علم منشا تولید ثروت است

او دوران تحصیلی ابتدایی و راهنمایی را در ایران گذرانده و دوره دبیرستان و پیش دانشگاهی اش را در انگلستان به پایان رسانده است. وی مدرک کارشناسی رشته زیست ‌شناسی انسانی و آناتومی اش را از دانشگاه لندن و مدرک Ph.D. خود در رشته جنین ‌شناسی بالینی را سال 1991 (1370) از دانشگاه کمبریج دریافت کرده است.

او به‌ مدت یک سال به‌ عنوان جنین ‌شناس در مرکز Bourn and Hallam ( در این مرکز نخستین نوزاد حاصل از IVF به دنیا آمده است)، در کشور انگلستان حضور داشت و پس از آن عازم میهن شد.

او پس از ورود به ایران در سال 1372، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان شد و در همان سال با همکاری یک تیم پزشکی، مرکز باروری و ناباروری اصفهان را تاسیس و برای درمان بیماران نابارور، استفاده از روش های درمانی IVF و ICSI را آغاز کرد. او همچنین سال 1383 با همراهی زنده یاد کاظمی آشتیانی، پژوهشکده زیست فناوری را راه اندازی کرده است.

دکتر نصراصفهانی علاوه بر رشته تخصصی خود( جنین‌شناسی بالینی)، فعالیت‌های زیادی در زمینه‌ شبیه ‌سازی حیوانی، سلول‌های بنیادی، ژنتیک و… انجام داده است؛ مسوولیت او در اجرای نخستین پروژه شبیه ‌سازی گوسفند در خاورمیانه، فصلی نو در علم و دانش این کشور رقم زده است.

او تاکنون دارای بیش از 234 مقاله در مجلات داخلی و 283 مقاله در مجلات خارجی و بیش از 86 خلاصه‌ مقاله داخلی و همچنین بیش از 324 خلاصه ‌مقاله بین‌المللی است. وی تاکنون به‌ عنوان استاد راهنما، بیش از55 طرح پایان ‌نامه دانشجویی در مقطع دکترا و بیش از 130 طرح پایان‌نامه دانشجویی در مقطع کارشناسی ارشد را هدایت کرده است.

در ادامه گفتگوی سیناپرس با دکتر محمدحسین نصراصفهانی، رئیس پژوهشکده زیست فناوری رویان اصفهان را می خوانید.

هیچ وقت از انتخاب رشته تحصیلی تان پشیمان نشده اید؟

به هیچ وجه. تصور می کنم حتی اگر زمان دوباره به عقب برگردد، باز هم با توجه به احساسات درونی و علایق و سلایق شخصی ام این رشته تحصیلی را انتخاب کنم. خدا را شکر تاکنون توانسته ام با برون داده های تحقیقاتی، مقالات و  پایه گذاری و راه اندازی شرکت ها و مجموعه هایی از جمله پژوهشکده زیست فناوری در اصفهان، مرکز باروری و ناباروری اصفهان و چند مرکز جدید دیگر که بزودی راه اندازی می شود، برای کشورم مفید باشم.تمامی این دستاوردها یک شب به دست نیامده است.

موفقیت و کسب این دستاوردها را مدیون جوانانی هستم که با راهنمایی و مشاوره من به انجام کارهای تحقیقاتی پرداخته‌اند. بسیار خدا را شاکر هستم که چنین توفیقی را به من عنایت کرده است. تمام این دستاوردها توفیقاتی بوده است که از جانب پروردگار نصیب من شده است. امیدوارم خدا به آنها برکت بدهد.

شما به عنوان کسی که سال ها در این حوزه به فعالیت مشغول هستید فکر می کنید امروزه حوزه زیست فناوری ایران با کدام چالش ها مواجه است؟

محدودیت بودجه، بزرگترین چالش پیش روی این حوزه است زیرا شانس یافتن کار برای متخصصان این حوزه را محدود می‌کند. قطعا فضای خوبی برای کار در این حوزه وجود دارد اما اکنون به دلیل شرایط خاص کشور یک مقدار محدودیت هایی ایجاد شده است.

متخصصان و کارشناسان این حوزه نیاز دارند، محصول تولیدی شان را به تمام دنیا صادر کنند اما محدودیت های کنونی کار را برای آنها دشوار ساخته است. امیدوارم با لطف و عنایت پروردگار این محدودیت ها در آینده ای نزدیک از پیش روی مردم برداشته شود. هرچند متخصصان این حوزه حتی با این شرایط نیز توانسته اند در این زمینه فعالیت و دستاوردهای خوبی نیز کسب کنند.

هم اکنون با وجود این مشکلات و چالش ها، جایگاه علمی حوزه زیست فناوری ایران را نسبت به کشورهای پیشرو چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا توانسته ایم در این حوزه حرفی برای گفتن داشته باشیم؟

این سوال اغلب توسط خبرنگاران پرسیده می شود، در صورتی که چنین قیاسی، قیاس مع الفارق است زیرا اگر شما صد میلیون و دیگری هزار میلیون تومان داشته باشد را نمی توانید با یکدیگر مقایسه کنید.

