FaceApp خطرناک است!
اگر در چند روز گذشته به اینستاگرام، فیسبوک، توئیتر یا تقریبا هر شبکه اجتماعی دیگری سر زده باشید، احتمالا از وجود اپلیکیشنی به نام FaceApp آگاه شده‌اید. اپلیکیشنی که اگرچه اولین بار در سال ۲۰۱۷ معروف شد، اما حالا دوباره موج جدیدی از چالش‌های اینترنتی توجهات عمومی را به سوی آن جلب کرده است.
اما همان طور که این برنامه با سرعت شبکه‌های اجتماعی را به تسخیر خود درآورد، نگرانی‌های بسیاری مطرح شد مبنی بر این که پس از آپلود تصاویر ما در این اپلیکیشن چه بلایی سر آن‌ها می‌آید. آیا واقعا باید نگران باشیم؟
FaceApp چیست؟
اپلیکیشن FaceApp برنامه‌ای برای هر دو پلتفرم آیفون و اندروید است که عکس شما را دریافت کرده و به صورت دیجیتالی فیلترهای جذابی را روی آن اعمال می‌کند. افکت یا فیلتر پیری یکی از فیلترهای جذاب این سرویس است که به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار داده شده و این روزها سروصدای زیادی به پا کرده است. این فیلتر می‌تواند به زیبایی و با جزئیات بالا تصاویر شما را دریافت کرده و با اعمال تغییرات نسخه پیر آن را تحویل‌تان دهد.
FaceApp چگونه کار می‌کند؟
این اپلیکیشن جادوی خود را از طریق قدرت یادگیری ماشینی انجام می‌دهد. این فناوری تکنیک نسبتا جدیدی است که این روزها در صنعت پردازش به سرعت رشد و توسعه پیدا می‌کند.
در این روش به جای این که به کامپیوتر گفته شود که افزایش سن چیست و چطور باید چین و چروک، موی سفید یا افتادگی صورت را از طریق کد به آن فهماند، خود کامپیوتر با مطالعه و بررسی هزاران تصویر از چهره افراد مسن یاد می‌گیرد که افزایش سن به چه معناست و چطور اتفاق می‌افتد.
خروجی این تکنیک اگرچه شاید آن قدرها دقیق نباشد، ولی بسیار جذاب است. اگر تصویر جوانی فردی مسن از دوست و خانواده خود را داشته باشید و آن را به این برنامه بدهید، احتمالا با تفاوت‌های زیادی میان خروجی FaceApp و چهره واقعی آن فرد مواجه می‌شوید، اما با این همه، عملکرد این برنامه هنوز جذاب است.
FaceApp چه اطلاعاتی گردآوری می‌کند؟
مهم‌ترین سوال حال حاضر همین است. با توجه افزایش شمار کاربران این اپلیکیشن، نگرانی درباره حریم خصوصی این سرویس روزبه‌روز افزایش یافت. نهایتا کار تا آن‌جا بالا گرفت که سناتور آمریکایی، چاپ شومر، از FBI خواست تا وضعیت این اپلیکیشن را بررسی کند. به دنبال این اتفاق بسیاری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی نسبت به رعایت احتیاط در هنگام استفاده از این برنامه هشدار دادند.
این نگرانی از آن‌جا نشأت می‌گیرد که اپلیکیشن FaceApp از کاربر می‌خواهد مجوز دسترسی به گالری تصاویر را در اختیار این سرویس قرار دهد. اعطای این مجوز امری است که بسیاری از برنامه‌ها از جمله اینستاگرام و تلگرام درخواست آن را از کاربر دارند.
ولی نکته حائز اهمیت این است که این اپلیکیشن به تمام تصاویر موجود در دستگاه شما دسترسی دارد، بنابراین اگر توسعه‌دهندگان آن بخواهند به راحتی می‌توانند تصاویر شما را روی سرورهای خود آپلود کرده و آن را در اختیار شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف قرار دهند.
نکته دیگری که باعث تشدید نگرانی‌ها شده این است که شرکت سازنده این اپلیکیشن یعنی Wireless Lab در سن پترزبورگ روسیه واقع شده است.
