موجوداتی که دراقیانوس‌های سرد قمر زنده می مانند
به گزارش سیناپرس به نقل از خبرآنلاین، پژوهشگران می‌گویند تعدادی از مقاوم‌ترین میکروارگانیسم‌های روی زمین می‌توانند در اعماق آب‌های سرد انسلادوس، قمر یخ‌زده زحل که یکی از اولین انتخاب‌های انسان برای جست‌وجوی حیات فرازمینی است، به حیات خود ادامه بدهند. آن‌ها موفق شده‌اند تعدادی از این میکروارگانیسم‌ها را که به نام متانوژن‌ها می‌شناسیم، در شرایطی مشابه شرایط اقلیمی این قمر یخ‌زده کشت دهند و شاهد رشد و تکثیر آن‌ها باشند.
انسلادوس یکی از جذاب‌ترین مکان‌های منظومه شمسی برای پژوهشگران است. این قمر کوچک بسیاری از ترکیبات بنیادی موردنیاز برای شکل‌گیری حیات را در خود جا داده که آب مایع فراوان، یکی از آن‌هاست. کاوشگر کاسینی (متعلق به ناسا) که از سال ۲۰۰۴ (۱۳۸۳) تا ۲۰۱۷ (۱۳۹۶) به جست‌وجو در مدار زحل مشغول بود؛ نشانه‌هایی از توده‌های ذرات یخ و گازها را در نیم‌کره جنوبی این قمر کشف کرد که از آب‌فشان‌هایی فوران کرده بودند که از اقیانوس عظیم پنهان در زیر پوسته یخ‌زده انسلادوس تغذیه می‌شدند.
محققان می‌گویند احتمالا در بستر این اقیانوس‌ها نیز مانند اقیانوس‌های روی زمین، دهانه‌های گرمابی شکل گرفته است و سنگ‌های داغ بستر اقیانوس در برخورد با آب بسیار سرد، ترک برداشته‌اند. به نظر می‌رسد این مخلوط سرد و گرم می‌تواند سوپی از ترکیبات شیمیایی خلق کند که خوراک حیات را فراهم کنند.
در حقیقت تعدادی از این ترکیبات مانند متان، دی‌اکسیدکربن و هیدروژن ارتباط تنگاتنگی با تعدادی از میکروارگانیسم‌هایی دارند که برای ادامه حیات خود به سطح اکسیژن بالای روی زمین نیاز ندارند. این گروه که متانوژن‌ها نامیده می‌شوند، می‌توانند دی‌اکسیدکربن و هیدروژن را از محیط جذب و ضمن تأمین انرژی، گاز متان را به عنوان محصول جانبی آزاد کنند.
گروهی از محققان، سه سویه متفاوت از متانوژن‌ها را در دما، فشار و محیط کشت مشتمل بر ترکیبات شیمیایی که گمان می‌شود در انسلادوس وجود داشته باشند، کشت دادند. یکی از این سویه‌ها توانست به خوبی با شرایط تازه کنار بیاید و گاز متان تولید کند.
این اولین‌بار است که محققان تلاش می‌کنند شرایط اقلیمی انسلادوس را در آزمایشگاه بازآفرینی کنند. تجربه آن‌ها نشان می‌دهد حیات می‌تواند در شرایطی بسیار سخت و سرد در جایی دور از نور و حرارت خورشید،پدیدار شود و گسترش پیدا کند. سیمون ریتمن، میکروبیولوژیست دانشگاه وین و نویسنده ارشد مقاله این تحقیق می‌گوید: «به نظر می‌رسد سویه‌هایی از متانوژن‌ها می‌توانند در دیگر اجرام آسمانی به زندگی ادامه بدهند. بررسی چنین احتمالی در مأموریت‌های فضایی آتی باید بسیار جذاب باشد».
سویه‌های متفاوتی از متانوژن‌ها در اطراف چاه‌های گرمابی ایجادشده در بستر اقیانوس‌های زمین دیده می‌شوند. محققان می‌گویند چاه‌های گرمابی روی زمین می‌توانند شباهت زیادی به ترک‌های ایجادشده در بستر اقیانوس‌های سطح انسلادوس داشته باشند و به همین دلیل، ممکن است میزبان میکروارگانیسم‌های مشابهی باشند.
محققان آزمون‌های متعددی را برای سنجیدن قدرت بقای متانوژن‌ها در انسلادوس آغاز کرده‌اند. آن‌ها با استفاده از داده‌های ارسالی کاسینی، میزان ترکیبات شیمیایی موجود در آب‌های این قمر را تخمین زده و دما و فشار را به کمک مدل‌هایی که در اختیار داشتند، تعیین کرده‌اند. در میان نمونه‌های انتخاب‌شده، مقاومت و سازگاری با شرایط سخت زندگی در انسلادوس در Methanothermococcus okinawensis بی‌رقیب بود. این میکروارگانیسم حتی زمانی که ترکیبات شیمیایی خطرناکی مانند آمونیاک و مونوکسیدکربن به محیط کشت آن اضافه شدند، به رشد خود ادامه داد و قادر به تکثیر بود.
محققان می‌گویند نمونه‌هایی از متانوژن‌ها اگر زندگی در انسلادوس را آغاز کرده باشند، باید ساکن اطراف چاه‌های گرمابی اعماق اقیانوس‌های آن باشند و با استفاده از دی‌اکسیدکربن و هیدروژنی که در این شکاف‌ها تولید می‌شوند، گاز متان تولید کنند. آن‌ها معتقدند این میکروارگانیسم‌ها می‌توانند منشأ تولید گاز متانی باشند که پیش از این در اطراف این قمر شناسایی شده است.
در حال حاضر نمی‌توانیم از مرحله فرضیه در مورد میکروارگانیسم‌های فرازمینی ساکن انسلادوس فراتر برویم. محققان می‌گویند منشأ گاز متان موجود می‌تواند غیرزیستی باشد و به‌عنوان‌مثال از فوران چاه‌های گرمابی حاصل شده باشد.
تنها راهی که برای حل معمای انسلادوس به نظر می‌رسد، بازگشت به این قمر است. کاسینی برای بررسی دقیق این قمر طراحی نشده بود؛ اما جانشین آن می‌تواند به ابزارهایی بسیار دقیق برای اندازه‌گیری سطح متان و تعیین منشأ آن مجهز شود. کسی چه می‌داند؛ شاید مأموریت‌های فضایی آتی بتواند راه را برای کشف فرازمینی‌های ذره‌بینی آماده کند.
No tags for this post.
