ده کتاب علمی برتر سال 2018 میلادی
به تازگی و توسط موسسه اسمیت سونیان ده عنوان از بهترین و برترین کتابهای علمی جهان در سال 2018 میلادی که به اکتشافات و آزمایشهای جدید پرداختهاند، معرفی شده است.
بهترین کتابهای علمی سال به همه ما یادآوری میکنند که درهرحال بشریت فقط شروع به یادگیری میکند. به این معنا که درهرصورت انسان هرچه پیشرفت کند باز هم آنقدر جهان اطرافش سرشار از ناشناختههاست که همیشه در حال یادگیری است.
ازجمله مباحث علمی هیجانانگیز این سال اکتشافات جدید در مورد ژنتیک است که با باز کردن فعالیتهای دی.ان.ای تشکیلدهنده بدن ما، درکمان را نسبت به زندگی و جهان اطرافمان متفاوت و کاملتر میسازد. علم فضانوردی و دنیای کهکشانها نیز گوشههای ناشناخته منظومه شمسی را برایمان آشکار میسازند. موضوع دایناسورها نیز جزء موضوعات هیجانانگیز و قابلتوجه این سال محسوب میشود.
قابلتوجه است که بهترین کتابهای علمی سال به همه ما یادآوری میکنند که درهرحال بشریت فقط شروع به یادگیری میکند. به این معنا که درهرصورت انسان هرچه پیشرفت کند باز هم آنقدر جهان اطرافش سرشار از ناشناختههاست که همیشه در حال یادگیری است.
در اینجا ده کتاب برتر سال ۲۰۱۸ میلادی بهطور اختصار معرفی میشوند:
۱ – تعقیب افقهای نو: درون حماسه نخستین مأموریت به پلوتون (Chasing New Horizons: Inside the Epic First Mission to Pluto):
داستان این کتاب در مورد فضاپیمای ناساست که در نظر دارد یک سفر فضایی را به نقطهای بسیار دور بیرون از منظومه شمسی انجام دهد. این کتاب از مأموریتی بهسوی پلوتون سخن میگوید. درواقع فضاپیمای نیوهورایزنز (New Horizons)، فضاپیمای روباتیکِ ناسا و بخشی از برنامههای فضایی مرزهای نو است که در تاریخ نوزده فوریهٔ دو هزار و شش میلادی بهسوی کمربند کویپر حرکت کرد. این کاوشگر فضایی سیاره پیما، نخستین فضاپیمایی است که بهسوی پلوتون پرواز کرد و به مطالعه دربارهٔ این سیاره پرداخت. کتاب تعقیب افقهای نو توسط آلن استرن (Alan Stern) دانشمند سیاره شناس زادهٔ ۲۲ نوامبر ۱۹۵۷ در نیواورلئان، لوئیزیانا، ایالاتمتحده آمریکا نوشتهشده است.
۲ – جوخه سمی (The Poison Squad: One Chemist's Single Minded Crusade for Food Safety at the Turn of the Twentieth Century):
در پایان قرن نوزدهم بستهبندی صنعتی و توزیع مواد غذایی و نوشیدنیها تبدیل به شرکت هایی مرگبار شد. در این دوره مصرفکنندگان مواد غذایی در شهرهای بزرگ ایالاتمتحده امریکا با شیرهای مخلوط با مواد غیرخوراکی و گوشتهای فاسد روبهرو میشدند که اینها بخشی از کابوسهای آن دوره بهحساب میآمد. در سال ۱۸۸۳ میلادی، پروفسور هاروی واشنگتن ویلی (Harvey Washington Wiley)، استاد شیمی بهعنوان رئیس شیمیدان بخش کشاورزی شناخته شد و برای مبارزه با مصرف مواد مخدر از ایالاتمتحده آمریکا مبارزه کرد. دبورا بلوم (Deborah Blum) نویسنده و روزنامهنگار آمریکایی برنده جایزه پولیتزر به نوشتن داستانی پرداخت که در آن به مبارزاتی که علیه تقلب در تولید مواد غذایی و نوشیدنیها و برای محافظت مصرفکنندگان پرداخته شد.
