه زمانی یک‌ماهه از طریق ای‌پی‌آی‌های (API) باز اینستاگرام استخراج و تحلیل شده است.
نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق، ضمن تأیید مفهوم «بومیان دیجیتال» و فناوری‌آگاهان، نشان می‌دهد که کاربران این نسل، از تک تصویر بیش از اشکال دیگری مانند کلیپ و آلبوم تصاویر استفاده می‌کنند و رفتارهای کامنت‌گذاری و لایک آنان نیز از الگوهای مشخصی تبعیت می‌کند.
به گفته سیاوش صلواتیان، استادیار و پژوهشگر گروه مدیریت رسانه دانشگاه صداوسیما و سه همکار دیگرش در این تحقیق، «یافته‌ها نشـان داد کـه بومیـان دیجیتـال ایرانـی، فعالیت زیـادی در اینسـتاگرام دارنـد و زمانی طولانی از وقـت خـود را در ایـن شـبکه اجتماعی صرف می‌کنند. سبک رفتاری ایـن گروه بیان می‌کند که نوجوانـان قادرند از چندیـن رابـط کاربـری به‌طور همزمـان به‌خوبی اسـتفاده کننـد، درحالی‌که بزرگ‌سالان معمولاً این‌گونه نیسـتند».
آن‌ها چنین ادامه می‌دهند: «تحلیل‌های صـورت گرفتـه نشـان داد کـه در میـان فعالیت‌های رایـج در شبکه‌های اجتماعی، به اشتراک‌گذاری تک تصویر، بیشـترین محبوبیـت را دارد. ایـن پست‌های تـک تصویـر، تعـداد لایک بیشـتری هـم داشته‌اند و ایـن نشـان می‌دهد که باوجود امکانـات متنـوع، امکان سـاده ارسـال تک تصویر نسـبت به اشـکال دیگر محبوبیت بیشـتری دارد».
درواقع بر اساس یافته‌های جالب این تحقیق، نوجوانان برای دریافـت لایک و کامنـت بیشتر ترجیـح می‌دهند از تـک تصویر اسـتفاده کننـد و بـرای ارتبـاط بـا یکدیگر، پست‌های تصویـری را بـر پست‌های ویدئویـی ترجیـح می‌دهند.
به اعتقاد صلواتیان و همکارانش، «ایـن نسـل بـه دلیـل سـرعت فعالیت‌ها و چنـدکاره بـودن، کوتاه‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راه ازلحاظ زمانـی را بـرای تعامـل انتخـاب می‌کنند و شـاید ترجیح اینسـتاگرام توسط آنان بـر شبکه‌های اجتماعـی کامل‌تر همچـون فیس‌بوک نیز همین باشـد».
این تحقیق همچنین نشان داده است کامنت گذاری بین این نسـل از به اشـتراک گذاشـتن پسـت اهمیـت بیشـتری دارد. به گفته مجریان این پژوهش، «نوجوانـان از ایـن طریق سـعی می‌کنند تـا دایـره دوسـتان خـود را گسـترش دهنـد. زیرا شبکه‌های ارتباطـی آنان گروه‌های کوچـک و خودمانـی نیسـتند و آن‌ها اغلب در اینسـتاگرام بـه دنبال گسـترش ارتباطات خود بـا کاربرانی هسـتند کـه هیچ شـناختی نسـبت به آنـان ندارند و از طریـق تعامـل در کامنت ها و جـواب دادن بـه آن‌ها ایـن شبکه‌های ارتباطـی را ایجـاد می‌کنند».
این یافته‌های جالب توجه که می‌توانند دید مناسبی به دست‌اندرکاران امور مربوط به جوانان و نوجوانان جامعه داده و والدین را نیز نسبت به نحوه رفتار دیجیتالی فرزندانشان آگاه‌تر سازند، در فصل‌نامه «پژوهش‌های ارتباطی» منتشر شده‌اند. این نشریه متعلق به سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است.
گزارش: محمدرضا دلفیه
No tags for this post.
