امید تازه ای در درمان ناباروری پس از شیمی درمانی

نارسایی زودرس تخمدان (POF)، یکی از علل اصلی ناباروری زنان به علت ذخیره غیرطبیعی تخمدان است که اغلب پیش از 40 سالگی تشخیص داده می شود.

میزان بروز این پدیده در سنین مختلف متفاوت است؛ اغلب این پدیده یک در هزار در سن پیش از 30 سالگی و یک در 250 در سن قبل از 35 سالگی رخ می دهد. همچنین میزان نارسایی زود رس تخمدان در سن پیش از 40 سالگی حدود یک درصد است.

در بررسی های مختلف بالینی شکل بروز نارسایی زود رس تخمدان در 28-10 درصد به صورت آمنوره اولیه و 18-4 درصد موارد به صورت آمنوره ثانویه بوده است.

در حال حاضر عوامل مختلفی مانند اختلالات متابولیکی، عفونت های ویروسی، بیماری های خود ایمنی و عوامل محیطی و عوارض شیمی درمانی، اشعه درمانی یا جراحی باعث ایجاد این پدیده می شوند. در این بین عوامل ژنتیکی به عنوان یکی از علل رایج این بیماری شناخته شده است؛ اختلالات تعدادی یا ساختاری کروموزوم جنسی، جهش ژن های واقع در کروموزوم های جنسی (x-linked) و غیرجنسی (اتوزومال) مرتبط با نارسایی اولیه تخمدان از جمله علل رایج عوامل ژنتیکی هستند.

به گفته دکتر نوید المدنی، عضو هیات‌ علمی پژوهشگاه رویان، نارسایی زودرس تخمدان ( ناتوانی در تولید تخمک توسط تخمدان) می ‌تواند عوارض متعددی برای خانم ‌ها ایجاد کند که یکی از مهم‌ ترین آن‌ها ناباروری است؛ عوارض نارسایی زودرس تخمدان می ‌تواند جسمی، روحی و روانی باشد.

این مشاور ژنتیک اظهارداشت: هرچند علت بروز این نارسایی ناشناخته است اما مهمترین علل شناخته شده‌ آن ژنتیکی است‌. اشکالات کروزمومی از شایع ‌ترین علل ژنتیکی بروز نارسایی زودرس تخمدان است. این اشکال در کروموزوم ایکس ( کروموزوم جنسی خانم‌ ها) رخ می ‌دهد.

وی افزود: علل دیگری مانند عوامل خودایمنی، متابولیک و ایاتروژنیک( شیمی درمانی، اشعه درمانی و جراحی های مختلف) هم در بروز نارسایی زودرس تخمدان نقش دارند.در این میان بکارگیری داورهای شیمی درمانی نیز می تواند یکی از عوامل ایجاد نارسایی زودرس تخمدان باشد.

فاطمه عابدی قهی، دانش آموخته دانشکده علوم پایه و فناوری های نوین زیستی دانشگاه علم و فرهنگ با راهنمایی دکتر روح الله فتحی طی پژوهشی با بررسی حضور سلول های زایا در موش های مدل نارسایی زودرس تخمدان به دنبال استفاده از داروهای شیمی درمانی به این نتیجه رسیده است که حضور سلول های زایا در مدل نارسایی زودرس تخمدان به دنبال استفاده از داروهای شیمی درمانی می تواند امید تازه ای در درمان ناباروری بیماران مبتلا به سرطان پس از شیمی درمانی ایجاد کند.

گزارش: فرزانه صدقی

No tags for this post.