تعارض منافع در قرارداد دوگانه

انیشتن اگر در اداره ثبت اختراعات سوئیس شاغل نبود شاید موفق به ابداع نسبیت و انتشار آن نمی‌شد. همین‌طور امروزه، امنیت خاطر بسیاری از دانشگران به خاطر اشتغال در یک دانشگاه یا مرکز تحقیقات باعث رشد علمی آنها و ادامهٔ کشفیات و ابداع‌های علمی آنها می‌شود. نادرند دانشگرانی که نتوانسته اند رابطه استخدامی دایم پیدا کنند. این گونه دانشگران اگر توانسته باشند تا حدی حضور و اعتبار خود را در اجتماع علمی حفظ کنند لابد منبع مالی کم دردسرتری داشته اند.

دانشگر از این طریق به مشارکت علمی خود در اجتماع علمی ادامه می‌دهد بدون اینکه خطر زیادی بپذیرد زیرا رابطه استخدامی وی با کارفرما این اجازه را می‌دهد که مستقل از ابعاد موفقیت وی در اجتماع علمی در مقابل ارائه خدمات حقوق دریافت کند. این روال مدرن، که از اواسط قرن ۱۲/۱۹ شروع و علم مدرن را از علم پیشانیوتونی متمایز کرد، انجام پروژه‌های علمی خرد و کلان را برای رفع نیازهای جامعه و کنجکاوی بشر ممکن ساخت.
از قرارداد و تعهد دوگانه دانشگر باید انتظار داشت تعارض و تداخل منافعی به وجود بیاید. در مواردی ممکن است منافع نهاد استخدامی با روال‌های اجتماع علمی مغایرت داشته باشد؛ مثلاً به هنگام ممنوعیت در آشکار کردن یک کشف جدید، که سازمان های دفاعی یا بخش خصوصی حامی مالی آن بوده است، و یا تعارض میان ارزش‌های سازمان کارفرما با اجتماع علمی که نمونهٔ آن در علوم انسانی و اجتماعی دیده شده است؛ تا کنون دانشگری با هزینه کمی این موردها را مهار کرده است.

برگرفته از وبلاگ دکتر رضا منصوری-فیزیکدان برجسته و استاد دانشگاه صنعتی شریف

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا