آینده مشاغل و مشاغل آینده در حوزه گردشگری

در دومین روز از برگزاری این نمایشگاه، روز گذشته (پنجشنبه 6 اردیبهشت) نشست تخصصی آینده مشاغل و مشاغل آینده در حوزه گردشگری برگزار شد.

دکتر حمید هاشمی، معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی واحد تهران، دکتر منوچهر جهانیان، رییس دانشکده علوم گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ، دکتر ولی تیموری، مدیرکل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، مهندس خسرو سلجوقی، عضو هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات ایران، دکتر احمدرضا فتوت، رییس هیات مدیره آژانس کاریزما تراول در ارمنستان، در این نشست تخصصی حضور داشتند.

کارآفرینان، سازندگان آینده

در ابتدای این نشست، دکتر حمید هاشمی با اشاره به اهمیت مبحث آینده گفت: آینده موضوعی است که تقریبا همه انسان ها در ساخت آن شریک هستند؛ اگرچه از نظر افرادی که در حوزه کارآفرینی فعالیت می کنند، سازندگان آینده بیشتر کارآفرینان هستند که ایده ها، آرزوها و رویاهای مورد علاقه مردم را شناسایی کرده و در جهت تحقق آنها تلاش می کنند.

معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی واحد تهران تأکید کرد: یکی از مهمترین اهداف کارآفرینی، راه اندازی کسب و کار و کسب منافع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیط زیستی است. بخشی از هدف کارآفرینان، افزایش منافع اقتصادی است؛ اگر کارآفرینان مستقل باشند، منافع اقتصادی شخصی و خانواده خود را مدنظر قرار می دهند؛ اگر به فکر جامعه و اجتماع باشند، برای ملت و کشورشان تلاش می کنند و اگر بلوغ فکری و انسانی داشته باشند، برای جامعه بشری فعالیت می کنند.

دکتر هاشمی افزود: در حوزه کسب و کار گردشگری، باید بدانیم که چه تغییراتی در آینده این حوزه روی می دهد و با چه تغییرات، اهداف، و عرضه و تقاضایی در این حوزه روبرو خواهیم بود. از جمله تغییرات پیش بینی شده، توسعه جهانی شدن (globalization)، دسترسی راحت تر به مقاصد مختلف گردشگری، تسهیل و تسریع ارتباطات از طریق فناوری های مختلف از جمله توسعه فضای مجازی و اینترنت، حمل و نقل های هوایی و فرازمینی است.

وی خاطر نشان کرد: دومین تغییر پیش بینی شده، تغییرات جمعیتی است. به عنوان مثال، پیش بینی می شود که جمعیت آسیا و آفریقا بر جمعیت اروپا و آمریکا غلبه خواهد کرد؛ یا امید به زندگی افراد از 80-75 سال افزایش پیدا کرده و به نزدیک به 100 سال خواهد رسید. این موارد باعث می شود که خدمات گردشگری مورد نیاز، توسعه پیدا کند.

تنوع و تخصصی بودن، ویژگی کسب و کارهای حوزه گردشگری

در بخش دیگری از نشست تخصصی آینده مشاغل و مشاغل آینده در حوزه گردشگری، دکتر ولی تیموری ضمن اشاره به دگرگونی و تغییرات جاری در حوزه گردشگری گفت: گردشگری حوزه ای بسیار متنوع و وسیع بوده و مشاغل و صنایع مختلفی از جمله حمل و نقل، هتلداری و پذیرایی، دفاتر خدمات گردشگری و راهنمایان تور، به آن گره خورده اند.

مدیرکل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تأکید کرد: اولین ویژگی کسب و کارهای حوزه گردشگری، تنوع و تخصصی بودن آنها است. مشاغل مرتبط با گردشگری به دلیل ارتباط با فرهنگ و آداب و رسوم های مختلف، اصطلاحا بین المللی گفته می شود. اگر بخواهیم کسب و کاری در این حوزه راه بیندازیم، باید قلمرو بین المللی را هم مدنظر داشته باشیم. در عین حال، مشاغل این حوزه به شدت انسان محور هستند. روحیات و خلقیات انسانی، ذائقه ها و سلیقه ها، تعیین کننده میزان رضایت مندی از خدمات ارائه شده در حوزه گردشگری است.

