کنه در کمین گوشت قرمز

انتقال بیماری از طریق پشه ، کک و کنه تنها یک گزش ساده، قرمزی پوست و خارش نیست. طی ۱۲ تا ۱۴ سال اخیر انتقال بیماری از طریق پشه و سایر حشرات به انسان نسبت به سال های پیش از آن سه برابر شده است. همچنین در بسیاری از نقاط جهان در مناطق دورافتاده بیماری های ناشی از گزش حشرات منجر به مرگ اتفاق می افتد که جامعه پزشکی از آن بی خبر است.

وقتی درباره مشکلات ناشی از گزش کنه صحبت می‌کنیم، بیماری «لایم» جایگاه مهمی دارد. اما انواع مختلف کنه حامل و ناقل تعدادی از دیگر عوامل بیماری‌زا هستند که برخی از آنها عوارض شدید و حتی مرگباری دارند.

تعداد موارد بیماری ناشی از گزش کنه در ایالات متحده رو به افزایش است  که ممکن است بر اثر تغییرات آب و هوایی محل زندگی انواع کنه در آمریکای شمالی گسترش پیدا کند. دانشمندان همچنان در حال مطالعه عوامل بیماری زای جدید هستند که در بدن کنه ها زندگی می کنند و هنوز گونه های تازه مهاجم کنه در حال ظهور هستند.

«جروم گودارد» استاد بیوشیمی، زیست شناسی مولکولی و حشره شناسی دانشگاه دولتی میسیسیپی آمریکا می گوید: من در تحقیقات خود به عنوان یک حشره شناس پزشکی، از قدرت بقای کنه ها در مقابل همه روش هایی که مردم برای کنترل آنها استفاده می کنند از جمله حشره کش ها شگفت زده شدم.

کنه ها در یافتن راه های تازه برای بقای خود عالی هستند. بنابراین انسانها و کنه ها دائما در حال طی مسیری هستند که ما را در معرض نیش آنها و بیماری های که ناقل آن هستند قرار می دهند.در اینجا به برخی از تهدیدهای کمتر شناخته شده اما رو به رشد کنه ها اشاره می کنیم.

حساسیت غذایی که با گزش کنه تشدید می شود

شاید عجیب ترین تهدید ناشی از کنه ها «حساسیت گوشت قرمز» باشد که دانشمندان اخیرا گزش کنه را عامل آن تشخیص داده اند. افراد ممکن است وقتی کنه از طریق بزاق خود، گالاکتوز (قند حاصل از لاکتوز غذا) را که از خون یک حیوان دریافت کرده به انسان منتقل کند، به این حساسیت  دچار شود.

اگر فرد مستعد آلرژی باشد ممکن است به مولکول آلفا گال که در خون و دیگر بافت های حیوان یافت می شود هم حساسیت پیدا کند. سپس ممکن است چند روز یا چند هفته بعد به کهیر، تورم پوست و لبها یا حتی سه تا شش ساعت پس از خوردن گوشت قرمز دچار شوک مهلک آنافیلاکتیک (یک شوک مهلک ناشی از آلرژی) شود.

گوشت‌های ناقل آلفا گال عبارتند از گوشت گوساله، خوک، گوسفند، خرگوش، اسب، بز، گوزن، کانگورو، فوک و وال. افراد حساس به آلفا گال می توانند گوشت مرغ، بوقلمون و ماهی بخورند.

کنه ها می توانند بیماری های باکتریایی را منتشر کنند

بعضی از انواع بسیار کوچک باکتری ها که می توانند انسان را بیمار کنند مثل ریکتزیا، ارلیشیا و آناپلاسما در بدن کنه ها زندگی می کنند. کنه ها این باکتری ها را وقتی از خون حیوانات تغذیه می کنند می خورند. سپس وقتی وعده بعدی خون را می خورند باکتری ها را به حیوان یا فرد بعدی منتقل می کنند.

شاید مشهورترین این بیماریهای باکتریایی «تب دانه دار کوه راکی» باشد که با 6 هزار مورد ابتلا در سال، شایع ترین بیماری ناشی از باکتری ریکتزیا در ایالات متحده باشد.

