جنگ با جهل و خرافات با توسل به علم ریاضیات

 مهدوی سال 1349 برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و در نهایت در سال1973 میلادی(1352) موفق به اخذ رشته علوم کامپیوتر از دانشگاه ایالتی لوییزیانا شد. سپس مدرک کارشناسی ارشد را سال1976 میلادی(1355) در رشته علوم کامپیوتر از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا ،مدرک کارشناسی ارشد را در رشته علوم ریاضی از دانشگاه جانز هاپکینز 1978 میلادی(1357) و مدرک دکترای رشته علوم ریاضی خود را از دانشگاه جانز هاپکینز  درسال 1981 میلادی(1360) اخذ کرد و در نهایت سال 1369 به وطن بازگشت و به مجموعه دانشگاه صنعتی شریف پیوست.

وی طی این سال ها به عنوان مدیر امور پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف(1371-1372)، معاون پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف( 1372-1373)، معاون تحصیلات تکمیلی دانشگاه صنعتی شریف(1373-1375 )و (1377-1379)، رییس دانشکده علوم ریاضی دانشگاه صنعتی شریف(1379-1381)، سرپرست کمیته علمی المپیاد بین المللی دانشجویی(از سال1381 تاکنون)، رییس دبیرخانه المپیاد علمی دانشجویان کشور(1385-1390) به فعالیت پرداخته است.

دبیر قطب ریاضیات محاسباتی، دبیر قطب ریاضیات گسسته و محاسبه، معاون انجمن تحقیق در عملیات کشور، سر دبیر نشریه ایرانی تحقیق در عملیات از دیگر سوابق ارزنده ای است که در کارنامه درخشان علمی نظام الدین مهدوی امیری به ثبت رسیده است.با وی درباره انگیزه های تحصیل در رشته ریاضی،موفقیت ها و و در نهایت راهکارهای پیش روی علم کشور به گفتگو نشستیم.

چطور شد که رشته ریاضیات را انتخاب کردید؟

من از همان دوران دانشجوی علاقه زیادی به رشته ریاضیات داشتم زیرا در کنار گذراندن دروس اختصاصی، درس های ریاضی را هم فرا می گرفتیم. شاید بیشترین دلیل و اساسی ترین و پایه ترین ریشه علاقه به درس ریاضیات از همان دوران دبیرستان در من به وجود آمده باشد به همین علت پس از علاقمندی در زمینه بهینه سازی، علوم ریاضی را در مقاطع بالاتر به صورت عمیق تر و کاربردی تر دنبال کردم.

برخی از درس ریاضی برای خودشان یک غول بی شاخ و دم می سازند؟ آیا واقعا ریاضی تا به این حد سخت است؟

ریاضی نه تنها درس سختی نیست بلکه شیرین و جذاب هم است. این شیرینی و جذابیت با کسب تبحر و مهارت به وجود می آید. لازمه کسب تبحر هم تمرین و ممارست است. هر علمی (نه تنها علم ریاضی) با تمرین و تسلط انسان ها در آن ، شیرین می‌شود. انسان در این زمان است که پا به دنیا ناشناخته ها می گذارد. کشف این ناشناخته ها برای او جذاب می شود به همین دلیل من تصور می کنم سختی فراگیری علم ریاضیات هیچ تفاوتی با سایر علوم ندارد.

به نظر شما دنیای بدون علم ریاضیات چه دنیایی می توانست باشد؟

پیش از این در دوران کهن، انسان به دلیل ناشناخته بودن علوم های مختلف به جهل و خرافات رسیده بود اما علم باعث شکوفایی دانش بشر و پیشرفت تکنولوژی شد؛ دانشی که انسان ها را از جهل و خرافات رهانید و باعث شد تا انسان دیگر به دنبال ناشناخته های ساختگی نرود.

اگر زمان به عقب برگردد، آیا شما بار دیگر این رشته را انتخاب می کنید؟

قطعا من همین مسیر را انتخاب خواهم کرد. البته انتخاب دوباره این مسیر به آن معنا نیست که اشتباهات گذشته ام را جبران نکنم. هر کسی در مسیر خودش با تجربه هایی مواجه می شود که بعدها اگر شانس دومی داشته باشد بتواند آن مسیر را تصحیح کند.زمانی که رشته کامپیوتر را انتخاب کردم، این رشته در ایران بسیار جدید بود و کمتر متخصصی در این زمینه داشت. جدید و نو بودن این رشته مرا مجذوب خودش کرد. پس از آن رشته بهینه سازی را دنبال کردم. رشته ای که خیلی به آن علاقمند بودم به همین دلیل اگر بار دیگر می خواستم تحصیل کنم همین مسیر را دنبال می کردم.