دکتر تیموری به تغییرات سریع در حوزه گردشگری اشاره کرد و گفت: برخی مشاغل وجود دارند که شاید تا 10-5 سال آینده از بین بروند؛ برخی مشاغل به سرعت درحال تغییر هستند، چراکه سلیقه مردم مدام درحال تغییر است و در عین حال، شاهد ظهور برخی مشاغل جدید هستیم. برخی مشاغل درحال حاضر وجود ندارند و پیش بینی می شود که تا 20 سال آینده ایجاد شوند.

وی تأکید کرد: برای رویارویی برای مشاغلی که درحال حاضر وجود ندارد، نیازمند ارائه آموزش های جدید در مراکز علمی و دانشگاهی هستیم. باید نگاه به آینده داشته باشیم و با این نگاه، آموزش های جدید را برنامه ریزی کنیم؛ آموزشی که تلفیقی از مهارت و آموزش تئوری باشد. در کنار آموزش تئوری، باید به سمت حرفه ای شدن در درون جامعه گردشگری حرکت کنیم. در کنار آن، فعالان حوزه گردشگری باید نسبت به تحولات و توسعه این صنعت، دیدگاه باز و پذیرا داشته باشند و خود را در یک قلمرو کوچک، محدود نکنند.

مشاغل آینده گردشگری باید بر بستر استارتاپ ارائه شوند

دکتر احمدرضا فتوت، به عنوان دیگر سخنران این نشست، به ارتباط صنعت گردشگری با صنعت هوانوردی اشاره و تأکید کرد: حوزه گردشگری ارتباط بسیار نزدیکی با ارز (currency) شرکت ها دارد. هزینه ایرلاین های داخلی به دلار، اما درآمد آنها به ریال است و در این شرایط، هزینه ها افزایش پیدا می کند. مسافر ایرانی به جای سفر با هواپیمایی با عمر 20 سال، اما با هزینه ای معادل یک هواپیمای روز دنیا، قطعا به سراغ ایرلاین های خارجی می رود و در این شرایط، صنعت هوانوردی داخل آسیب می بیند.

وی افزود: باید تسهیلاتی فراهم شود تا افراد متقاضی بتوانند راحت در این حوزه کار کنند. دفاتر خدمات گردشگری و آژانس ها به دلیل ناتوانی در جذب گردشگر و تأمین هزینه ها، محبور به تعدیل نیروها می شوند؛ درنتیجه، سایر صنایع و بخش های وابسته مانند صنعت هتلداری، حمل و نقل، هتلداری و پذیرایی تحت الشعاع قرار می گیرند.

رییس هیات مدیره آژانس کاریزما تراول در ارمنستان خاطر نشان کرد: در گردشگری داخلی ضعیف عمل کرده ایم و هدف و برنامه ای برای جذب گردشگر نداریم. بررسی وضعیت آژانس ها، هتل ها، رستوران ها و مراکز گردشگری، آینده مشاغل حوزه صنعت گردشگری کشور را نشان می دهند.

دکتر فتوت تأکید کرد: مشاغل آینده صنعت گردشگری باید بر بستر استارتاپ ارائه شوند؛ از این طریق می توانیم هزینه ها را کاهش دهیم. مدیریت هزینه بلد نیستیم و باید در این صنعت، آموزش مدیریت هزینه داشته باشیم.

نگاه سنتی و تجربی در گردشگری امروز پذیرفته شده نیست

دکتر منوچهر جهانیان، رییس دانشکده علوم گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ به گردش مالی صنعت گردشگری در جهان اشاره کرد و گفت: در سال 2017 بیش از یک میلیارد و 350 میلیون گردشگر بین المللی، بالغ بر 1500 میلیارد دلار درآمد ارزی نصیب کشورهای مختلف کرد. 12 درصد از شاغلین دنیا (300 میلیون نفر) در صنعت گردشگری مشغول فعالیت هستند که اهمیت صنعت گردشگری و مشاغل وابسته به آن را نشان می دهد.

دکتر جهانیان افزود: صنعت گردشگری یکی از مشاغلی است که آینده درخشانی پیش رو دارد؛ اما باید نگاه سنتی و تجربی پیش پاافتاده قبلی را کنار گذاشته و خود را به نگاه علمی و تخصصی و فناوری های نوین مجهز کنیم. برای حضور موفق در این عرصه باید سازو کارهای جدید در پیش بگیریم.