هم اکنون بودجه ایران در زمینه زیست فناوری نسبت به کشورهای غربی بسیار محدود است اما با توجه به این بودجه محدود توانسته ایم توانمندی های بسیار بالایی کسب کنیم. نه تنها در زیست فناوری بلکه در هر حوزه ای متخصصان ایرانی توانسته اند با توجه به محدودیت بودجه و زیرساخت های لازم، موفقیت های چشمگیری دست پیدا کنند.

ما نمی توانیم اظهار کنیم در زیست فناوری رتبه چهارم یا پنجم دنیا را کسب کرده‌ایم اما می توانیم اعلام کنیم نسبت به بودجه ای که کشور نسبت به این فناوری می گذارد، پیشرفت های خوبی حاصل کرده‌ایم. شاید بسیاری از کشورها با بودجه ای چندین برابر ایران، بتوانند چنین دستاوردهای بدست بیاورند.

مهمترین دستاوردهایی که اکنون شما در پژوهشگاه رویان اصفهان به آنها دست پیدا کرده اید، کدامند؟

در زمینه بیوتکنولوژی، شبیه سازی حیوانات، تولید دارو از حیوانات شبیه سازی شده و همچنین تحقیقات در زمینه پروتئین‌ های نو ترکیب و استفاده از نانو تکنولوژی را دنبال می کنیم. در حال حاضر پژوهشگاه رویان اصفهان توانسته است در زمینه شبیه سازی و ارایه خدمات به دام کوچک، بز، گوسفند دستاوردهایی کسب کند و تحولات خوبی در جامعه ایجاد کند. مثلا برای نخستین بار توانسته ایم حیوانات تراریخته(ترنس ژن) حاوی ژن  tPA( Tissue Plasminogen Activator) را در پژوهشکده رویان تولید کنیم.

در شیر این حیوانات (بزهای تراریخته) فاکتور 8 انعقادی را بیان کرده ایم؛ پروتئین نوترکیب (tPA) در شیر این حیوانات بیان شده است. همچنین ما موفق به تولید جنین های حیوانی شده ایم که ارزش ژنتیکی بالا، شیردهی زیاد یا گوشت دهی خوب دارند. این حیوانات هم اکنون در اختیار دام پرورها و موسسات مختلف قرار دارند.

در عین حال توانسته ایم با کمک تکنیک های شبیه سازی از انقراض گونه های کمیاب و نادر جلوگیری کنیم. در بیولوژی تولید مثل نیز ما در زمینه نازایی کار می کنیم. هدف اصلی تحقیقات ما در این زمینه افزایش شانس باروری زوج های نابارور و فرزندآوری سالم آنهاست.

هم اکنون در زمینه ناباروری در هیچ کجای دنیا تکنیکی یافت نمی شود که ما قادر به ارایه آن نباشیم. تمام تکنیک ها و روش هایی که اکنون در کشورهای پیشرفته غربی ارایه می شود، در مرکز درمانی باروری و ناباروری اصفهان نیز ارایه می شود و هیچ کم و کسری نیز در این زمینه نداریم. ما در این مرکز توانسته ایم با ابداع و پایه گذاری روش هایی مانند انتقال اسپرم، فعال سازی تخمک، مشکل برخی از زوج های نابارور که پیش از این امکان فرزندآوری نداشتند را رفع و به آنها کمک کنیم تا صاحب فرزندان خودشان باشند.

در حال حاضر فناوری بیوتکنولوژی یا فرآورده های زیستی تراریخته جای بحث و مناقشه بسیاری دارد. برخی از کارشناسان این محصولات را مضر می دانند و عنوان می کنند که استفاده از چنین محصولاتی به زنجیره محیط زیست آسیب می رساند، آیا این ادعا صحت دارد؟

اولا گوشت این حیوانات در اختیار انسان یا حیوانات دیگر قرار نمی گیرد. دوما، تعداد و میزان تکثیر این حیوانات محدود است و آنها در فضایی محدود نیز نگهداری می شوند بنابراین اینگونه حیوانات تهدیدی برای محیط زیست محسوب نمی شوند و هیچ تاثیری بر روند طبیعت نمی گذارند.

در پایان پیام تان به دانشجویانی که قصد دارند راه شما را ادامه بدهند، چیست؟

توصیه اول، دانشجویان رشته ای را انتخاب کنند که علاقه فراوانی به آن داشته باشند؛ برای انجام هر کاری باید عشق ورزید. فردی که قصد دارد وارد زمینه تحقیقاتی بیوتکنولوژی شود باید عاشق آن کار باشد. دوم، بیشتر از مساله عشق و علاقه، آنها باید پشتکار داشته باشند. سوم، دانشجو باید همت داشته باشد تا بتواند مشکلات پیش روی خود را پشت سر بگذارد و با علمی که در خدمت دارد برای کشورش ثروت ایجاد کند. مهمترین هدف این است که علوم و دانش های مراکز تحقیقاتی ما برای کشور و مورد استفاده مردم قرار بگیرند و با فروش آنها ثروت ایجاد بشود. همچنین با فروش این علوم باید بتوانیم مراکز تحقیقاتی مان را گسترش بدهیم تا تحقیقات بیشتری داشته باشیم.

گزارش: فرزانه صدقی

 

No tags for this post.