حل معماي انتقال ابولا به کنترل آن کمک می‌کند
سیناپرس:با شنيدن اين خبرها و ديدن تصاویر منتشرشده از مناطق ابولا زده ممکن است برايتان اين سؤال برايتان پيش بيايد که اگر ويروس عامل بيماري ابولا از طريق هوا منتقل نمی‌شود چرا دکترها و پرستارها مجبورند در هنگام کار در بيمارستان و مناطق درگير بيماري لباس‌های ضدویروس و ماسک بپوشند؟ حقيقت اين است که ويروس ابولا از طريق هوا منتقل می‌شود اما از طريق مسیرهای هوابرد منتشر نمی‌شود. اما اين داستان که پخش شدن از طريق هوا و يا از مسير هوابرد چه تفاوتي دارد به دهه 1930 برمی‌گردد. در آن زمان مهندسي به نام ويليام ولز بود که ایده‌های جالبي درباره ویروس‌ها و بیماری‌های مختلف داشت، مثلاً او فهميد که نور ماوراءبنفش برخي باکتری‌ها را می‌کشد. در سال 1933 ولز کشف کرد عوامل بیماری‌زا در قطعات ريز مايع به دام می‌افتند، مانند وقتي که مخاط سيستم تنفسي در هنگام عطسه و يا قطعات ريز آب در هنگام سرفه کردن از دهان به بيرون می‌ریزد. او فهميد اين عوامل بیماری‌زا در اين قطرات زير زنده می‌مانند و می‌توانند از طريق هوا منتقل شوند. به‌طور مشخص این‌یکی از روش‌های انتقال بیماری‌ها است و البته ولز کارهايش را به همین‌جا متوقف نکرد. او فهميد همه اين قطرات براي مدت طولاني در هوا باقي نمی‌مانند. او دريافت اولاً قطرات بزرگ به خاطر جاذبه سريع به زمين می‌افتند و دوما قطرات کوچک در حين سقوط به‌سرعت تبخير می‌شوند تا آن‌قدر سبک شوند که مانند قطرات مه در هوا جابجا می‌شوند. او در همان زمان در American Journal of Epidemiology نوشت که انتقال عوامل بیماری‌زا از طريق هوا بسته به سايز قطرات از دو طريق صورت می‌گیرد و به اين دو مفهوم دو نام جداگانه داد:
اول مسير قطرات، وقتي که قطرات بزرگ به زمين می‌خورند و خيلي از منبع قطرات آلوده فاصله ندارند و اگر شما در مسير اين قطرات قرار بگيريد آلوده می‌شوید.
دوم مسير هوابرد؛ وقتي عوامل بیماری‌زا در قطرات کوچک حمل می‌شوند و در اين صورت می‌توانند در مسافت‌های طولاني جابجا شوند و افراد را آلوده می‌کنند.
در طول اين سال‌ها مفهوم نخست چندان به رسانه‌ها راه نيافت و بين مردم پخش نشد اما مفهوم دوم يا مسير هوابرد بسيار عمومي شد و گاهي هم براي هر دو روش انتقال به کار گرفته شد اما اين دو روش بسيار باهم تفاوت دارند.
مثلاً ویروس‌هايي که از طريق قطرات منتقل می‌شوند گاهي تنها يک متر و نه بيشتر از دو متر قدرت آلوده‌کنندگی دارند. اين ویروس‌ها کمتر از يک ثانيه در هوا می‌مانند و براي این‌که کسي بيمار شود بايد کمتر از دو متر با منبع فاصله دارد.
انتشار ابولا از طریق مسیر قطرات
به همين طريق ابولا از طريق مسير قطرات منتقل می‌شود و در اين هيچ شکي وجود ندارد. پاشش قطرات آلوده به ويروس ابولا بر صورت شما می‌تواند کشنده باشد.
