برنامه های قومی یا ضد قومی رسانه ملی!

در این بین خرده فرهنگ هایی نیز وجود دارند که با رعایت تمامی ارکان فرهنگ ملی، ابعاد و شاخص های خرده فرهنگ های مزبور را نیز شکل می دهند که این موضوع در بین اقوام مختلف با دیدگاه ها و سنت ها و رسوم متفاوت به طور چشمگیری دیده می شود.

رعایت سنن و آداب و رسوم این تفاوت ها را ایجاد کرده و نوع عقاید را نیز تغییر می دهد اما برای ارتقاء ارزش های بین فرهنگی در میان اقوام مختلف در ایران جهت همسویی بیشتر نیازمند به اطلاع رسانی بیشتر و یافتن نکات مشترک جهت ارتقاء ارزش های فرهنگی است. در این بین رسانه ملی می تواند نقش بسزایی در جمع آوری و ارائه اطلاعات ارزش های فرهنگی ایفا کند چرا که مطالعات نیز نشان داده اند رسانه ها نقش مهمی در جهت گیری افراد داشته اند.

اهمیت این مساله باعث شد تا پریسا مردی دانش آموخته دانشكده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شرق در پایان نامه کارشناسی ارشد خود با راهنمایی دکتر لیلا نیرومند و مشاوره دکتر سمیه تاجیک اسماعیلی به تاثیر تلویزیون بر توسعه ارتباط بین فرهنگی اقوام ایرانی بپردازد.

او در این تحقیق عنوان کرده است که میزان اقناع تلویزیون( پرمخاطب ترین رسانه به دلیل ماهیت خاص آن مبنی بر وجود تصویر، صدا، آهنگ و سایر ارکان دیداری و شنیداری ) نسبت به سایر رسانه ها به منظور توسعه ارزش های فرهنگی بیشتر بوده و نفوذ پذیری فزایندهای را با خود به همراه دارد.

رسانه ها و کارکردهای مختلف آن

رسانه ها، کارکردهای مختلفی دارند و صاحب نظران ارتباطی، نقش های متعددی برای آنها قایل  شده اند. او در این پژوهش از میان رسانه ها به تلویزیون تاکید کرده است چرا که در دنیای امروز تلویزیون رسانه ای است که در دسترس همگان یا بدون اغراق در دسترس اکثریت افراد جوامع قرار دارد و افراد نیز مدت زیادی از وقت خود را به تماشای این رسانه گذرانده و از آن استفاده های زیادی می کنند. با توجه به عمومیت داشتن و همگانی بودن این رسانه، تلویزیون می تواند در تکوین و گسترش جامعه مدنی نقش داشته باشد. این رسانه به دلیل مخاطبان انبوه از گروه های سنی مختلف همواره می تواند نسبت به سایر رسانه ها اقشار بیشتری را تحت تاثیر و نفوذ خود قرار دهد. با این اوصاف با توجه به قدرت نفوذ این رسانه می توان از آن برای توسعه در زمینه های مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و غیره در کشور بهره گرفت.

ارزش ها از بنیادی ترین عوامل جهت دهنده رفتارهای انسانی در هر جامعه ای به شمار می آیند. ارزش ها در باب فرهنگ جامعه و رفتارهای انسان ها نقش دوگانه ای ایفا می کنند؛ از یک سو، نیروی ساختار دهنده رفتارهای بشری به شمار می آیند و از جهت دیگر، الگویی تلقی می شوند که فرهنگ غالب جامعه آن را ساختاربندی کرده است. در واقع، ارزش ها درونی ترین لایه های شخصیت انسانها هستند و شناخت مطلوب واقعیت های درونی هر کس منوط به شناخت ارزش ها و گرایش های ارزشی اوست.

