مردم و جامعه، معلولان را باور ندارند

دکتر کامران عاروان، رئیس جامعه معلولین کشور در گفتگو با سیناپرس گفت: معلولیت یک نقص و آسیب دیدگی است که در جسم یا حواس (شنوایی و بینایی) آدمی ایجاد می شود. هم اکنون عوامل مختلفی باعث ایجاد معلولیت جسمی و حرکتی می شود که می توان به عوامل ژنتیکی و ابتلا به بیماری از جمله فلج اطفال، MS، آتروفی عضلانی ستون فقرات یا SMA و …. و حوادث جاده ای و ناشی از کار اشاره کرد.

اغلب معلولیت ذهنی به دلیل عوامل ژنتیکی و همچنین عوارض جانبی برخی بیماری ها ایجاد می شود. معلولیت روانی نیز ناشی از عوارض اجتماعی است.

وی افزود: هم اکنون طبق برآورد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، حدود 3 میلیون نفر از جامعه ایرانی دچار معلولیت هستند. البته طبق تعریف سازمان جهانی، با احتساب معلولیت های موقت( شکستن یکی از اعضای بدن) و سن کهنسالان( افراد بیش از هفتاد سال)، زنان باردار، بیماران مبتلا به آسم، سرطان، مشکلات قلبی-عروقی و… بر تعداد افراد معلول جامعه افزوده می شود. حتی طبق تعریف دیگر جهانی، افراد ناسازگار با اجتماع و معتادان نیز معلول به شمار می آیند.

دولت ها با وجود انجام فعالیت های بزرگ، تغییرات چشمگیری برای جامعه معلولان به وجود نیاوردند.

وی ادامه داد: هم اکنون طبق برآوردها، حدود 10 تا 15 درصد افراد دنیا مبتلا به معلولیت هستند. این آمار در کشورهای توسعه یافته به علت افزایش سطح بهداشت و سایرعوامل اقتصادی و اجتماعی، کمتر دیده می شود؛ در کشور ایران عواملی مانند تصادفات جاده ای، حوادث ناشی از کار و بلایای طبیعی( مانند سیل و زلزله) باعث ایجاد معلولیت شده است.

کامران عارون خاطرنشان کرد: از سوی دیگر درصد معلولیت کلانشهرها بیشتر از شهرهای کوچک است زیرا اغلب شهرهای بزرگ مهاجر پذیر هستند. طبق رصد جامعه معلولین کشور، بسیاری از معلولان تهران، مهاجرانی هستند که عمدتا به دلیل تجربه فضای بهتر به پایتخت مهاجرت کرده اند چراکه معلولان در فضای کوچک برخی شهرها و روستا،  دچار فشارهای اجتماعی زیادی هستند. گاهی اوقات جامعه مدرن نیز باعث ایجاد بیماری هایی مانند «ام اس» می شود. این بیماری اغلب به علت فشارهای روحی و استرس های بیش از حد ایجاد می شود.

رئیس جامعه معلولین کشور بیان کرد: تصادفات درون شهری و حوادث ناشی از کار نیز در کلانشهرها بیشتر دیده می شود. در شهرهای کوچک و روستاها معلولیت های ناشی از ژنتیک و بیماری ها درصد بیشتری را به خود اختصاص می دهند.

وی به جنسیت و سن افراد معلول اشاره کرد و گفت: سنین کودکی تا جوانی حساس ترین دورانی است که افراد بر اثر ابتلا به تصادفات جاده ای یا ابتلا به بیماری، دچار معلولیت می شوند. در سنین کهنسالی نیز برخی از افراد به علت ابتلا به یک سری از بیماری ها مانند دیابت، دچار نقص عضو و معلولیت می شوند. در این بین میزان معلولیت در مردان بیشتر از زنان است. مردان به علت حضور بیشتر در جامعه دچار معلولیت های جسمی و حرکتی می شوند. بیشتر معلولیت زنان نیز ناشی از بیماری و مشکلات ژنتیکی است.

عاروان به عمده مشکلات معلولان پرداخت و اظهارداشت: هم اکنون کشور ایران در حال گذر از جامعه سنتی به مدرن است. این دوره از لحاظ زمانی به دلیل بحران های پی در پی، از لحاظ بین المللی و داخلی، طولانی شده است. هرچند از زمان امیرکبیر تغییراتی در زیرساخت ها و بسترهای جامعه برای حضور ایجاد شده است اما با وجود گذشت 150 سال، هنوز به مرحله ایده آل نرسیده ایم زیرا اولویت هایی معلولان در رده آخر قرار گرفته است.

وی گفت: هنوز علم این تغییر نیز در جامعه وجود ندارد؛ ایران به بسیاری از تکنولوژی ها و پیشرفت هایی که اکنون در دنیا اتفاق افتاده، دست پیدا نکرده است. ورود این تکنولوژی ها نیز در ایران به کندی پیش می رود. از سوی دیگر، هنوز ذهنیت بسیاری از افراد شامل مسوولان، جامعه، خانواده و ….، به گونه ای است که معلولان را باور و پذیرش ندارند. افرادی که می توانند یک حیات عادی مانند سایر شهروندان جامعه داشته باشند و از حقوقی که دیگران بهره مند هستند مانند ازدواج کردن، اشتغال داشتن، حق لذت بردن از حیات و زندگی، بهره شوند، به همین دلیل هنوز آن اتفاقی که باید با سرعت و اطمینان برای معلولان رخ دهد، اتفاق نیفتاده است.

وی تصریح کرد: هم اکنون جامعه ما دو تا وضعیت دارد. نخست، وضعیتی است که با توسعه و پیشرفت های تکنولوژی در کل جهان رخ می دهد. معلولان می توانند از این فرصت استفاده کنند. این امر لزوما ربطی به حکومت ها و دولت ها ندارد. مثلا ناشنوایان توانستند با زبان اشاره، نابینایان با خط بریل، معلولان جسمی و حرکتی با کمک ویلچر و افراد مبتلا به فلج اطفال با کفش های طبی بریس، مشارکت شان را در جامعه بیشتر کنند. حتی بسیاری از این افراد توانسته اند از طریق گوشی های هوشمند و پیشرفت های جدید، وضعیت خودشان را بهبود ببخشند. 

وی افزود: تمام حکومت ها در طول تاریخ معاصر ایران به دنبال کسب پرستیژهای اجتماعی بوده اند از اینرو برای کسب مشروعیت و مقبولیت، با وضع قوانین، اقداماتی در جهت بهبود سطح بهداشت، درمان و توانبخشی جامعه انجام داده اند.

هرچند با انجام این اقدامات بسیاری از بیماری ها مانند آبله و فلج اطفال در ایران ریشه کن شده اند  اما هنوز در بحث قوانین و حقوقی، جامعه ما به قانون مداری نرسیده است به عنوان مثال سال 96 قانون حمایت از معلولان تصویب شد اما هنوز بودجه آن به بهزیستی داده نشده است. حکومت باید این مساله را در اولویت کاری خود قرار دهد اما از زمان تصویب قانون تا اجرای آن، با مشکلات بروکراسی و کاغذ بازی مواجه هستیم. هر چهار یا هشت سال یکبار نیز با تغییر نگرش ها، اولویت کاری دولت ها نیز دچار دگرگون می شود. همه این مسایل باعث شده که دولت ها با وجود انجام فعالیت های بزرگ، تغییرات چشمگیری برای جامعه معلولان به وجود نیاورند.

گزارش: فرزانه صدقی

No tags for this post.