فواید کاربرد کودهای بیولوژیک در تولید گیاه دارویی ترخون
ترخون گیاهی مفید و ارزشمند است که هم به عنوان سبزی و هم به عنوان گیاه دارویی در نقاط مختلف جهان مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه به دلیل سازگاری بالایی که با محیط های کشت مختلف دارد، در مکان های گوناگون قابل پرورش و کشت و کار می باشد.
امروزه در کشاورزی دنیا تلاش های قابل توجهی برای تغییر سیستم های رایج که مبتنی بر مصرف زیاد نهاده هایی نظیر کود شیمیایی و سم هستند صورت گرفته و سعی بر این است که سیستم های جدید کشاورزی مبتنی بر اکوسیستم های طبیعی و اصطلاحا سازگار با محیط زیست طراحی و اجرا شود. یک راه برای رسیدن به این گونه سیستم های کشاورزی پایدار، استفاده از کود های زیستی یا بیولوژیک و جایگزینی آن ها با کودهای شیمیایی است.
گروهی از پژوهشگران کشورمان از موسسات مختلف با هدایت دانشگاه محقق اردبیلی در راستای این هدف، استفاده از انواع مختلف باکتری های مفید را که می توانند به عنوان کود زیستی، بخشی از احتیاجات گیاهان را تامین نمایند در گیاه دارویی ترخون مورد بررسی و مطالعه قرار داده اند.
در این پژوهش از باکتری های «ازتوباکتر» و «آزوسپیریلوم» که قادر هستند نیتروژن مورد نیاز گیاه را تامین نمایند و همچنین از باکتری «سودوموناس» که می تواند محرک رشد باشد استفاده گردیده است. ریزوم یا ساقه های زیرزمینی ترخون که برای این آزمایش مورد نیاز بودند از پژوهشکده گیاهان دارویی دانشگاه شهید بهشتی تهیه گردیده و آزمایش به صورت گلدانی در مزرعه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی به اجرا درآمد.
در این آزمایش ترکیبات مختلفی از این باکتری ها به دو صورت تلقیح یا آغشته سازی ریزوم با آن ها و همچنین به صورت اسپری یا محلول پاشی روی شاخ و برگ ترخون مورد استفاده قرار گرفت. سپس بعد از گذشت سه ماه از آغاز کشت و کار، گیاهان برداشت شده و برای خصوصیات مختلف مورد ارزیابی های آزمایشگاهی قرار گرفتند.
نتایج این تحقیق که گزارش علمی پژوهشی آن در نشریه «زیست شناسی خاک» سال دوم شماره 1 به چاپ رسیده است، نشان می دهد که استفاده از باکتری های فوق الذکر به عنوان کود بیولوژیک یا زیستی، می تواند به طور موثر و قابل توجهی صفات مختلف گیاه ترخون را بهبود بخشد و در این میان روش تلقیح ریزوم با باکتری کارآیی بیشتری نسبت به روش محلول پاشی دارد. 
طبق نتایج حاصله از این پژوهش، کاربرد ترکیب دو باکتری ازتوباکتر و آزوسپیریلوم می تواند موجب افزایش وزن ساقه زیرزمینی یا اصطلاحا ریزوم گیاه دارویی ترخون شود که این موضوع به فراهمی بهتر نیتروژن برای گیاه و همچنین با افزایش تعداد ریشه های جانبی و در نتیجه بالا رفتن سطح جذب مواد غذایی نسبت داده شده است.
همچنین یافته های پژوهش نشان می دهد که محلول پاشی ترکیب دو باکتری آزوسپیریلوم و سودوموناس به طور معنی داری باعث افزایش تعداد ساقه و برگ ترخون و همچنین بهبود وزن ریزوم این گیاه می گردد. به کارگیری ترکیب هر سه باکتری نیز توانسته است عرض بوته ترخون را افزایش داده و میزان تولید برگ را افزایش دهد.
با توجه به نتایج این تحقیق و پژوهش های مشابه، به نظر می رسد برداشتن گام های عملی تر در استفاده از این گونه کودها و جایگزینی و یا دست کم تلفیق آن ها با کودهای شیمیایی، می تواند سیستم های کشاورزی را به اکوسیستم های طبیعی نزدیک تر نموده و ضمن تولید محصولات سالم تر، به پایداری و بقای محیط زیست نیز کمک موثری نماید.
No tags for this post.
