فناوری سایبری یکی از شیوه های نبرد امروزی

البته نمی توان انکار کرد که این فناوری ها کمک شایانی به افزایش سطح رفاه و آسایش مادی بشر کرده اند. اما به موازات این رفاه و آسایش، گروهی نیز به سوء استفاده از این ابزارها برآمده اند.

از سوی دیگر، جنگ های واقع شده در طول تاریخ که حاصل سودجویی های نوع بشراست، از ابتدای خلقت بشر تا به امروز ادامه داشته است و هر گروه و دسته ای تلاش دارد با استفاده از بهترین و مؤثرترین امکانات، تجهیزات و روش ها، طرف مقابل خود را به زانو درآورد.

از این رو، فناوری سایبری که در بستر فضای سایبر معنا پیدا می کند، در عصر حاضر به عنوان یکی از شیوه ها و ابزارهای نبرد امروزی در حال گسترش است.

با توجه به مزایای متعددی که  در استفاده از این ابزار وجود دارد، در سال های اخیر رغبت زیادی جهت کسب دانش و تخصص اینگونه حملات از جانب کشورها و گروه های مختلف، صورت گرفته است. به گونه ای که تعداد قابل توجهی از کشورها اقدام به ایجاد واحدهای سایبری در نیروهای مسلح خود کرده اند که این خود نشان از اهمیت موضوع دارد.

فضای مجازی به عنوان یک زیرساخت حیاتی و ظهور عصر سایبر که امروزه به عنوان سلاح نیز مورد استفاده قرار می گیرد، مفاهیم و جنبه های متعددی از زندگی بشری را دستخوش تغییر و تحول کرده است.

ستیز سایبری مفهوم نبرد کلاسیک را تغییر داده و به نوعی جایگزین ابزار و ادوات نظامی شده تا جایی که لزوم قانونمند شدن این فضا بیش از پیش احساس می شود.

در این میان آنچه که جای بحث و بررسی دارد این است که این ستیز از چه بایدهای حقوقی تبعیت می کند ونظام حقوقی حاکم بر این ستیز چیست و آیا اصلا ماهیت این ستیز نظام بردارست؟

به جهت مبهم و نوظهور بودن موضوع نظام حقوقی ستیز سایبری صحبت پیرامون این مقوله بسیار دشوار است و از این روست که کشورها در مبانی جرایم سایبری اختلاف نظر دارند.

این موضوع موجب شده که نظام مند کردن این جرایم کار پیچیده ای باشد. ضمن اینکه در مخاصمات مسلحانه هدف حفظ جان انسان است، اما با وجود فقدان یک مرزبندی دقیق فیزیکی در این فضا اصلا نمی توان با قواعد سنتی جنگ این فضا را بررسی کرد.

چراکه، غیر مادی بودن رفتارهای ارتکاب یافته در حملات سایبری شرایط خاصی برای تدوین قانون در این زمینه فراهم آورده است که این مساله نفوذ آیین دادرسی ملی کشورها و قوانین کیفری داخلی را که اصولا مبتنی بر زمان، مکان، وحضور فیزیکی است به شدت ناکارآمد کرده است.

از این رو، به نظر می رسد طبیعت و ماهیت این نوع اقدامات صورت گرفته در این فضا برای نظام مند شدن با یک قانون جامع جهانی بیش از قوانین متعدد برای تک تک کشورها سازگار است و همین امر لزوم تدوین یک نظام حقوقی هدفمند برای ستیز سایبری را موجه می کند.

*دکتر مهدی عباسی سرمدی- استاد دانشگاه و کارشناس حقوق بین الملل

No tags for this post.