گزارش تصویری و تحلیل فنی مسجد جامع سرشک
مسجد جامع سرشک از شبستان فوقانی ، تحتانی و ایوانی در ضلع شمالی ، شبستانی در سمت جنوب و ایوان های غربی و شرقی و دهلیز های پیوند دهنده گوشه های حیاط تشکیل شده است . مصالح به کار رفته در بنا سنگ ، آهک ، گچ و سنگ های مرمر الوان نصب شده بر روی دیوارها که در تعمیرات سالهای اخیر به کار رفته است . ایوان شمالی که قدیمی ترین بخش مسجد جامع را تشکیل می دهد دارای طاق رومی مرتفعی به بلندی 9 متر و 40 سانتیمتر از کف ایوان تا لب بام بوده و از این لحاظ مرتفع ترین ایوان مسجد محسوب می شود . شبستان شمالی فضایی مدور است با چهار طاق رومی مرتفع در چهار سمت که طاق های شرقی و غربی دارای تزئینات مقرنس گچی ساده بوده و به دهلیز های طرفین ایوان و راهرو های ورودی اتصال دارد . سقف شبستان دارای گنبد یک پوش و مانند سایر بخش ها فاقد نوشته و تزئینات است . ورودی پلکان های طبقه دوم و بام در نغول ستون شمال این ایوان قرار دارد که با چهارده پله آجری و یک پاگرد به طبقه دوم و آن جا با ده پله به پشت بام می رود . طبقه دوم مسجد کاملاً تخریب شده است . در این بنا یک در چوبی بسیار نفیس و تعدادی کتیبه سنگی وقف نامه وجود دارد.
به نظر می رسد که مسجد جامع سرشک قبلاً جزء مساجد چهار ایوانی بوده که در حال حاضر سه ایوان در جوانب شمال و شرق و غرب صحن مسجد مزبور استقرار دارد و احتمالاً ایوان جبهه جنوبی در توسعه مسجد و احداث شبستان موجود فعلی از بین رفته است . شایان ذکر است در سردر ورودی مسجد بقایایی از تزئینات دوره سلجوقی مشاهده می شود .
صحن مسجد در مرکز واقع شده و در شمال آن ایوان وسیع و رفیعی قرار گرفته و در حین انجام عملیات مرمتی سال 1367 گوشه های ایوان اصلی که به صورت مقرنس های گچی می باشد در داخل جرز های ایوان به دست آمده و مشخص شد که این بنا در اواخر قرن هفت و اوایل قرن هشت بر بقایای مسجدی سلجوقی ساخته شده است . در قسمت تحتانی ایوان جبهه شمالی ، شبستان تابستانی مسجد شکل گرفته و قدیمی ترین بخش شرقی و غربی مسجد ، ایوان ها در میان جبهه های مذکور قرار گرفته اند و در جوانب آن راهرو های ارتباطی ساخته شده است . در جبهه جنوبی صحن به طوری که قبلاً اشاره شد شبستانی با سقف های گنبدی به صورت طاق چشمه ایجاد گردیده و تعداد این طاق چشمه ها دوازده عدد است .
تعمیراتی در بدنه های مسجد به وسیله اهالی محل انجام گرفته که طی آن ، در حدود 15 سال پیش محراب را کاشی کاری کردند . در مجاورت مسجد و جهت شمالی مسجد ، حسینیه ای احداث شده است . در خاتمه لازم به ذکر است که این مسجد همزمان با مجموعه عبدالصمد نطنز ساخته شده است .
این بنا به شماره 3251 و به تاریخ 6/12/ 1379 به ثبت رسیده است .
گزارش تصویری و تحلیل فنی : احسان محمدحسینی
No tags for this post.
