وضعیت نظام آموزشی کشور وخیم است

اینکه آموزش مهارت به دانش آموزان باید جزء لاینفک نظام آموزشی باشد، امری بدیهی است اما نکته حائز اهمیت در این میان این است که نحوه آموزش مهارت ها باید چگونه باشد؟

قطعا یکی از وظایف اجتماعی کودک فراگرفتن مهارت در ایجاد رابطه ای متقابل و موفق با همسالان خود در جامعه است. در این میان مدرسه به عنوان اصلی ترین نهادهای اجتماعی بر عملکرد کودکان در فرآیند اجتماعی شدن آنان تاثیر اساسی می گذارد. بنابراین کسب مهارت های اجتماعی یکی از عناصر اساسی اجتماعی شدن افراد در کلیه فرهنگ ها محسوب می شود.

در نظام آموزشی كشورهای توسعه یافته، مهارت آموزی در جهتی پیش می رود که كه دانش آموزان با فراگرفتن حرفه و مهارت فارغ التحصیل می شوند نه صرفا با هدف اخذ مدرک؛ در این كشورها، سرمایه‌گذاری و ایده‌ ها برای رسیدن به هدف مهارت‌ آموزی در مدارس صرف می شود.

تاکید سند تحول بنیادین به لزوم مهارت آموزی در مدارس

دراین راستا نیز وزیر آموزش و پرورش در رابطه با تغییر در محتوا و فرم آموزش در نظام آموزشی کشورمان با اشاره به سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش، گفت: بعد از سالها تحقیق و بررسی تجربیات گذشته، مطالعه نظام های آموزشی موفق در دنیا و بهره گیری از فرهنگ بومی  اقدام به طراحی و تدوین این سند کرده ایم.

مشکل اصلی نظام تعلیم و تربیت در حال حاضر ناهماهنگی سیاستگذاری در نظام تعلیم و تربیت رسمی و نوع تربیت در خانواده هاست.از این روست که آموزش و پرورش به تنهایی نمی تواند از عهده این کار بربیاید. نکته دیگر اینکه آموزش و پرورش با والدین همسو نیست و تضعیف سرمایه اجتماعی سبب شده مردم به آموزش و پرورش به عنوان نهادی که مصلحت افراد را تشخیص می دهد، اعتماد ندارند.

محسن حاجی میرزایی صبح امروز(یکشنبه) در گفتگو با رادیو جوان با اشاره به اینکه بر اساس این سند مهمترین وظیفه نظام آموزشی کشور تربیت نسلی است که آمادگی لازم را برای زندگی مستقل، عزتمند و کارآمد داشته باشد و بتواند برای ایفای نقش در جامعه و مشارکت موثر در زندگی جمعی آماده شود، ادامه داد: انتقال فرهنگ آموزش از آموزش محوری به سمت تربیت موفق از اهداف اصلی این سند است که در این راستا باید تربیت معلمان، آموزش مدیران و تدوین محتوای درسی متناسب با وجوه مختلف تربیت در دستور کار قرار بگیرد.

وی ادامه داد: در مورد وجوه تربیت نیز سند تحول بنیادین معتقد است شخصیت افراد جنبه های مختلفی دارد و وظیفه نظام آموزشی این است که همزمان همه این وجوه را پرورش دهد.

حاجی میرزایی با بیان اینکه این اقدام در مرحله برنامه ریزی است و به تدریج اجرایی می شود، تاکید کرد: ارتباط آموزه ها با دنیای واقعی و توانمندسازی این افراد در زندگی واقعی از مهمترین اهداف نظام آموزش و پرورش است. در چنین رویکردی دانش آموز قدرت حل مساله و منطبق شدن با سرعت تغییر و تحولات را داشته و درک روشنی از خود دارد. در برابر افکار مختلف قدرت تمیز داشته و دچار افسردگی و درماندگی نمی شود.

وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه شکل کنونی آموزش در کشور ما تنها انتقال دانش است، گفت: اما در سند تحول بنیادین، تربیت و آماده کردن دانش آموزان برای ایفای نقش های مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مد نظر است. چراکه، معتقد است همه افراد برای داشتن یک زندگی فعالانه در اجتماع، نیازمند کسب مهارت های پایه هستند.

شعارنامه ای به نام سند تحول بنیادین

در ادامه، مدیر گروه پژوهشی آموزش مهارت های فنی و حرفه ای کشور در رابطه با صحبت های وزیر آموزش و پرورش در گفتگو با سیناپرس گفت: اینها مواردی است که در صورت تحقق، قطعا مشکلات کنونی که جامعه با آن مواجه است را مرتفع خواهد کرد. اما، مسوولانی که چنین ادعایی می کنند این موضوع را مد نظر قرار نمی دهند که تا چه حد تحقق این امر ممکن است و در چه شرایط بافتی و چه فضایی قرار است این تحولات اتفاق بیفتد. برای رسیدن به این هدف چه منابعی در اختیار داریم.

احد نویدی تصریح کرد: این در حالیست که برنامه باید منابع داشته باشد و سپس بر اساس آن هدفگذاری ها صورت گیرد. در شرایطی که منابع موجود و هماهنگ نیست، تنها می توان شعار داد. بنابراین، این صحبت های کلی را به جایی نمی برد.

وی تاکید کرد: چراکه، وضعیت آموزش و پرورش کاملا متاثر از شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جامعه است و اینکه وزارت آموزش و پرورش گمان کند که در یک فضای قرنطینه شده و منفک از سایر اجزای جامعه می تواند کار کند بسیار نسنجیده است. به عنوان مثال، در حال حاضر که کنکور به طور کلی محور نظام آموزشی کشور است چگونه می توان از امکان مهارت آموزی در مدارس صحبت کرد؟

نویدی تصریح کرد: همه مسوولان و دست اندرکاران فعالیت های آموزش محور مدارس را غیرعادی تلقی می کنند اما حل این موضوع تنها با تلاش های وزارت آموزش و پرورش میسر نخواهد شد چراکه، مناسبات اقتصادی پیرامون کنکور مانند مافیایی است که اجاره این اقدام را نمی دهد.