آیا FaceApp تصاویر ما را روی سرورهایش آپلود می‌کند؟
علی‌رغم تمام نگرانی‌ها، در حال حاضر به نظر می‌رسد که FaceApp مسئولانه عمل می‌کند و خبری از آپلود تصاویر کاربران روی سرورهای این شرکت نیست. شماری از توسعه‌دهندگان با بررسی داده‌های ارسالی این برنامه به این نتیجه رسیده‌اند که این اپلیکیشن فعلا چیزی به جز همان تصویری که توسط کاربر انتخاب شده و قرار است فیلترهای مربوطه روی آن اعمال شود را به سرورهای خود ارسال نمی‌کند.
دلیل این اتفاق به خاطر این است که برخلاف فیلترهای اینستاگرام، اعمال فیلترهای FaceApp در فضای ابری انجام می‌شود. به عبارت دیگر، تمام کاری که این برنامه انجام می‌دهد این است که تصویر انتخابی شما را در سرور آپلود کرده و نتیجه آن را روی دستگاه شما دانلود می‌کند؛ بنابراین کل پروسه پردازش تصویر در سرور انجام می‌شود.
دلیل انتخاب چنین رویکردی احتمالا به دو مؤلفه وابسته است: اولا چون انجام این پروسه‌های پردازشی بر روی دستگاه کاربران بسیار دشوار است. نکته‌ای که باعث شده یادگیری ماشینی این قدر قدرتمند باشد این است که پردازش آن می‌تواند در صورت لزوم از طریق توان پردازشی موجود در سرورهای خارجی انجام شود.
ثانیا، این سازوکار به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد محصول خود را بهتر کنند. آن‌ها می‌توانند با کمک تمام تصاویری که توسط کاربران مختلف ارسال می‌شود مدل‌های یادگیری ماشینی خود را تقویت کرده و خروجی کارشان را واقع‌گرایانه‌تر کنند. علاوه بر این، چون تمام پردازش‌ها در فضای ابری انجام می‌شود، آپدیت و بهینه‌سازی فیلترها بدون نیاز به آپدیت اپلیکیشن توسط کاربر بهتر و سریع‌تر صورت می‌گیرد.
توسعه‌دهندگان FaceApp می‌گویند هر آن‌چه که توسط کاربران آپلود می‌شود ظرف چند روز از روی سرورها حذف می‌گردد. مهم‌ترین دلیل نگهداری چند روزه تصاویر ظاهرا این است که از پردازش مجدد عکس‌های یکسان جلوگیری شود، چون طبیعی است که خیلی‌ها بخواهند عکس سلبریتی‌ها را به این برنامه بدهند، بنابراین برای کاهش فشار از روی سرورها این تصاویر تا چند روز حفظ می‌شوند.
شرایط و مقررات استفاده از FaceApp شامل چه مواردی است؟
یکی از نکاتی که باعث شد نگرانی‌های زیادی در رابطه با FaceApp به وجود بیاید، بخشی از اصول و مقررات استفاده از این اپلیکیشن است که در چند روز گذشته قسمت‌هایی از آن در فضای اینترنت دست به دست شده است. در این قوانین آمده: شما به FaceApp اجازه می‌دهید به صورت دائمی، فسخ‌ناپذیر، غیرانحصاری، بدون هزینه، قابل واگذاری و در سطح جهانی از محتوای کاربری استفاده کرده، آن‌ها را بازتولید، ترجمه یا منتشر کند و یا از آن‌ها آثار مشتقه بسازد، و یا از محتواهای شما، یا نام کاربری یا هر چیزی که در ارتباط با شما باشد را در قالب‌ها و اشکال رسانه‌ای مختلفی که در حال حاضر وجود دارد یا بعدا به وجود می‌آید، بدون اجازه شما استفاده کند.
وقتی شما محتوای کاربری خود را از طریق سرویس‌های مختلف به اشتراک می‌گذارید بر این موضوع واقف‌اید که محتوای کاربری و اطلاعات مرتبط با آن (نظیر نام کاربری، موقعیت یا تصویر پروفایل شما) در معرض دید عموم قرار خواهد گرفت.
