خطرات جذب پوستی نانوذرات نقره
امروزه با گسترش علوم جدیدی مثل نانوفناوری، زندگی ما انسان ها بیش از پیش و با سرعت بیشتری در معرض تغییر قرار گرفته است. قطعا ظهور فناوری هایی نظیر فناوری نانو که در آن محصولاتی فرامیکروسکوپی در امور روزمره به کار گرفته می شوند پیشرفت های بسیاری را برای بشر امروزی به همراه خواهد داشت، ولی این فناوری نیز مانند هر مورد مشابه دیگری بایستی از لحاظ خطرهای بالقوه و احتیاط های لازم مورد بررسی عمیق و مداقه قرار گیرد.
نانو نقره یکی از پرکاربردترین محصولات فناوری نانو است که با داشتن ویژگی های خاصی نظیر رسانایی گرمایی، پایداری شیمیایی، فعالیت کاتالیزوری و احتمالا از همه مهم تر، فعالیت ضدمیکروبی عالی، امروزه به طور گسترده ای در محصولات ثانویه و صنایع مختلف به خصوص در تهیه و پوشش دهی به وسایل پزشکی و جراحی مثل انواع ابزارآلات پزشکی، پماد زخم، پروتز و حتی باند زخم بندی مورد استفاده قرار می گیرد. به همین دلیل احتمالا ما انسان ها از طریق منابع مختلف ممکن است در معرض نانوذرات نقره قرار گرفته و از طریق خوردن، تماس پوستی و یا استنشاق آن را وارد بدن خود کنیم.
در همین رابطه و به منظور بررسی اثرات احتمالی و سمی که نانوذرات نقره ممکن است از طریق جذب پوستی و از طریق یک پوست سالم داشته باشند، پژوهشگرانی از دانشگاه شهرکرد با همکاری دانشگاه علوم پزشکی این شهر، مطالعه ای را بر روی موش ها به انجام رسانده اند که نتایج آن در دوماهنامه علمی پژوهشی «طب جنوب» سال هجدهم شماره 2 منتشر گردیده است.
در این پژوهش که بر روی 40 راس موش سفید سوری نر تهیه شده از خانه حیوانات دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد انجام گردیده، میزان سمیت جذب پوستی ذرات نانونقره بر روی عملکرد کلیوی این موش ها مورد بررسی قرار گرفته است. برای این کار، بخش هایی از پوست موش ها در تماس با باندهای آغشته به محلول نانوذرات نقره قرار گرفته و سپس بعد از گذشتن چند روز، پارامترهای عملکرد کلیوی شامل میزان «کراتینین» و «BUN» خون موش ها مورد سنجش و اندازه گیری و همچنین مقایسه با حیوانات شاهد واقع شده است.
نتایج آزمایش ها نشان می دهد که سطح BUN خون موش هایی که در معرض نانوذرات نقره قرار گرفته بوده اند، به طور معنی دار و قابل توجهی نسبت به سایر گروه های مورد بررسی افزایش می یابد و این موضوع نشان دهنده بروز اختلال کلیوی در حیوانات مورد نظر است. این مسئله می تواند سمیت جذب پوستی این نانوذرات را بر روی عمکلرد کلیه ها توجیه نماید. 
نتایج مطالعات مشابه پیشین نشان داده اند که نانوذرات می توانند از طریق لایه شاخی شده پوست سالم به لایه های زیرین وارد شده و سپس از طریق لایه پوستی موسوم به «درم» وارد جریان خون شوند.
محققین اشاره نموده اند که برای رسیدن به نتایج قطعی تر در این خصوص لازم است در تحقیقات بعدی اقداماتی نظیر سنجش میزان یون های نقره در خون، اندازه گیری استرس اکسیداتیو وارد شده از این طریق و همچنین بررسی بافت کلیه به منظور تعیین میزان آسیب وارده به آن، صورت پذیرد.
گفتنی است هر نانومتر معادل یک میلیاردیم متر است و نانوذرات به طور معمول به ذراتی با اندازه 1 تا 100 نانومتر گفته می شود که می توانند به صورت نرم یا سخت، محلول یا نامحلول و همچنین با منشا طبیعی یا مصنوعی وجود داشته باشند. برای مثال نانوذره نقره دارای اندازه ای حدود 15 نانومتر بوده و دود سیگار مملو از نانوذرات است!
منبع: یارمحمدی سامانی، پ.، عربی، م. و یارمحمدی سامانی، پ. 1394. بررسي جذب پوستي ذرات نانو نقره بر پارامترهاي عملکردي کليه در موش نر. دوماهنامه علمی پژوهشی طب جنوب، سال هجدهم، شماره 2 ص‌ص 269-260
No tags for this post.
