کشف قدیمیترین شواهد حضور انسان در عربستان
اجداد دور انسان در دوران پارینهسنگی و حدود یک و نیم میلیون سال پیش، نوعی صنعت ابزارسازی را بانام ابزارهای آشولین (Acheulean) ابداع کردند. بهمرورزمان هم این صنعت ابزارسازی و هم انسانهای سازنده آن از صحنه گیتی منقرضشده و ناپدید شدند. باستان شناسان بهتازگی در شبهجزیره عربستان نمونههایی از این نوع ابزار به دست آوردند که ۱۹۰ هزار سال قدمت داشته و جدیدترین نمونه از این نوع ابزار محسوب میشود.
آخرین ابزارهای ساختهشده توسط انسانهای مدرنی که در عربستان بودند، با سایر گونههای انسانی ارتباط داشته و این موضوع نشان میدهد که برخوردهایی احتمالی بین گونههای مختلف انسان صورت گرفته است. به نظر میرسد که اولین مهاجرت انسان به خارج از آفریقا حدود ۱۲۵ هزار سال پیش رخداده است. دورهای که عربستان دارای اقلیمی سبز بود.
آنچه این یافته را بسیار مهم و ارزشمند میکند، همزمانی تاریخ ساخت این ابزارها بازمان خروج انسانهای هوموساپینس از قاره آفریقا است. وقتی انسانهای مدرن و هوشمند از آفریقا خارجشده و در سایر مناطق جهان گسترده شدند ما اولین اعضای خانواده انسانها نبودیم که این مسیر را پیمودیم. نئاندرتال ها از ۳۰۰ هزار سال پیش در غرب آسیا و قاره اروپا زندگی میکردند و انسانهای راستقامت یا هومو ارکتوس ها از مدتها پیشتر و در حوزه جغرافیایی گستردهتری حضور داشتند. این انسانها از فناوریهای ابزارسازی ویژه و خاص خود استفاده میکردند که ابزارهای آشولین از آن جمله محسوب میشدند. از آنجایی که ابزارهای سنگ به نسبت ابزارهای استخوانی و دندانها به مدت بیشتری و با شرایط بهتری باقی میمانند، نشاندهنده حضور انسان در مناطقی هستند که بقایای فسیلی در آن کم بوده و شواهد دیگری از انسان در آن وجود ندارد.
امروزه مناطق مرکزی کشور عربستان دارای آب و هوایی بسیار خشن و نامناسب است اما این منطقه هم مانند بیشتر مناطق کمربند کم ارتفاع عرضی در دوره پلیستوسن دارای رودخانهها و دریاچههایی بود. در این روزگار انسان در پی مسیرهای آب وارد این مناطق شده و به همین دلیل در مناطقی همچون صفقه (Saffaqah) ابزارهای آشولین کشف میشود.
دکتر الینور اسکری (Dr Eleanor Scerri) از پژوهشگران موسسه علوم و تاریخ انسان ماکس پلانک در این مطالعات، شواهد مرتبط با لایههای فوق را کشف کرده است که تنها نمونه ابزارهای آشولین در عربستان محسوب میشود.
در گزارشهای علمی ارائهشده توسط الینور اسکری، شواهدی از ساخت ابزارهای آشولین و سازندگان این ابزارها در منطقه صفقه در حدود فاصله زمانی ۲۸۰ تا ۱۹۰ هزار سال پیش وجود دارد. این یافتهها به طرز شگفتی مشابه ابزارهای منطقه شمال بینالنهرین در بازه زمانی یک و نیم میلیون سال پیش تا ۳۰۰ هزار سال پیش است.
مهمترین یافتهها این پژوهش این است که آخرین ابزارهای ساختهشده توسط انسانهای مدرنی که در عربستان بودند، با سایر گونههای انسانی ارتباط داشته و این موضوع نشان میدهد که برخوردهایی احتمالی بین گونههای مختلف انسان صورت گرفته است و دکتر الینور اسکری در این رابطه گفت: «به نظر میرسد که اولین مهاجرت انسان به خارج از آفریقا حدود ۱۲۵ هزار سال پیش رخداده است. دورهای که عربستان دارای اقلیمی سبز بود.»
یافتههای باستان شناسان نشان میدهد این منطقه فقط محل زندگی انسانهای اولیه نبوده، بلکه یک سایت تولید ابزار محسوب میشده است. اعضای این گروه تحقیقاتی ۵۰۰ تبر دستی و سنگشکن را در این محوطه پیدا کردند و همچنین شواهدی از وجود سنگهای مادر که ابزارهای سنگی از آنها جدا میشدند نیز در این منطقه به دست آمد.
ترجمه: احسان محمدحسینی
منبع: iflscience
No tags for this post.