۳ – ظهور و سقوط دایناسورها: تاریخ جدیدی از جهان گمشده (The Rise and Fall of the Dinosaurs: A New History of a Lost World):
در این کتاب با دهها تصویر و عکس به موضوع ظهور و سقوط دایناسورها پرداخته است. آنها با جثه بزرگ خود برای هزاران سال بر زمین سلطنت میکردند و بهطور ناگهانی ۶۶ میلیون سال پیش ناپدید شدند. استیو بروزات (Steve Brusatte) دیرینهشناس آمریکایی در کتابش نگاه جامعی به جدیدترین اکتشافها و و رازهای زندگی دایناسورها داشته و تکامل این موجودات را از غارهای کوچک به جنگلها و دشتهای پیشازتاریخ نشان میدهد. داستان این کتاب با از بین رفتن دایناسورها و تا پیش از ظهور انسان هوشمند (homo sapiens) به پایان میرسد.
۴ – گمشده در ریاضی: چگونه زیبایی، فیزیک را گمراه میکند (Lost in Math: How Beauty Leads Physics Astray):
ریاضیات و کاربرد مستقیم آن در فیزیک نظری، اغلب زیبا، ظریف و عمیق بوده و به این دلیل است که تمایز بین ریاضی و فلسفه محو میشود. فیزیکدانان معتقدند که توضیحات دنیای طبیعی را میتوان در معادلات تصفیهشده و قوانین جهانی بیان کرد. سابین حسینفلدر (Sabine Hossenfelder) نویسنده و فیزیکدان نظری که تحصیلاتش در روابط (عدم وجود آن) مکانیک کوانتومی و گرانش بوده است و در کتاب «گمشده در ریاضی» خود استدلال میکند که این تلاش برای زیباییشناسی ریاضی یک تمرین متعصبانه در توهم است.
۵- دایناسور هنرمند: وسوسه، خیانت و تلاش برای جایزه نهایی زمین (The Dinosaur Artist: Obsession, Betrayal, and the Quest for Earth's Ultimate Trophy)
این کتاب داستان زندگی یک دیرینهشناس است که خود را با بخشهای تاریک قوانین این حوزه درگیر کرده است. مالکیت فسیل های دایناسور یک مسئله پیچیده حقوقی است. در بسیاری از کشورها، فسیل ه به عنوان دارایی و ثروت ملی در اختیار دولتها قرار دارد و در برخی کشورها مثل ایالات متحده، اگر فسیلی در زمینهای شما پیدا شود، متعلق به شما است. این موضوع باعث شده است که زمینداران در آمریکا زمین خود را برای جستجوی شکارچیان فسیل اجاره دهند که در نتیجه یک بازار دایناسور پر جنبوجوش برای جمعآوریکنندگان و موزه ها به طور یکسان به وجود آمده است. نویسنده این کتاب و همکارش پیگ ویلیامز (Paige Williams)، داستان زندگی یک فرد بومی فلوریدا به نام اریک پروکوپی (Eric Prokopi) را بازگو میکند که متخصص پیدا کردن، مونتاژ و فروش فسیل های دایناسور است.
۶- نخستین پرواز (First in Fly)
کاندیدای اصلی مطالعات فیزیولوژیکی عموما موشهای آزمایشگاهی هستند اما در این میان موجودی وجود دارد که شاید کمتر شناختهشده و نقش بسیار مهمی در افزایش شناخت ما از زیستشناسی داشته است. مگس میوه یا Drosophila melanogaster، در تحقیقات علمی به دلیل برای چرخه زندگی کوتاه و توانایی تکثیر بسیار زیاد، از بسیاری جهات ارگانیسم کاملی برای مطالعه ژنتیک، زیستشناسی سلولی، ایمونولوژی و رفتار محسوب میشود. مگسها مانند انسانها میتوانند اطلاعات را فراگرفته و حفظ کنند و سیستم ایمنی بدن آنها شباهت زیادی با انسان دارد.
