فرآوری جان عناب را می گیرد

دکتر فرحناز خلیقی سیگارودی در گفتگو با سیناپرس تصریح کرد: مشکلاتی که در این استان از نظر کشت وجود دارد این است که علیرغم وجود باغ های فراوان برای کشت عناب، و همچنین رویش این محصول به صورت طبیعی در این استان، اما مشکلی که کشاورزان با آن مواجه هستند مربوط به فرآوری عناب است.

وی ادامه داد: با توجه به پتانسیل استان خراسان جنوبی در تولید این محصول، اوایل شهریورماه سال جاری اولین همایش ملی عناب در استان خراسان جنوبی و در شهر بیرجند به همت جهاددانشگاهی واحد خراسان جنوبی با محوریت اصلی عناب برگزار شد که بیشتر مباحث کشاورزی و روش های به زراعی در این همایش مطرح شد. در کنار این مباحث به ترکیبات موثره عناب و خواص دارویی آن در طب مدرن و سنتی اشاره شد و در زمینه کنترل کیفی مواد موثره موجود در عناب صحبت شد.

مدیر گروه پژوهشی فارماکوگنوزی و داروسازی در رابطه با دستاورد همایش گفت: در این همایش اینگونه نتیجه گیری شد که گروه های مختلف که در این حوزه فعالیت می کنند اعم از مهندسان کشاورزی، مهندسان باغبانی، صنایع غذایی و دارویی دست به دست هم دهند تا روی فرآوری عناب کار کنند، چراکه در تولید مشکلی وجود ندارد.

خلیقی با بیان اینکه در کشت و کار عناب مشکلی نیست اما در فرآیند به عمل آوردن نهایی آن مشکلات عدیده ای وجود دارد، تاکید کرد: به بیان دیگر، یکی از معضلاتی که در این حوزه وجود دارد در روش خشک کردن این محصول است. به این معنا که استخدام کارگر برای چیدن عناب و خشک کردن آن به روش صنعتی مقرون به صرفه نیست و از این رو، ترجیح می دهند که عناب روی خود درخت خشک شود، اینگونه دیگر کیفیت عناب تازه را ندارد.

وی افزود: دو استاندارد در رابطه با ویژگی های عناب خشک شده وجود دارد که توسط سازمان ملی استاندارد در سال 74 و 78 تدوین شده است. این استانداردها قدیمی است و به روز نشده و با وجود اینکه بیست سال از تدوین این استانداردها می گذرد هنوز فعالان این حوزه در خراسان جنوبی از وجود این استانداردها آگاهی ندارند و از آن استفاده نمی کنند.

این پژوهشگر گیاهان دارویی افزود: یکی از المان هایی که کیفیت عناب خشک با آن سنجیده می شود، چروکیدگی سطح میوه است که عناب های موجود در بازار سفت و با سطح چروکیده هستند که با توجه به کیفیت اولیه در تولید عناب تازه به نظر می رسد باید این موضوع به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد.

وی در رابطه با اثرات درمانی عناب گفت: عناب یک میوه خوراکی است که هم به صورت تازه و هم به صورت خشکبار مورد مصرف قرار می گیرد. در طب سنتی در فرمول چهارگل در کنار بنفشه، ختمی و پنیرک برای درمان سرفه استفاده می شود. علاوه بر این، برای درمان بی خوابی، تقویت حافظه استفاده می شود. علیرغم شیرین بودن و قندی که دارد به دلیل ترکیبات فیتوشیمیایی که دارد در کنترل دیابت نیز موثر است. اثرات درمانی متعددی از جمله درمان یبوست مزمن، بهبود اختلالات چربی خون، درمان سرطان و بهبود زخم نیز مربوط به این گیاه است.

خلیقی با بیان اینکه هم در طب سنتی به اثرات درمانی آن اشاره شده و هم در طب مدرن کارآزمایی بالینی هایی انجام شده که این اثرات را مورد تایید قرار داده است، اظهار کرد: از ترکیبات موثره عناب ترکیبات پلی ساکاریدی و قندی است که در کنار آن منبع غنی ویتامین C، گروهB، پتاسیم و کلسیم و عناصر معدنی دیگر در این گیاه به وفور وجود دارد. از نظر ترکیبات متابولیت های ثانویه ترکیبات موثری دارد که اثرات آنتی اکسیدانی آن به دلیل وجود ویتامین C و ترکیبات ﻓﻼوﻧﻮﺋﻴﺪی و فنلی است.

وی افزود: در حوزه گیاهان دارویی فرآورده زیادی از عناب از وزارت بهداشت مجوز نگرفته است. تنها چند شرکت هستند که از این گیاه شربت تهیه کرده اند اما خلاء زیادی با توجه به اثرات درمانی مفید این محصول وجود دارد. در صنایع غذایی هم واحد خراسان جنوبی 12 فرمولاسیون غذایی جدید پیشنهاد داده است که نیاز به حمایت مالی دارند که اینها را به عرصه تولید برسانند.

خلیقی عنوان کرد: در هر صورت یا باید از نسخه های سنتی در درمان به کمک این گیاه استفاده شود و یا باید کارآزمایی های بالینی انجام شود تا فرمولاسیون های جدیدی در اختیار مردم قرار گیرد تا بتوانند از این گیاه دارویی مفید استفاده کنند.

وی با اشاره به اینکه این مشکل تنها مربوط به عناب نیست و بسیاری از گیاهان در حوزه گیاهان دارویی با مشکلات این چنینی مواجه هستند، عنوان کرد: حلقه های مختلف زنجیره ای که می تواند در این حوزه مفید واقع شود جدا از هم هستند. این حلقه ها وزارت بهداشت، جهاد کشاورزی، سازمان غذا و دارو هستند که باید حمایت و تقویت بیشتری از این محصول و محصولات این چنینی در دستور کار خود قرار دهند.

گفتگو: هانیه حقیقی

No tags for this post.