به نظر می­رسد تعداد موارد این بیماری در سراسر این کشور بویژه در بین بومیان آمریکا در حال افزایش است که این امر ممکن است به خاطر تماس با سگهای ولگرد باشد.

وقتی افراد دچار این بیماری می شوند، معمولا با سه علامت تب، جای جوش و سابقه گزش کنه به درمانگاه مراجعه می کنند. آنها ممکن است به سردرد، لرز و درد عضلانی باشند و علائم گوارشی مثل درد شکمی و اسهال دچار باشند.

در موارد حاد ممکن است گیجی، کما و مرگ اتفاق بیفتد. 20 درصد از موارد درمان نشده به مرگ می انجامد و حتی در صورت درمان، 4 درصد از این بیماران می میرند.

گوشت‌های ناقل آلفا گال عبارتند از گوشت گوساله، خوک، گوسفند، خرگوش، اسب، بز، گوزن، کانگورو، فوک و وال. افراد حساس به آلفا گال می توانند گوشت مرغ، بوقلمون و ماهی بخورند.

نخستین ناقلان این باکتری، کنه های سگ های آمریکایی در شرق آمریکا و کنه جنگل کوه راکی در غرب این کشور بودند.در بیشتر بیماری های ناشی از گزش کنه، این حشره باید مدتی پیش از انتقال عامل بیماری زا به حیوانی که خون آن را می مکد از بدن او تغذیه کند.

انتقال ارگانیسم های تب خالدار کوه راکی بین یک تا سه ساعت طول می کشد بنابراین باید کنه های چسبیده را فورا برداشت. پزشکان معمولا آنتی بیوتیک داکسیکلاین را برای این بیماری تجویز می کنند که اگر بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، این دارو خوب عمل می کند.

ارلیشیوز (Ehrlichiosis)، بیماری دیگری است که از کنه به انسان منتقل می شود. مبتلایان به این بیماری معمولا تب، سردرد، درد عضلانی دارند و با کاهش فزاینده گلبول های سفید خون مواجه می شوند. پزشکان معمولا برای این بیماری داکسیکلاین تجویز می کنند.

دیگر بیماری ناشی از گزش کنه که باید نگران آن بود، گرانولوسیتیک آناپلاسموزیس انسانی است. باکتری آناپلاسما فاگوسیتوفیلوم نوعی از سلول های سفید خون را آلوده می کند که گرانولوسیت نام دارند.

علائم این بیماری، تب، سردرد، دردهای عضلانی و کاهش فزاینده گلبول های سفید است. کنه گوزن به اسم ایکسودس اسکاپولاریس که عامل بیماری لایم نیز هست، باکتری آناپلاسما را به انسان منتقل می کند.

کنه می تواند عامل انتقال ویروس‌ها هم باشد

مردم معمولا وقتی به بیماری منتقل شونده توسط حشرات فکر می کنند معمولا پشه ها را به یاد می آورند که ناقل بیماری های دنگو، زیکا یا ویروس نیل غربی هستند. اما کنه هم می توانند ناقل ویروس باشند.

دانشمندان بیماری های ناشی از انتقال ویروس توسط کنه ها را به دو دسته تقسیم کرده اند. مهمترین بیماری ویروسی ناشی از گزش کنه، در آمریکا «تب کنه کلرادو» نام دارد که در شمال شرق آمریکا و مناطق مجاور در کانادا دیده می‌شود.

«پوواسان» یک بیماری نادر اما خطرناک انسانی است که تب ناگهانی تا40 درجه سانتی گراد  (104 درجه فارنهایت) همراه با تشنج، از ویژگی های آن است. این بیماری وقتی کنه های ایکسودس کوکی در یک چرخه طبیعی، حیوان را از طریق گزش به ویروس آلوده  می کند انتقال می یابد.

به خاطر داشته باشید کنه ها اغلب از طریق تماس با سگ‌ها یا گربه های خانگی با انسان ارتباط پیدا می کنند. اینکه بعد از حضور در مناطق آلوده به کنه، بدن خود را بازرسی کنید فکر خوبی است. کاهش تعداد گزش کنه و مدت زمانی که کنه ها به بدن می‌چسبند، می تواند تا حد زیادی به حفاظت شما در مقابل بیماری های ناشی از گزش کنه کمک کند.

مترجم :محسن حدادی

 

No tags for this post.