عضو هیات علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش ادامه داد: ضمن اینکه باید دقیقا مشخص شود منظور از مهارت آموزی چیست؟ به نظر می رسد در بحث مهارت آموزی بیشتر به مسائل اخلاقی و ایدئولوژیکی می پردازند تا آموزش مهارت های فنی یعنی سبقه ایدئولوژیکی در تمامی فعالیت های آموزشی قابل مشاهده است.

وی خاطرنشان کرد: این در حالیست که اگر قصد داریم به دانش آموزان مهارتی آموزش دهیم باید روی مهارت های شهروندی تمرکز کنیم. مبنای نظری مهارت های شهروندی دموکراسی است که آموزش آن در مدارس بنا به دلایلی میسر نیست. بنابراین، در آموزش ها تعارضی است که در برنامه ریزی ها به آن توجه نمی شود. سند تحول بنیادین نیز شعارنامه ای بیش نیست.

نویدی با بیان اینکه شرایط مهارت آموزی در فضای کنونی و با این مناسبات سیاسی و اقتصادی که در کشورمان وجود دارد، مساعد نیست، گفت: در شرایطی که مدرک گرایی در جامعه بیداد می کند چطور می توان از خانواده ها انتظار داشت که فرزند خود را به سمت کسب مهارت سوق دهند. این درحالی است که باید به دنبال این باشیم که افراد بعد از فارغ التحصیلی از مدارس ویژگی هایی در حوزه روابط اجتماعی، نحوه ارتباط با محیط زیست، ارتباطات انسانی و سبک زندگی مهارت هایی بیاموزند.

عضو هیات علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با اشاره به اینکه، مشکل اصلی نظام تعلیم و تربیت در حال حاضر ناهماهنگی سیاستگذاری در نظام تعلیم و تربیت رسمی و نوع تربیت در خانواده هاست، تاکید کرد: از این روست که معتقدم آموزش و پرورش به تنهایی نمی تواند از عهده این کار بربیاید. نکته دیگر اینکه آموزش و پرورش با والدین همسو نیست و تضعیف سرمایه اجتماعی سبب شده مردم به آموزش و پرورش به عنوان نهادی که مصلحت افراد را تشخیص می دهد، اعتماد ندارند.

وی با تاکید بر اینکه آموزش و پرورش با مشکلات بی شماری دست به گریبان است، افزود: حتی در مدارس فنی و حرفه ای که اساس آن بر روی مهارت آموزی است هم صرفا به دنبال مدرک هستند این نشاندهنده این موضوع است که وضعیت نظام آموزشی کشور بسیار وخیم است.

نویدی با اشاره به اینکه رویکرد مهارت آموزی در کنار نظام آموزش و پرورش نکته مثبتی است گفت: به عنوان مثال، مدارسی که تحت عناوین مختلف مانند مدارس طبیعت در کنار آموزش و پرورش به تعلیم مهارت های زندگی به دانش آموزان می پردازند نیز فعالیت مطلوبی است که جامعه مدنی انجام می دهد. اما باید توجه کرد که بخشی از فعالیت های این چنینی هم نوعی تجارت با هدف کسب منافع اقتصادی و حتی سیاسی است و شاید آنگونه که در سطح افکار عمومی مطرح شده دغدغه تعلیم و تربیت ندارند.

وی ادامه داد: اصل وجود چنین مراکزی در کنار آموزش و پرورش که با این نهاد همکاری کنند، امری مثبت است اما به هرحال آموزش و پرورش نیز وظیفه دارد به عملکرد و فعالیت های این مراکز نظارت کنند.

مهارت آموزی شهروند مطالبه گر تربیت می کند

در حالی رویکرد وزارت آموزش و پرورش، توسعه مهارت های زندگی در بین دانش آموزان است ؛یک فعال محیط زیست در گفتگو با سیناپرس با بیان اینکه هدف از ایجاد مدارس طبیعت آموزش مهارت به کودکان بود، گفت: آموزش یک نیاز جدی است که کشور در حوزه حفاظت از محیط زیست با آن مواجه است.( مدتی است که از منع فعالیت تحت عنوان مدارس نوآوری و طبیعت در بخش خصوصی می گذرد)

محمد درویش با بیان اینکه وقتی می گوییم باید در حوزه محیط زیست کار کنیم یعنی باید آموزش ها و کار فرهنگی را از کودکی افراد شروع کنیم، گفت: اما متاسفانه وزارت آموزش و پرورش گمان می‌کرد که مدارس طبیعت، رقیب دیگر مدارس هستند.

وی با تاکید بر نقش اینگونه مدارس در آموزش مهارت به دانش آموزان، گفت: ما باید نسلی را پرورش دهیم که عاشق سرزمینش باشد، نسلی که عاشق سرزمینش است زبالههای خود را در طبیعت رها نمی کند. در کنار لاشه خونآلود حیوانی زبان بسته به دوربین لبخند نمی زند. جنگلها و مراتع را به آتش نمی کشد. در نظر انسان هوشمندی که مجهز به سواد محیط زیستی است هیچ گیاهی علف هرز و هیچ موجود زنده ای زیانکار نیست. چنین فردی مطالبهگر و مانع و مزاحم طبیعتستیزان است.

گزارش: هانیه حقیقی

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا