انسان چگونه اهلی شد؟
انسان در طول حیات خود در کره زمین موفق به اهلی کردن بسیاری از حیوانات شده است اما وی قبل از تمام این موارد باید خود را اهلی می کرد. برخی از دانشمندان اعتقاد دارند در طول نسل های متمادی گروه های انسانی برای کارهای مختلفی انتخاب شدند و بر اساس بسیاری از پژوهش های جدید این موضوع مطرح شد که رویدادهای فوق الذکر سبب ایجاد تغییرات و شکل دهی انسان ها در مسیری شبیه به یکدیگر شده و در نتیجه انسان نیز به مانند دیگر جانوران، اهلی شد.
گروه های انسانی در حدود 200 هزار سال پیش اقدام به طرد افرادی کردند که در گروه های انسانی پرخاشگر بوده و بی دلیل به دیگران حمله می کردند. همزمان با افزایش مهارت های اجتماعی پیچیده ای که انسان های اولیه درگیر آن شده بود سبب شد تا با یکدیگر برای شکار و مواجه شده با سایر افراد مهاجم و پرخاشگر متحد شده و اقدامات مشترکی انجام دهند.
ریچارد رانگهام (Richard Wrangham) زیست شناس حوزه فرگشت و متخصص نخستینیان در دانشگاه هاروارد در این رابطه می گوید: «تمایز فوق می تواند منجر به کاهش واکنش های تهدید آمیز شود. برای نمونه واکنش هایی که سبب می شود جانوران در یک برخورد عادی با یکدیگر، دندان های خود را به نشانه تهدید نشان دهند. در حقیقت باید پذیرفت که انسان در برابر بیشتر موجودات، ذاتی آرام و اهلی دارد. ممکن است انسان با برنامه ریزی قبلی و محاسبه شده اقدام به تهاجم به افراد دیگر کند اما در حالت عادی به هیچ عنوان تنها با دیدن یک انسان دیگر از خود علائم پرخاش و تهاجم نشان نمی دهد. »
به اعتقاد ریچارد رانگهام، گروه های انسانی در حدود 200 هزار سال پیش اقدام به طرد افرادی کردند که در گروه های انسانی پرخاشگر بوده و بی دلیل به دیگران حمله می کردند. همزمان با افزایش مهارت های اجتماعی پیچیده ای که انسان های اولیه درگیر آن شده بود سبب شد تا با یکدیگر برای شکار و مواجه شده با سایر افراد مهاجم و پرخاشگر متحد شده و اقدامات مشترکی انجام دهند. این موضوع امروزه نیز در بین شکارچیان دیده می شود که در کنار یکدیگر قرار گرفته و به طور مشترک به سمت جلو حرکت می کنند.
از سوی دیگر ما شاهد این موضوع هستیم که همزمان با اهلی شدن هر جانوری، تغییراتی در بدن وی رخ داده و برای مثال شکل جمجمه و حالات دست و پای وی تغییر می کند. زمانی که ویژگی های انسان هوشمند و نئاندرتال را با یکدیگر مقایسه می کنیم نیز می توان به سادگی این موضوع را دریافت که انسان های مدرن نمونه ای اهلی شده محسوب می شوند. صورت انسان مدرن کوچکتر از نئاندرتال ها بوده و شیار ابروی کوچکتری دارد. علاوه بر این گونه مذکر و مونث انسان مدرن به نسبت سایر انسان ها به یکدیگر شبیه تر هستند.
به اعتقاد بنیتزه بوراکو (Benítez-Burraco) پژوهشگر دانشگاه هولوا در کشور اسپانیا نیز انتخاب انسان هایی با پرخاشگری کمتر منجر به افزایش تعاملات اجتماعی در جوامع انسانی شده است. انسان های هوشمند اولیه یا هوموساپینس ها قادر به تفکر پیچیده بودند اما احتمالا هنوز زبان به شکل امروزی وجود نداشت. وی در این رابطه می گوید: «در آن زمان ما دارای مغزی مدرن بودیم اما هنوز رفتارها و عاداتمان مدرن نبودند.»
به این ترتیب و همزمان با تلاش انسان برای اهلی کردن خود، تغییراتی در سیستم عصبی و سلول های اعصاب انسان پدید آمده که وی را در هر چه بیشتر اجتماعی شدن یاری کرد. ما مشابه این پدیده را در پرنده های آوازه خوان می بینیم. این پرنده ها دارای اصواتی پیچیده تر و کامل تر نسبت به گونه های وحشی خود بوده و در آن ها شاهد نوعی پدیده خود اهلی شدگی هستیم. به اعتقاد پژوهشگران دانشگاه هاروارد امروزه ما شاهد شکل گیری گروه های صلح جو در بین شامپانزه ها هستیم که عمدتا با یکدیگر خویشاوند بوده و اما آمار خشونت در بین آن ها بالاتر از انسان است. به این ترتیب اگر انسان توانسته است مسیر اهلی کردن خود را طی کند احتمالا تنها موجود دارای این قابلیت نبوده و ممکن است دیگر جانوران نیز این روند را طی کنند.
احسان محمدحسینی
منبع: sciencenews
No tags for this post.