البته بسیاری از اپلیکیشن‌ها و سرویس‌ها چنین شرایط و مقرراتی دارند، اما نکته‌ای که باعث نگرانی بیشتر کاربران می‌شود این است که برخلاف گوگل یا فیسبوک هیچ راهی برای حذف اطلاعات از این اپلیکیشن وجود ندارد. در حال حاضر برای انجام این کار باید درخواست کتبی خود را برای این شرکت ایمیل کنید، با این حال، گفته می‌شود که این امکان به‌زودی به شکلی آسان‌تر در اختیار کاربران قرار خواهد گرفت.
علاوه بر این، اپلیکیشن FaceApp از قوانین و مقررات جدید GDPR تبعیت نمی‌کند. صحبت درباره جنبه‌های حقوقی این مسئله را به کارشناسان حقوقی واگذار می‌کنیم، اما نمی‌توان گفت که این اتفاق تاثیری بر افزایش نگرانی‌های عمومی نسبت به شرایط این اپ ندارد.
آیا باید نگران روسی بودن این اپلیکیشن باشیم؟
این مورد یکی از مواردی است که هیاهوی زیادی در فضای اینترنت به وجود آورده. شرکت Wireless Labs در کشور روسیه مستقر است و احتمالا به همین دلیل است که بسیاری، از جمله سیاستمداران آمریکا، درباره آن بیشتر از بقیه اپلیکیشن‌ها اظهار نگرانی کرده‌اند.
روسیه در چند وقت اخیر سوابق ناخوشایند زیادی در زمینه استفاده از تکنولوژی برای دخالت در امور بین‌المللی داشته است: از دخالت‌های این کشور در بحث انتخابات سال ۲۰۱۶ آمریکا تا هک نیروگاه برق اوکراین می‌توان به موارد مختلفی اشاره کرد. اکنون هم ممکن است به خاطر محبوبیت فراگیر این اپلیکیشن در اکثر کشورهای دنیا، خصوصا کشورهای غربی، دولت روسیه به نحوی به فکر استفاده از اطلاعات کاربران برای منافع خود بیفتد.
البته در حال حاضر هیچ مدرکی مبنی بر دسترسی دولت یا ارتش روسیه به این اپلیکیشن وجود ندارد و خود شرکت Wirelees Labs هم گفته که اطلاعات آن‌ها در سرورهای آمازون و گوگل ذخیره می‌شود که خارج از خاک روسیه قرار دارند.
با این وجود با توجه به موقعیت مکانی مقر اصلی این شرکت، اگر دولت روسیه بخواهد به اطلاعات این سرویس دسترسی داشته باشد، آن‌ها می‌توانند از اهرم‌های فشار قانونی متعددی در این زمینه استفاده کنند.
در مجموع با نصب و استفاده از اپلیکیشن FaceApp همان بده بستان و ریسکی را متحمل می‌شویم که هنگام استفاده از همه اپلیکیشن‌ها آن‌ها را در نظر می‌گیریم. وقتی اینستاگرام را دانلود می‌کنیم آیا باید نگران باشیم که دولت آمریکا به آلبوم تصاویر ما دسترسی دارد؟ شاید به خاطر این که آمریکا کشوری دموکراتیک است از این بابت نگرانی چندانی نداریم چون می‌دانیم که موانعی بر سر راه تجاوز به حریم خصوصی کاربران وجود دارد.
ولی سایر اپلیکیشن‌های معروف مثل TikTok چه می‌شود؟ این اپ که طرفداران زیادی به‌خصوص در میان جوانان پیدا کرده توسط یک شرکت چینی تولید شده است. بنابراین همان ریسک‌ها در خصوص این اپ هم وجود دارد، ولی چون صحبتی درباره خطرات استفاده از TikTok مطرح نشده، کسی نگران استفاده از این برنامه نیست.
آیا FaceApp ایمن است؟ پاسخ این سوال بستگی به میزان ریسک‌پذیری شما دارد. اما نکته‌ای که با مطرح شدن بحث امنیت درباره این اپلیکیشن به وجود آمد حداقل به ما یادآوری می‌کند که بدانیم در حال استفاده از چه اپلیکیشن‌هایی هستیم و هر اپلیکیشن چه مجوزها، دسترسی‌ها و مقرراتی دارد.
منبع: جی اس ام
No tags for this post.
