ثبت 54 مکان دریایی در فهرست میراث جهانی یونسکو
مدیر و نماینده دفتر منطقه‌یی یونسکو در تهران با اشاره به ثبت 54 مکان دریایی در فهرست میراث جهانی یونسکو اظهار داشت: «کنوانسیون حفظ میراث فرهنگی زیر آب» پیگیر حفاظت از سه میلیون کشتی باستانی غرق شده، صدها شهر مدفون شده در زیر آب، مناظر طبیعی زیر آب فرو رفته به همراه یافته‌های دوران ماقبل تاریخ، غارهای غرق شده در سیلاب با نگاره‌های ماقبل تاریخ، قربانگاه‌ها، قبرستان‌ها و بازمانده‌های تاسیسات ماهیگیری و بنادر است.
به گزارش ایسنا، استر کیش لاروش که در مراسم روز جهانی اقیانوسها و دریاها در پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی سخن می‌گفت، خاطرنشان کرد:
روز جهانی اقیانوسها هر ساله در هشتم ژوئن (18خرداد) گرامی داشته می‌شود و موضوع امسال این روز «اقیانوس‌های سالم، کره زمین سالم» است، موضوعی که امروزه شاید از هر زمان دیگری مهم‌تر باشد. تنها دو هفته پیش کارشناسان تراز اول در هیات مشاوران علمی دبیر کل سازمان متحد، چالش‌های علمی اساسی که برای تحقق پایداری محیط زیست ضروری است را معرفی کردند. این چالش‌های مهم برای آینده انسانیت و کره خاکی ما شامل سلامت پایدار اقیانوسها، معکوس کردن روند نابودی تنوع زیستی و مقابله با عوامل عفونت‌زا هستند.
وی خاطرنشان کرد: دستور کار توسعه پس از 2015 نیز بر اهمیت سلامت اقیانوسها تاکید قوی‌تری دارد. هدف شماره 14 اهداف توسعه پایدار نیز بر «حفظ و استفاده پایدار از اقیانوسها، دریاها و منابع دریایی برای توسعه پایدار» تصریح دارد.
لاروش در تبین اهمیت اقیانوسها از آنها به عنوان قلب کره زمین یاد کرد و گفت: همانند قلب تپنده که خون مورد نیاز بدن را به همه اعضا ارسال می‌کند اقیانوسها نیز مردم سراسر کره زمین را ساکن هر کجا که باشند به هم پیوند می‌دهند. اقیانوسها بیش از 70 درصد سطح کره را پوشانده‌اند و به عنوان بزرگترین منبع آب در جهان، 97 درصد آب کره زمین را در خود جای داده‌اند.
اقیانوسها آب و هوا را تنظیم می‌کنند، برای میلیون‌ها انسان غذا فراهم می‌کنند، بیش از 50 درصد اکسیژنی که تنفس می‌کنیم را تولید می‌کنند و گستره‌ای باور نکردنی از حیات وحش را در خود جای داده‌اند که برای نمونه تامین کننده مواد اولیه داروهای پزشکی و بسیاری دیگر هستند.
وی با بیان این که اقیانوسها به طور مداوم با جو زمین در تعامل هستند و مقادیر عظیمی حرارت را از طریق جریان‌های اقیانوسی در خود ذخیره و توزیع می‌کنند و بدین لحاظ تاثیری مهم در اقلیم جهان دارند، اظهار داشت: این سازوکار تنظیم کننده در حال حاضر به علت پدیده گرمایش زمین ناشی از اثر گلخانه‌یی مختل شده است.
از آغاز انقلاب صنعتی حدود یک سوم دی‌اکسیدکربن تولید شده در نتیجه فعالیت انسان توسط اقیانوسها جذب شده که باعث کاهش اثرات گرمایش زمین شده است. بدون این فرآیند جذب، حجم دی‌اکسید کربن موجود در جو بسیار بیشتر از مقدار امروزه آن و اثرات منفی آن بر آب و هوا چند برابر می‌بود اما نابودی تنوع زیستی موجب تضعیف اکوسیستم اقیانوسها و توانایی آن در مقاومت در برابر عوامل مخل و تطابق با تغییرات آب و هوا و ایفای نقش تنظیم کننده زیست بوم و اقلبم جهان شده است.
لذا به منظور تضمین سلامت و امنیت جوامع و نسل‌های آینده ضروری است که مسئولیت مراقبت از اقیانوس، همانطور که اقیانوس مراقب ماست، را بپذیریم.
لاروش سلامت همه انسان‌ها را در گرو داشتن اقیانوس‌هایی پاکیزه و مولد عنوان و تصریح کرد: یونسکو با شعار روز جهانی دریا و اقیانوس ها در سال جاری که «اقیانوس‌های سالم، کره زمین سالم» است همه ذی‌نفعان را به تمرکز بر اقداماتی که فرد فرد انسان‌ها می‌توانند برای حفظ اقیانوسها و مراقبت از جوامع و مکان‌های آسیب‌پذیر انجام دهند ترغیب می‌کند. کمیسیون بین دولتی اقیانوس شناسی یونسکو از کشورهایی که با ادغام اهداف توسعه و زیست محیطی و با رویکردی جامع، تطبیقی، زیست بوم محور و شفاف اقدام به تدوین طرحهای دریایی می کنند حمایت می کند.