شما به عنوان کسی که سال ها در این زمینه به فعالیت پرداختید، فکر می کنید درحال حاضر مهمترین نقاط قوت و ضعف علم ریاضیات در کشورمان کدامند؟

هم اکنون علوم ریاضی بنابر تعریف از پیش تعیین شده وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شامل رشته های ریاضی محض، ریاضی کاربردی، علوم کامپیوتر و آمار است. ما در این زمینه بیشتر به ریاضیات محض بها داده ایم و متخصصان  کمتری در زمینه رشته های کامپیوتر، آمار و ریاضی کاربردی داریم. متخصصان اندک این رشته ها نیز به دلیل جدید بودن این دانش آگاهی و تسلط لازم را ندارند. این امر باعث شده است که ما نسبت به فناوری های دنیای پیشرفته تا حدودی عقب بمانیم و تنگناهایی برای ما در این زمینه به وجود آید. اگر ارتباط ما با دنیای پیشرفته بیشتر شود می توانیم به سرعت این کمبودها و تنگناها را برطرف کنیم.

اگر همچنان غفلت کنیم به کجا می رسیم؟

کاملا روشن است اگر همچنان این غفلت ادامه یابد ما نسبت به سایر کشورها در این علوم عقب خواهیم ماند. ما باید برای برقراری این ارتباط و کسب دانش جدید افراد را به کشورهای پیشرو بفرستیم تا آنان با آموزش و فراگیری، این دانش را به کشورمان منتقل کنند. از طرفی دیگر متاسفانه اغلب افراد راهی  شده به دیار غریب در همان جا ماندگار شده و به وطن باز نمی‌گردند و این برقرار نشدن ارتباط و محدودیت ها همچنان باقی می ماند. با ادامه این روند، همچنان دانش ما محدود باقی خواهد ماند.

با این اوصاف در حال حاضر در حوزه ریاضیات چه جایگاهی در جهان داریم؟

هرچند چنین مشکلاتی در جامعه ما وجود دارد اما کیفیت دانشجویان ما و انجمن علمی ریاضی ما در رده B قرار گرفته است. این رده در دنیا بسیار خوب است. کشورهای پیشرفته ای مانند استرالیا و بلژیک نیز در این رده قرار گرفته اند. ما در منطقه تنها کشوری هستیم که توانسته ایم دراین رده قرار بگیریم حتی کشور ترکیه هم در رده C قرار دارد. با این مقایسه نسبی ما وضعیت بهتری نسبت به سایر کشورها داریم اما این به معنی آن نیست که ما کمبودی در این زمینه نداریم. ما باید به مرور زمان به سایر جنبه های علم ریاضیات هم توجه کنیم. متاسفانه ما به دلیل تاریخ شکل گیری علم ریاضیات در کشورمان بیشتر به مباحث نظری علم ریاضیات پرداخته ایم در حالی که  باید به ریاضی کاربردی که بیشتر جنبه محاسباتی دارد نیز بها بدهیم. علوم کامپیوتر از نیمه دوم قرن بیستم در جهان رشد پیدا کرده اند اما در کشور ما کمتر این علوم شکل گرفته است. البته با تلاش های مسوولان و ایجاد دوره های کارشناسی ارشد و دکترا در دانشگاه ها، به این مساله بیشتر توجه شده است که امیدواریم نتایج خوبی هم به بار آورد.

توصیه ای به علاقمندانی که قصد دارند این رشته را انتخاب کنند، دارید؟

به نظر من هر کسی باید رشته ای را انتخاب کند که علاقه زیادی به آن دارد؛علاقه  باید شرط اول انتخاب باشد. دانشجویان باید با چشم باز رشته شان را انتخاب کنند به همین دلیل توصیه می کنم وقتی افراد وارد دانشگاه می شوند درس های متنوعی را بگذارنند تا علاقه خودشان را محک بزنند و پس از کسب این علاقه و طی کردن مدارج عالی آموزشی و پشتکار به تخصص فزاینده دست پیدا کنند؛ دانشجویان نباید زود فکر کنند که به رشته ای علاقمند شده اند. برخی از دانشجویان حتی نخبه ترین افراد، زمانی که وارد دانشگاه می شوند خودشان را محدود به زمینه های خاصی می کنند در حالی که آنان باید ابتدا آگاهی کافی نسبت به تمام رشته ها پیدا کنند و پس از آن با جدیت و پشتکار تصمیم  به انتخاب رشته بگیرند.

 

No tags for this post.