از آفتاب پول دربیاورید/تحول در انرژی با سرعت نور
این روزها موضوع بهره‌برداری از انرژی خورشیدی، بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است؛ به‌گونه‌ای که به یکی از مهم‌ترین بحث‌های روز در حوزه انرژی تبدیل شده. برای بررسی بیشتر این موضوع، با سحر خدمتلو، کارشناس این حوزه به گفت‌وگو نشستیم.
تحول در حوزه انرژی با سرعتی بی‌سابقه در حال وقوع است
به گزارش خبرگزاری سینا، خدمتلو در ابتدای گفت‌وگو به نقش پررنگ خورشید در آینده انرژی اشاره کرد و گفت: «تحول در حوزه انرژی با سرعتی بی‌سابقه در حال وقوع است و خورشید، به‌عنوان منبعی بی‌پایان، نقش اصلی را در این داستان ایفا می‌کند.»
او افزود: «پنل‌های خورشیدی دیگر مفهومی لوکس یا تخصصی ندارند؛ بلکه به یکی از مهم‌ترین ابزارهای تأمین انرژی پاک، اقتصادی و پایدار برای خانوارها، کسب‌وکارها و حتی کل شهرها تبدیل شده‌اند.»
خدمتلو درباره نحوه عملکرد پنل‌های خورشیدی توضیح داد: «اساس عملکرد پنل‌های خورشیدی بر پایه ویژگی‌های ساختار اتمی برخی مواد نیمه‌هادی مانند سیلیکون است. وقتی فوتون‌های نور خورشید به این مواد می‌تابند، الکترون‌ها آزاد می‌شوند و جریان برق مستقیم (DC) تولید می‌شود.»
به گفته او، این برق مستقیم برای مصارف روزمره مناسب نیست و باید به برق متناوب (AC) تبدیل شود: «این تبدیل با کمک دستگاهی به نام اینورتر انجام می‌گیرد. در سیستم‌های پیشرفته‌تر، برق مازاد نیز می‌تواند در باتری‌ها ذخیره شود یا به شبکه برق تزریق شود.»
انواع سامانه‌های خورشیدی
به گفته خدمتلو، سامانه‌های رایج خورشیدی به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- متصل به شبکه (On-grid) که برق تولیدی را به شبکه سراسری می‌فروشد.
- منفصل از شبکه (Off-grid) که برای تأمین برق در مکان‌های فاقد برق سراسری استفاده می‌شود.
- هیبریدی که ترکیبی از دو نوع قبلی است و مزیت آن، تأمین برق در زمان قطعی است.
هزینه‌ها و بازگشت سرمایه
او درباره هزینه نصب سیستم‌های خورشیدی گفت: «برآوردها نشان می‌دهد، هزینه نصب یک سیستم ۵ کیلوواتی ساده متصل به شبکه حدود ۱۵۰ تا ۱۷۰ میلیون تومان است. اما در حالت هیبریدی این رقم به حدود ۳۰۰ میلیون تومان می‌رسد.»
از نظر اقتصادی نیز این سیستم‌ها توجیه‌پذیر هستند. خدمتلو در این‌باره تصریح کرد: «بازگشت سرمایه در این سیستم‌ها حدود ۳.۵ تا ۴ سال است و پس از آن، تا ۲۰ سال می‌توان از درآمد آن بهره‌مند شد.»
فناوری‌های نوین در بازار ایران
خدمتلو با اشاره به پیشرفت‌های فناورانه افزود: «پنل‌ها به دو نوع یک‌طرفه و دوطرفه تقسیم می‌شوند. نوع دوم که توانایی جذب نور از هر دو سمت را دارد، تا 30 درصد راندمان بالاتری ارائه می‌دهد.»
او ادامه داد: «فناوری‌هایی مانند PERC و TopCon نیز در بازار ایران عرضه شده‌اند و شرکت‌های داخلی موفق به تولید پنل‌هایی با استاندارد جهانی شده‌اند.»
در مورد نگهداری این تجهیزات نیز گفت: «نگهداری پنل‌ها ساده است و بیشتر در تمیز نگه‌داشتن سطح آن‌ها خلاصه می‌شود. این تجهیزات در شرایط جوی مختلف مانند باران، برف و حتی تگرگ آزمایش می‌شوند و عملکرد قابل‌اطمینانی در درازمدت دارند. عمر مفید پنل‌ها حدود ۳۰ سال است و تا ۸۰ درصد عملکرد اولیه‌شان را حفظ می‌کنند.»
نگاهی فراتر از اقتصاد
خدمتلو در پایان، توجه به مسئولیت‌پذیری زیست‌محیطی را یادآور شد: «با رشد روزافزون استفاده از خودروهای برقی، لزوم بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر برای شارژ آن‌ها اهمیت دوچندانی یافته است. زیرا اگر این خودروها با برق نیروگاه‌های فسیلی شارژ شوند، هدف اصلی یعنی کاهش آلودگی محقق نخواهد شد.»
او تأکید کرد: «انرژی خورشیدی فقط یک راهکار اقتصادی نیست، بلکه قدمی اساسی در مسئولیت‌پذیری ما در قبال زمین و نسل‌های آینده است.»
