والدینی که در سرای سالمندان فرسوده می شوند

پژوهش های متعدد نشان داده است که حضور سالمندان در کنار خانواده، علاوه بر کاهش احساس تنهایی، با ایجاد تعاملات اجتماعی و انجام نقش والدینی، از سبک زندگی بهتری نسبت به سالمندان ساکن در سرای سالمندان برخوردار هستند.

فروزان پولادی، دانش آموخته رشته روان شناسی بالینی دانشکده علوم انسانی دانشگاه علم و فرهنگ نیز با راهنمایی دکتر علی فتحی آشتیانی و مشاوره دکتر عماد اشرفی در پایان نامه کارشناسی ارشد خود به مقایسه سبک زندگی، کیفیت زندگی و خودکارآمدی سالمندان ساکن سرای سالمندان و سالمندان ساکن در خانواده پرداخته است.

نتایج پژوهش او نشان داد که سالمندان ساکن در خانواده در ابعاد سلامت جسمانی، ورزش و تندرستی، پیشگیری از بیماری ها، سلامت روان شناختی، سلامت اجتماعی، سلامت محیطی و نمره کل سبک زندگی، نمره بیشتر و معناداری از سالمندان ساکن سرای سالمندان کسب کرده اند اما میان مولفه های کنترل وزن و تغذیه، سلامت معنوی، اجتناب از داروها، مواد مخدر و پیشگیری از حوادث بین سالمندان ساکن سرای سالمندان و سالمندان ساکن در خانواده تفاوت معناداری وجود ندارد.

در ارتباط با مفهوم کیفیت زندگی نیز نتایج این تحقیق نشان داد که سالمندان ساکن در خانواده در کیفیت زندگی فیزیکی( در مولفه های کارکرد جسمی، اختلال در نقش به خاطر سلامت هیجانی، انرژی و خستگی، بهزیستی هیجانی و کارکرد اجتماعی) نمره بیشتری کسب کرده اند.

همچنین دیگر نتایج این پژوهش نشان داد که اختلاف معناداری بین نمره کل خودکارآمدی در بین سالمندان ساکن سرای سالمندان و سالمندان ساکن در خانواده وجود دارد و سالمندان ساکن در خانواده از خودکارآمدی بالاتری برخودار هستند؛ سالمندان با افزایش سن بیشتر دچار اختلالات شناختی و جسمانی و کاهش کارکردهای فیزیکی و افزایش وابستگی در فعالیت های روزانه می شوند. این مشکلات زمانی بیشتر می شود که سالمندان در سرای سالمندان سکونت داشته باشند. این مسایل می تواند به صورت بالقوه به روی خودکارآمدی آنها تاثیر داشته باشد.

در تبیین این یافته ها می توان گفت که سالمندانی که در کنار خانواده زندگی می کنند در مقایسه با ساکنان سرای سالمندان از کیفیت غذایی بهتری برخوردارند و به طور معمول در شبکه اجتماعی بسیار وسیعی متشکل از دوستان، اقوام و فرزندان و نوه ها قرار دارند که روابط اجتماعی آنها را به شدت افزایش می دهد و میزان تفریح و تحرک آنها را در سطحی بیش از سالمندان ساکن سرای سالمندان قرار می دهد.

در ضمن این افراد به دلیل حضور همسر یا خانواده، در برخورد با مشکلات و عوامل تنیدگی زا از منابع بیشتری برخوردارند و وجود چنین منابعی نه تنها در کاهش تنیدگی بلکه در بازخورد آنها نسبت به تنیدگی های ایجاد شده بسیار موثر است بنابراین افراد ساکن خانواده در مقایسه با افراد ساکن سرای سالمند به دلیل کنترل بهتر تغذیه خود، برخورداری از شبکه های ارتباطی گسترده تر و استفاده از آن به عنوان منبعی برای تفریح، تحرک و مدیریت تنیدگی های زندگی، از سبک زندگی مطلوب تری برخوردارند. از منظر نظریه فعالیت این افراد به این دلیل زندگی مطلوبی دارند که از سبک زندگی فعال برخوردارند.

در سلامت روان و کیفیت زندگی نیز سالمندان ساکن در منزل، نسبت به سالمندان ساکن در سرای سالمندان از شرایط مطلوب تری برخوردارند. ساکنان سرای سالمندان مشکلات بهداشتی بیشتری دارند و توانایی آنها در مراقبت از خود محدود می شود، نبودن همسر یا سایر اعضای خانواده می توانند میزان کیفیت زندگی را در این افراد پایین آورند. کیفیت زندگی به عنوان هدف نهایی مراقبت از سالمندان در سراها تلقی می شود. با این وجود اعتقاد بر این است که ماهیت زندگی در سراها، ساکنان آن را مستعد داشتن کیفیت زندگی نا امید کننده ای می کند.

سالمندان ساکن در منزل توانایی عملکرد بهتری را از نظر احساس ذهنی و تعداد مشکلات موجود در انجام فعالیت های روزمره زندگی نسبت به سالمندان ساکن سرای سالمندان دارند، شبکه های اجتماعی غنی تری دارند و از نظر ارتباطات اجتماعی رضایت مندی بیشتری دارند که خود این عوامل می تواند باعث بهبود کیفیت زندگی این افراد باشد.

مسایل روانی سالمندان هنگامی تشدید می شود که فرد احساس کند کنترلش را بر امور خود و محیط را از دست داده است. در سالمندان ساکن در سرای سالمند، احتمالا به دلیل ناهمگونی جامعه سالمند و همچنین وجود عوامل استرس زای مختلف مانند بیماری، ناتوانی های جسمی، بازنشستگی، بیکاری، تنهایی، عدم حمایت اجتماعی و … شیوع اختلالات روانپزشکی بیشتر از سالمندان خارج از سرای سالمندان است که خود این عوامل می تواند کیفیت زندگی آنها را کاهش دهد.

با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق، در راستای بهبود سبک زندگی، کیفیت زندگی و افزایش خودکارآمدی سالمندان ساکن سرای سالمندان باید سیاست های اجتماعی و اقتصادی جدیدی را به کار برد و لازم است که به سبک زندگی، کیفیت زندگی و خودکارآمدی سالمندان ساکن در سرای سالمندان توجه بیشتری کرد.

No tags for this post.