علم در جامعه های بدون اجتماع علمی

 این پدیدهء اجتماع علمي خاص كشورهاي توسعه يافتة علمي و صنعتي است. با توضيحات پيش گفته، و مطالعة نوشتارهاي موجود در اين زمينه، روشن است كه وجود تعدادي دانشگر و پژوهشگر در يك زمينه به معنی موجود بودن اجتماع علمي نیست، حتی بهنگامی که این دانشگران عضو فعال اجتماع علمی جهانی باشند.

به نظر مي‌رسد حد آستانه‌اي در شاخصهاي علم و فناوري وجود دارد كه معمولاً پس از گذر از اين حد آستانه اجتماع علمي شكل مي‌گيرد و نقش بنيادي خود را در جامعه به عهده مي‌گيرد. به این معنی، علم پدیده ای برامده است- پدیده ای مدنی که هنگامی ظاهر می شود که شاخص های علم و فناوری و شاید اقتصادی از یک حد آستانه گذر کند؛ این پدیده از فرد عالم یا دانشگر مستقل است.

از این نویسنده بیشتر بخوانید:

• تعارض منافع در قرارداد دوگانه
• سرمایه‌گذار علمی و دانش‌آفرین

• دانش‌آفرینی و سرمایه نمادین

به نظر می رسد در ایران به بعضی از این شاخص ها رسیده ایم؛ در تعداد مقاله حتما از این آستانه عبور کرده ایم.شاخص هایگری بردارد؟ بیشتری در علم سنجی هستند که در آن ها زیر حد آستانه هستیم.

بنابراین، هنوز تا ایجاد اجتماع علمی فاصله بسیار داریم. سیاست مداران ما، بی توجه و بدون آشنایی با سازوکارهای درونی فرایند علم نوین در جامعه، می بالند به این که چه دستاوردهای مهمی در علم داشته ایم. بعضی از متخصصان دانشگاهی ما نیز، بی توجه به این سازوکارهای نوین، می نالند از این که جوهره ی علم و دانشگاه با فشار بر مقاله نویسی از درون تهی شده است. هر دو گروه از این واقعیت نوین دور اند.

 

برگرفته از وبلاگ دکتر رضا منصوری-فیزیکدان برجسته و استاد دانشگاه صنعتی شریف

 

No tags for this post.