چگونه سنگ کلیه دوران بارداری را درمان کنیم؟

خانمی باردار هستم که اخیرا ضمن حالت تهوع، دردی در پهلوی بدنم نزدیک کلیه هایم احساس می کنم. این امر باعث شده تا نسبت به داشتن سنگ کلیه شک پیدا کنم. معمولا سنگ کلیه در زنان باردار به چه علتی ایجاد می شود؟ بهترین شیوه درمانی سنگ کلیه در دوران بارداری کدام است؟

سنگ کلیه در دوران بارداری به علل مختلفی ایجاد می شود. فقدان مایعات در بدن یکی از شایع ترین دلایل سنگ کلیه در این دوران است؛ فقدان مایعات در بدن باعث افزایش غلظت مواد معدنی مانند کلسیم و فسفر در ادرار شده که می ‌تواند منجر به تشکیل سنگ کلیه شود. از دیگر علل دلایل ایجاد سنگ کلیه در دوران بارداری، زمینه ژنتیکی است. اگر در خانواده‌ شما موارد ابتلا به هیپرکلسیوری مشاهده می شود، ممکن است شما نیز مستعد ابتلا به سنگ کلیه در دوران بارداری باشید، هیپرکلسیوری عارضه ‌ای است که در ادرار شخص مقادیر زیادی از کلسیم وجود دارد.

همچنین اگر به حساسیت معده ای یا روده‌ ای مبتلاهستید به دلیل احتمال افزایش تعداد یون های کلسیم انباشته شده در کلیه( به علت التهاب مزمن روده ها) که تبدیل به کریستال می شوند، بیشتر از سایران مستعد هیپرکلسیوری یا سنگ کلیه خواهید بود.

گاهی به زنان باردار توصیه می‌ شود تا کلسیم بیشتری مصرف کنند. شاید این کار موجب شود تا فشار بیشتری بر کلیه ‌ها وارد آید و باعث تشکیل کریستال در کلیه ‌ها شود. همچنین از آنجایی که بدن شما مقدار زیادی کلسیم جذب می ‌کند تا به رشد نوزاد کمک کند، احتمال ابتلای کلیه‌ هایتان به سنگ کلیه افزایش می‌ یابد.

همچنین به دلیل افزایش فعالیت تصفیه ‌ای کلیه، مقدار اسید اوره که دفع می‌ شود نیز افزایش می‌ یابد که منجر به تشکیل سنگ‌ های اسید اوره خواهد شد.

مجاری ادراری فوقانی نیز ممکن است در حین بارداری حجیم شوند که این مساله می ‌تواند منجر به تخلیه ناکافی ادرار شده و احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهد.

برخی از تغییرات به خصوص فیزیولوژیکی و عفونت‌های دائمی مجاری ادراری نیز ممکن است حاکی از سنگ کلیه باشد.

علائم و نشانه‌ های سنگ کلیه در دوران بارداری تفاوتی با علائم بالینی سایر افراد ندارد. درد، شایع ترین علامت بالینی سنگ کلیه است؛ اگر سنگ در کلیه باشد، درد در ناحیه کمر زیر قفسه سینه احساس می ‌شود. وقتی که سنگ به سمت حالب حرکت کند، درد در پهلوی بدن حس می ‌شود. وقتی که سنگ بیشتر در حالب پیشروی کند، ممکن است درد در ناحیه تناسلی یا حتی در ران ‌ها  احساس شود. گاهی ممکن است در ناحیه زیر شکم نیز درد داشته باشید. اگر سنگ به پایین حرکت کرده و در انتهای حالب گیر کند، احتمالا درد شدیدی در هنگام ادرار کردن خواهید داشت. از دیگر علایم سنگ کلیه، وجود خون در ادرار، تهوع، استفراغ، تب و لرز (که نشان دهنده عفونت است)  است. گاهی امکان دارد اندکی نفخ نیز در شکم حس شود.

اگر درمان ‌های طبیعی و پزشکی جواب نداد، ممکن است در این شرایط برای خلاص شدن از سنگ کلیه به مداخله جراحی نیاز داشته باشید.

حدود 90 درصد سنگ ‌های کلیه، بدون نیاز داشتن به درمان، ظرف سه الی شش هفته خود به خود از مجاری ادراری عبور می ‌کنند. در این شرایط تنها درمان مورد نیاز تجویز داروی مسکن است.

سنگ‌های کوچک کلیه معمولا مشکلی ایجاد نمی ‌کنند بنابراین در بیشتر اوقات نیازی به برداشتن آنها نیست اما اگر سنگ به خودی خود عبور نکند و جریان ادرار را مسدود کند یا باعث خونریزی یا عفونت شود، در این صورت ممکن است نیاز باشد تا پزشک سنگ را از کلیه خارج کند.

در حال حاضر تکنیک ‌های نوین جراحی زمان بستری شدن در بیمارستان را تا 48 ساعت کاهش داده است. شاک ویو تراپی و جراحی باز برای زنان باردار به کار گرفته نمی ‌شود زیرا ممکن است به جنین آسیب برساند.

*دکتر فرشاد نامداری، متخصص ارولوژی و فوق تخصص پیوند کلیه

No tags for this post.