اما ویروس‌هايي که از طريق هوابرد منتقل می‌شوند می‌توانند گاهي تا 10 متر آلوده‌کننده باشند و براي دقايق و حتي ساعت‌ها بسته به دما و رطوبت محيط در هوا می‌مانند. اين به اين معني است که حتي شما ممکن است شخص آلوده را نبينيد و از طريق او به بيماري آلوده شويد. عوامل بیماری‌زاي زيادي از طريق هوا منتقل نمی‌شوند و بیماری‌های نظير سرخک و آبله‌مرغان اين ويژگي رادارند. اما در مورد ابولا چطور؟
ابولا از طریق هوابرد منتشر نمی‌شود
در محيط آزمايشگاه محققان توانسته‌اند میمون‌های را در شرايط کنترل‌شده رطوبت و دما به ابولا آلوده کنند. اما در شرايط يک شيوع واقعي و با آدم‌های واقعي چنين هيچ نشانه‌ای درباره انتقال ويروس ابولا از طريق هوابرد وجود ندارد. اما اين به اين معني نيست هیچ‌وقت کسي از اين طريق مبتلا نمی‌شود و البته همواره نگرانی‌هایی درباره جهش ويروس و توانايي انتقال هوابرد ويروس وجود داشته است. بااین‌حال مثلاً در مورد اولين بيماري که در آمريکا از ابولا مرد اين موضوع ديده نشد. اين شخص در يک پرواز با 200 نفر ديگر همراه بوده و هیچ‌یک از مسافران بيمار نشدند. در مورد کشف بيماري هم اين موضوع ديده می‌شود. ويروس در يک فلاسک يخ به بلژيک می‌رسد و ويال هاي خون حاوي ويروس در آن شکسته بودند. نخستين پزشکان نمی‌دانستند با چه چيزي سروکار دارند و البته در محيط آزمايشگاه هیچ‌کدام از اين طريق آلوده نشدند. بنابراین تا اطلاع ثانوي ابولا از طريق هوابرد منتقل نمی‌شود.
لباس فضانوردان در برابر ابولا
ویروس ابولا برای اولین بار در دهه ۱۹۷۰ در دهکده کوچکی در جمهوری کنگو کشف و تشخیص داده شد. یکی از پژوهشگرانی که در تشخیص این ویروس همکاری داشت دیوید هیمن آمریکایی است که استاد علم امراض واگیردار در مدرسه بهداشت و طب بیماری‌های نواحی گرمسیری لندن است.
او که در سال 1976 در جمهوری کنگو متوجه خطر ویروس ابولا شد می‌گوید: «در آن زمان هراس از این ویروس به قدری بود که یکی از اولین ماموریت‌های من رفتن به ناسا بود تا لباس محافظی که فضانوردان با آن از ماه آمده بودند را بگیرم و از آن برای محافظت از خود در برابر این ویروس استفاده کنم.»
شیوع به دلیل عدم آگاهی
در آن زمان هیمن و گروه همراه او هنگام ورود به دهکده‌ای که مرکز شیوع بیماری بود، هیچ اطلاعی درباره ویروس تازه منتشر شده نداشتند. آنها از نام یک رودخانه محلی به نام ابولا استفاده کردند و ویروس جدید را ابولا نامیدند. پس از آن کشف کردند که این ویروس از خفاش میوه‌خوار به پستانداران از جمله انسان منتقل می‌شود.
هیمن می‌گوید در سال 1996 تعدادی از شکارچیان به هنگام قصابی چند شامپانزه به بیماری ابولا مبتلا شدند و سپس به خانواده خود نیز شیوع دادند. با این وجود بیماری بیش از این انتقال پیدا نکرد.
دکتر هیمن اعتقاد دارد اطلاع نادرست از نحوه شیوع بیماری موجب شد که در ان زمان ابولا خیلی جدی گرفته نشود و همین باعث شد که این بیماری از سطح روستاها به شهرهای بزرگ شیوع پیدا کند که کنترل دشوارتری نیز به همراه داشت.
حل معمای نحوه شیوع بیماری ابولا می‌تواند کمک بسیار زیادی به کنترل این بیماری بکند. با این حال دکتر هیمن اعتقاد دارد هنوز تحقیقات در این زمینه کامل نشده است.
ويروس از دو طريق منتقل می‌شود، از طريق قطرات بزرگ که سريع به زمين می‌خورند(محدوده قرمز) يا از طريق قطرات کوچک در هوا که تا 10 متر می‌رسد(محدوده خاکستر
No tags for this post.