در این کتاب، استفانی الیزابت مور (Stephanie Elizabeth Mohr)، مدرس دانشگاه هاروارد در زمینه ژنتیک، توضیح میدهد که چگونه مگسهای میوه برای بیش از یک قرن نقش مهمی در مطالعات و آزمایشهای علمی داشته اند. طیف وسیعی از پژوهشها از جمله مطالعات سرطان و دیابت، تجزیهوتحلیل داده های انسانی و … در این حوزه تقسیمبندی میشوند. مگس میوه یک ارگانیسم ارزشمند در آزمایشگاههای سراسر جهان به شمار میرود.
۷- وی خندهای مشابه مادرش دارد: قدرت، انحرافات و پتانسیل وراثت (She Has Her Mother's Laugh: The Powers, Perversions, and Potential of Heredity)
کارل زیمر (Carl Zimmer)، روزنامهنگار علم در کتاب جدید خود به بررسی عوامل مختلفی همانند ژنتیک، میکروب ها و محیطزیست میپردازد که ما از اجدادمان به ارث برده ایم. دانشمندان متوجه شده اند که ژنوم های ما فقط یک ماده ساده از مواد موروثی منتقلشده از مادر و پدر نیستند، بلکه دی ان ای ما از منابع متعددی ردیابی شده و در کنار خطوط اجدادی متناقضی قرار دارد. زیمر با نگاهی پیشگیرانه به تحقیقات پیشرو در این زمینه پرداخته و آنچه را که ما درباره وراثت و باید یاد بگیریم، بررسی میکنیم.
۸- ارتباطات نزدیک با انسان: یک دیرین انسانشناس گونه های تکاملی ما را بررسی میکند (Close Encounters with Humankind: A Paleoanthropologist Investigates Our Evolving Species)
از لحظهای که اجداد انسانی ما به روی پای خود به طور راست قامت قرارگرفته و وارد جهان شده اند، گونه های ما شاهد تکاملی متناوب بود. اجداد انسان ساختارهای اجتماعی را ایجاد کرده و یاد گرفتند که چگونه کشاورزی کرده و گندم بکارند و در کنار آن فناوریهای پیچیدهتر را توسعه داده و تمدنها را به وجود آورند. در این کتاب به بررسی شواهد باستان شناسانه و ابزارهای باقیمانده از انسانهای اولیه پرداختهشده و از منظر انسانشناسی به این موضوعات پرداختهشده است.
۹- دنیای وحش: بازگشت طبیعت به مزارع بریتانیا (Wilding: The Return of Nature to a British Farm)
در این کتاب پژوهشگری به نام ایزابلا تری (Isabella Tree) و همسرش به بررسی شرایط مزارع بریتانیا پرداخته و پسازاین نتیجهگیری که زمینهای کشاورزی پوشیده شده از خاک خود را در جنوب لندن از لحاظ اقتصادی قابل اعتماد نیستند به صاحبان آنها پیشنهاد میدهد که این زمین را به مناطق طبیعی وحشی تبدیل کنید. وی در این کتاب به بررسی گونه های جانوری مانند گاو، خوکها، اسبها و گوزنها که پیش از این در مزارع و طبیعت بریتانیا حضورداشته و اکنون اثری از آنها دیده نمیشود پرداخته و پیشنهاد حمایت از گونه های آسیبپذیر و نادر را میدهد.
۱۰- آینده به چه شکلی خواهد بود؟ (What the Future Looks Like: Scientists Predict the Next Great Discoveries―and Reveal How Today’s Breakthroughs Are Already Shaping Our World)
جیم الخلیلی (Jim Al-Khalili)، فیزیکدان و نظریهپرداز مشهور در کتاب اخیر خود با یک نگاه گسترده به بررسی وضعیت تحقیقات متعدد از مجموعه مقالاتی که توسط دانشمندان برجسته در مورد مسائلی متعدد از جمله هوش مصنوعی تا تله پروتز انجام میشود، میپردازد. وی در کتاب خود سؤالاتی مطرح کرده و در جستجوی پاسخ برای آنها است. آیا انسانها در سیارات دیگر ساکن خواهند شد؟ آیا ما خودمان را با علم زیست و ژنتیک تقویت خواهیم کرد؟ آیا می توانیم به طور دائم خود را از بیماریها خلاص کنیم؟
ترجمه: فاطمه کردی
منبع: smithsonianmag
No tags for this post.