مارها چگونه به وجود آمدند؟
پژوهش های جدید انجام شده توسط تیمی از پژوهشگران حوزه های جانورشناسی، زیست شناسی و دیرینه شناسی منجر به ارائه سناریوی جدیدی در رابطه با تکامل مارها شد. به این ترتیب، پژوهش های انجام شده توانست بعد جدید و با اهمیتی را به مطالعات انجام شده در زمینه منشا پدیدار شدن مارها در کره زمین اضافه کند.
روند تکامل مارها و شکل گیری گونه های مختلف این جانور، یک فرایند مستقیم و مشخص نبوده بلکه ماحصل فعل و انفعالاتی بین انتخاب طبیعی و روند تکاملی این جانور محسوب می شود. این موضوع در ابتدا منجر به ایجاد سبک زندگی جدید این جانور در زیر زمین شده و سپس زیستگاه های مورد استفاده مارها شامل طیف وسیعی از مناطق طبیعی همچون آبگیرها، جنگل ها، بیابان ها و چمنزارها شد.
مطالعات پیشین انجام شده در این زمینه نشان می داد که مارها از خانواده مارمولک ها تکامل یافته و منشعب شده اند. البته نحوه این تکامل و انشعاب همواره از سوی پژوهشگران مورد بحث و مجادله قرار گرفته و مهمترین دلیل آن نیز عدم وجود فسیل هایی بود که این موضوع را به خوبی نشان دهد. در محافل علمی تاکنون در این رابطه سه نظریه اصلی وجود داشت که بر اساس آن ها مسکن طبیعی اصلی مارهای نخستین مشخص می شود. این نظریه ها منشا اصلی مارهای اولیه را به ترتیب مانند کرم، مانند آبزیان و موجودات ساکن حفره های خاکی معرفی کرده بودند. این سه نظریه مختلف در طول یکصد سال گذشته همواره از سوی زیست شناسان و دیرینه شناسان به چالش کشیده شده و بحث های مختلفی در تائید و رد آن ها انجام شده بود.
پژوهشگران دانشگاه هلسینکی برای شفاف شدن این موضوع اقدام به مقایسه شکل و اندازه جمجمه بیش از 300 نوع از مارها در سنین مختلف از دوره جنینی تا بلوغ کردند. فرضیه اصلی این تیم تحقیقاتی بر این مبنا قرار داشت که بر اساس ساختار جمجمه مارها می توان محل اولیه به وجود آمدن این موجودات و زیستگاه اولیه آن ها را شناسایی کرد.
دکتر نیکولاس دی پوی (Nicolas Di-Poï) استادیار موسسه بیوتکنولوژی دانشگاه هلسینکی در این رابطه می گوید: «تنوع ساختار و شکل جمجمه و ویژگی های خاص مارها نشان دهنده زیستگاه طبیعی و نوع تغذیه و عملکرد این جانوران است.»
فیلیپه اولیویرا دا سیلوا (Filipe Oliveira da Silva) دیگر پژوهشگر ارشد این تیم تحقیقاتی نیز در رابطه با روند تکامل مارها اعلام کرد: « روند تکامل مارها و شکل گیری گونه های مختلف این جانور، یک فرایند مستقیم و مشخص نبوده بلکه ماحصل فعل و انفعالاتی بین انتخاب طبیعی و روند تکاملی این جانور محسوب می شود. این موضوع در ابتدا منجر به ایجاد سبک زندگی جدید این جانور در زیر زمین شده و سپس زیستگاه های مورد استفاده مارها شامل طیف وسیعی از مناطق طبیعی همچون آبگیرها، جنگل ها، بیابان ها و چمنزارها شد.»
یکی از مهمترین چالش هایی که این تیم تحقیقاتی با آن سرو کار داشت، نحوه انتخاب نمونه های خزندگانی بود که تمامی گروه های مارمولک ها و مارها را پوشش دهد. برای غلبه بر این مشکل، محققان از همکاری بین المللی با موزه های تاریخ طبیعی، کتابخانه های مورفولوژی دیجیتال، و همچنین دیرینه شناسان، متخصصان زیست شناسی و خزنده شناسان بهره بردند. از سوی دیگر در ادامه این مطالعات، پژوهشگران باید مکانیزم های توسعه و تکامل ساختار استخوانی گونه های مختلف خزندگان را شناسایی کنند.
ترجمه: احسان محمدحسینی
منبع: scienceblog
No tags for this post.