وی در تبیین اهداف یونسکو در حوزه دریاها و اقیانوس ها اضافه کرد: در واکنش به فاجعه سونامی 26 دسامبر سال 2004 که به مرگ بیش از 250 هزار نفر در منطقه اقیانوس هند منجر شد در پی چندین نشست منطقه‌یی و جهانی، کمیسیون بین دولتی اقیانوس شناسی یونسکو توسط جامعه جهانی مامور هماهنگی تاسیس "گروه هماهنگ کننده بین دولتی برای سیستم هشدار و کاهش اثرات سونامی اقیانوس هند" شد که هدف آن کاهش آسیب‌پذیری و خطرات بلایا و در نتیجه نجات جان انسان‌ها و کاهش خسارات اقتصادی است.
همچنین این کمیسیون به همراه برنامه بین‌المللی آبشناسی یونسکو همکاری نزدیکی با برنامه‌های مرتبط با تدوین توصیه‌های نمونه‌های موفق در زمینه مدیریت مناطق ساحلی و آموزش‌های مرتبط با آب برای جوانان و جوامع محلی داشته است.
مدیر دفتر منطقه‌یی یونسکو در تهران تصریح کرد: در چارچوب برنامه یونسکو با عنوان "انسان و زیست کره"، تعدادی منابع زیست کره ساحل دریا به عنوان پایگاه‌های مرجع برای نظارت و مدیریت تنوع زیستی ساحلی و دریایی از طریق مشاهده و اندازه‌گیری اثرات انسانی بر زیستگاه‌های ساحلی و دریایی و تهیه دستورالعمل‌های موثرتر و نوآرانه‌تر بر حفظ و مدیریت پایدار آنها عمل می‌کنند.
در چارچوب برنامه "کشورهای جزیره‌ای کوچک در حال توسعه"، یونسکو به اجرای پروژه‌هایی در تمامی زمینه‌های کاری خود می‌پردازد که توسعه منابع آزاد آموزشی در حوزه اقیانوس آرام و کارائیب، استفاده از تصویربرداری ماهواره‌ای برای آموزش‌های مربوط به تغییرات آب و هوا، ابتکارات جوامع محلی مبتنی بر میراث فرهنگی، توسعه منابع جدید زیست کره، و اجرای ابتکار بین منطقه‌ای جوانان با عنوان "جزیره‌های آینده" را شامل می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: دسترسی به موقع به داده‌ها و اطلاعات با کیفیت برای درک روند حیات دریایی بسیار مهم است. به این منظور کمیسیون بین دولتی اقیانوس‌شناسی یونسکو در چارچوب " برنامه بین‌المللی تبادل داده‌ها و اطلاعات اقیانوس‌شناسی" و با هدف تسهیل دسترسی بی‌نقص به داده‌های دریایی و توسعه تبادل و توزیع اطلاعات و خدمات دریایی، تاسیس و راه‌اندازی یک "پورتال داده‌های اقیانوسها" را در دستور کار خود دارد.
یکی دیگر از برنامه‌های ابتکاری که با حمایت یونسکو تشکیل شده است "سیستم جهانی مشاهده اقیانوسها" است که سیستمی دایمی برای مشاهده، مدل‌سازی و تحلیل متغیرهای دریایی و اقیانوسی به منظور پشتیبانی خدمات عملیاتی اقیانوسی در سراسر جهان است. این سیستم با ارایه شرح دقیقی از وضعیت فعلی اقیانوسها از جمله منابع زنده نسبت به پیش‌بینی مداوم شرایط آتی دریاها در دورترین زمان ممکن در آینده و به عنوان پایگاهی برای پیش‌بینی وضعیت تغییرات آب و هوا عمل می کند.
وی با اشاره به فعالیت های یونسکو همچنین در زمینه حفظ میراث طبیعی و میراث زیر آب، خاطرنشان کرد: در حال حاضر 54 مکان دریایی در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌اند و "کنوانسیون حفظ میراث فرهنگی زیر آب" پیگیر حفاظت از سه میلیون کشتی باستانی غرق شده، صدها شهر مدفون شده در زیر آب (شامل فقط 150 شهر در منطقه مدیترانه)، مناظر طبیعی زیر آب فرو رفته به همراه یافته‌های دوران ماقبل تاریخ، غارهای غرق شده در سیلاب با نگاره‌های ماقبل تاریخ، قربانگاه‌ها، قبرستان‌ها و بازمانده‌های تاسسات ماهیگیری و بنادر است. یونسکو همچنین توسط برنامه‌های متعدد بخشی و بین بخشی خود، در ترویج سواد اقیانوسی و ایجاد شراکتهای جهانی برای حفظ اقیانوسها تلاش می‌نماید.
لاروش تصریح کرد: در این راستا، پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی ایران به همراه کمیسیون ملی اقیانوس‌شناسی نقش حیاتی در جمهوری اسلامی ایران ایفا می‌کنند.
یونسکو اخیرا یک مرکز منطقه‌یی آموزش و پژوهش در حوزه اقیانوس‌شناسی در غرب آسیا را تصویب کرده که به عنوان یک مرکز نوع دوم یونسکو در ایران فعالیت خواهد کرد و به اعتقاد من نشان دهنده تعهد جمهوری اسلامی ایران در حفظ اقیانوسها می‌باشد.
وی در پایان با سپاس از تلاش‌های ایران در زمینه اقیانوس‌شناسی، آمادگی کامل دفتر منطقه‌یی یونسکو در تهران را برای حمایت از فعالیت در حوزه اقیانوس ها و دریاها اعلام کرد.
No tags for this post.