رییس دانشکده علوم گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ تأکید کرد: باید شناخت کاملی از نیازها، سلیقه و انگیزه های گردشگران آینده داشته باشیم تا بتوانیم پاسخگوی نیازهای آنها باشیم. کسب و کارهای الکترونیکی در صنعت گردشگری به شدت اثرگذار هستند. همچنین، بحث بازاریابی اجتماعی که متأسفانه در اکثر مشاغل فعال در حوزه گردشگری کمتر به آن اهمیت داده می شود.

وی افزود: در کارآفرینی نوین، بحث توانمندسازی و رفاه اجتماعی در جوامع میزبان و محلی مدنظر است. در بازاریابی اجتماعی، فعالان صنعت گردشگری به دنبال این هستند که جوامع میزبان، محلی و مقاصد گردشگری را توانمند کرده و درعین حال، خدماتی را حتی به صورت بالاعوض ارائه کنند تا این جوامع به نوعی درگیر فعالیت های گردشگری شده و این کار، به رونق گردشگری منجر شود.

دکتر جهانیان به اهمیت توسعه روابط بین المللی اشاره کرد و گفت: اگر با بازارهای هدف گردشگری و کشورهای پیشرو و توسعه یافته قطع ارتباط کنیم، موفق نمی شویم. برای حضور موفق در صنعت گردشگری، باید از تجربیات آنها استفاده کرده و تعامل، همکاری و حتی برگزاری تورهای تلفیقی و مشترک برای استفاده از خدمات متقابل را مدنظر قرار دهیم.

رییس دانشکده علوم گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ خاطر نشان کرد: برای حضور فعال در این حوزه باید خود را به علم و دانش روز تجهیز کنیم. داشتن نگاه علمی (فاصله گرفتن از دیدگاه سنتی و تجربی گذشته)، توسعه زیرساخت ها و بسترهای کسب و کار الکترونیکی در حوزه گردشگری نباید نادیده گرفته شود. اگر سفر و گردشگری به عنوان یک اولویت اول در سیاست گذاری ها و برنامه های کلان کشور قرار بگیرد، به واسطه توسعه فعالیت های گردشگری، فارغ التحصیل بیکار در آینده نخواهیم داشت.

از ظرفیت فناوری های برافکن آگاه نیستیم

مهندس خسرو سلجوقی در بخش انتهایی این نشست تخصصی، به موضوع مشاغل مدرن اشاره کرد و گفت: از طریق اقتصاد اشتراکی و موبیلیتی (mobility) می توان تمام مشاغل سنتی را به مشاغل مدرن تبدیل کرد. نمونه آن را می توان در (سرویس های تاکسی آنلاین) اسنپ و تپسی مشاهده کنید که بدون در اختیار داشتن ماشین و راننده، تنها با استفاده از اقتصاد اشتراکی و ظرفیت موبیلیتی عملکرد موفقی داشته اند. استفاده از این ظرفیت ها، فرصت های زیادی برای ایجاد مشاغل به خصوص در حوزه گردشگری فراهم می کند.

وی افزود: بحث دیگر رابطه گردشگری با ICT است؛ در برنامه ششم توسعه، بالاترین رشد اقتصادی (19 درصد) در ICT دیده شده است. ICT یک حوزه فرابخشی است و می تواند در همه بخش ها وارد شود.

مهندس سلجوقی افزود: بحث دیگر، فناوری های برافکن است؛ فناوری هایی که به طور کلی رفتار جوامع را برهم می زند. اینترنت، دیتا و شبکه های اجتماعی از جمله فناوری های برافکن هستند؛ داده های عظیم (Big Data) و بلاک چین نیز برافکن هستند که هنوز از ظرفیت آنها آگاه نبوده و به درستی (از آنها) استفاده نمی کنیم.

در انتهای این نشست و پس از پاسخگویی به پرسش های حاضران، از اعضای این نشست تخصصی با حضور دکتر محمدصادق بیجندی، رییس سازمان تجاری ‌سازی فناوری و اشتغال دانش ‌آموختگان جهاد دانشگاهی (ستفا) و دکتر محمدعلی مقیسه، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و هنر تقدیر شد.

گفتنی است، اولین نمایشگاه بین المللی کار ایرانIRANJOBex 2018) ) از روز چهارشنبه 5 اردیبهشت آغاز و تا شنبه 8 اردیبهشت ادامه دارد.

 

 

گزارش: معصومه سوهانی

عکس: زهره سوهانی

No tags for this post.