ارزشها نه تنها در جامعه شناسی، بلکه در روانشناسی، انسان شناسی، فلسفه و رشته های مرتبط نقش مهمی ایفا کرده اند. ارزش ها برای توصیف جوامع و افراد، برای پیگیری تغییر در طول زمان و برای تبیین مبناهای انگیزشی نگرش ها و رفتار به کار گرفته می شوند. پس همانطور که شرح داده شد و نظریه های مختلف در رابطه با ارزش ها و ارتباطات بین فرهنگی بین اقوام توصیف شد. این سوال اصلی مطرح می شود که آیا تلویزیون بر توسعه بین ارتباط فرهنگی اقوام ایرانی تاثیر دارد؟

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

ارزش های فرهنگی به طور مشخص بر فرایندهایی نظیر هویت تاریخی، ملی، تمدنی و خانوادگی اثرگذارند زیرا ارتباط ارزش های فرهنگی با هویت های مذکور از طریق ایجاد بینش و تحول شناختی، امری امکانپذیر است. هر چند تفاوت های فرهنگی می توانند باعث فهم بهتر ارزش ها، اعتقادات و جهت گیری های بنیادین در بسترهای اجتماعی خاصی شوند، اما خود تفاوت های فرهنگی می توانند از طریق توصیف فرهنگ ها بر اساس مجموعه ای از ابعاد و الگوهای فرهنگی بهتر مورد ارزیابی قرار گیرند. این علائم فرهنگی از ترکیب رویکردها، اعتقادات، هنجارها، نقش ها و ارزش های مشترک توسط اعضا در فضای فرهنگی معین به وجود می آیند و می توانند تحت مجموعه ای از مضامین مرکزی سازماندهی شود.

فرهنگ به ارزش ها، صفات، باورها و الگوهای رفتاری که گروهی از افراد را توصیف می کند یا موجب تمایز آنها از هم می شود، اشاره دارد. ارزش ها تصورات و اندیشه هایی هستند که مشخص می کنند چه چیزی مهم، ارزشمند، مطلوب و پسندیده است. این تصورات انتزاعی، یا ارزش ها، به آدمیان در تعامل با دنیای اجتماعی، معنا می دهند و آن را هدایت می کنند.

ارزش های فرهنگی، مجموعه ای از رفتارها، نگرش ها و باورهای افراد در هر فرهنگ است. سنجش ارزش های فرهنگی نیازمند ابزارهای معتبر شناختی است که از سوگیری آزمودنی و آزمونگر متاثر نباشد.

در زمینه تغییر و تحول در نگرش ها و جهت گیری های یک فرد دو مرحله (تغییر نگرش های قبلی و ورود و پذیرش نگرش های جدید) وجود دارد. در این بخش نکته مهمی وجود دارد و آن ایجاد هماهنگی بین این دو مرحله است. به عبارت دیگر، نباید در زمان حرکت از یک نگرش به نگرش جدید، خللی ایجاد شود زیرا در این زمان از یک سو فشارهایی وارد می شود تا نگرش جدید جایگزین نگرش قبلی شود و از سوی دیگر فشارهایی وجود دارد تا جایگاه نگرش جدید مستحکم شود. یک رسانه قدرتمند ارتباطی، برای ایجاد نگرش لازم در افراد باید این دو مرحله را با موفقیت پشت سر بگذارد.

اقناع و اطلاع رسانی فرهنگ بخشی از جامعه است که به هر جامعه، ملیت و قومی هویت بخشیده و نشان می دهد که این جامعه یا اقوام دارای چه ارزش ها و عقاید و باورهایی هستند. همین امر باعث ایجاد تفاوت بین اقوام ایرانی شده و این تفاوت ها ضروری است که شناسایی شده و در راستای توسعه ارزش های فرهنگی در بین اقوام ایرانی گام برداشته شود بدین منظور رسانه ملی نقش بسزایی را ایفا کرده و همین باعث می شود تا اهمیت تاثیر تلویزیون بر توسعه ارتباط بین فرهنگی اقوام ایرانی تعیین شود.

تالیف: بیتا اکبری

No tags for this post.