با خودشناسی به حال خوب برسید

یک روانشناس خانواده گفت: یکی از مهمترین راه‌های رسیدن به حال خوب «خودشناسی» است.

یونس علامه‌آرام در گفت‌وگو با خبرنگار سیناپرس افزود: فیلیپ زیمباردو، روانشناس غربی می‌گوید؛ زمان مثل الاکلنگ می‌ماند که شامل سه قسمت گذشته، حال و آینده است. گذشته می‌تواند شامل دو حالت منفی یا مثبت، حال شامل جبری یا لذت‌طلب وآینده شامل هدفمند یا کمال‌طلب باشد.

وی با بیان اینکه افراد افسرده دارای گذشته منفی، حال جبری و آینده کمال‌طلب هستند، خاطرنشان کرد: اگر می‌خواهید حال خوبی داشته باشید باید از گذشته منفی درس بگیرید، از زمان حال لذت ببرید و آینده را هدفمند کرده و اهداف بزرگ دست‌یافتنی برای خود ترسیم کنید.

علامه‌آرام با تأکید بر اینکه یکی از مهمترین راه‌های رسیدن به حال خوب «خودشناسی» است، مطرح کرد: تا زمانی‌که نمی‌دانید چه چیزهایی حال شما را خوب می‌کند، نمی‌توانید حال خوبی داشته باشید. استفن کاوی در چگونگی رسیدن به خودشناسی می‌گوید؛ ما انسان‌ها در سه دایر یا حلقه زندگی می‌کنیم، دایره اول که وسعت زیادی دارد «نگرانی‌ها» نام دارد و ما کنترلی بر روی آن نداریم و تحت اختیار و تسلط ما نیست، همچون تورم، بلاهای طبیعی، کرونا و …، هر چقدر بیشتر در این دایره سیر کنید، نگرانی‌ها بیشتر می‌شود.

وی ادامه داد: نام دایره دوم «نفوذ یا تأثیرگذاری» بوده و از دایره نگرانی‌ها کوچکتر است و مقداری بر روی آن تأثیرگذار هستیم و تا حدودی می‌توانیم نفوذ داشته باشیم؛ این دایره شامل همکاران، خانواده و دوستان محیط اطراف می‌شود. تمام اختیار دایره سوم به نام «کنترل» با خود ما است که شامل افکار، احساسات، تصمیمات، باورها، عقاید، واکنش‌ها و … می‌شود.

این روانشناس با اشاره به اینکه استفن کاوی می‌گوید هر چقدر بیشتر در دایره کنترل باشی، کمتر در دایره نگرانی‌ها خواهید بود. اگر افرادی روی خودشان کار کنند، توانمند و به‌روز باشند بهتر می‌توانند روی اطرافیان تأثیر بگذارند. در حالیکه اگر مدام در دایره نگرانی‌ها قدم بردارید علاوه بر اینکه افراد از شما خسته می‌شوند، نفوذ و تأثیرگذاری هم نخواهید داشت.

وی با بیان اینکه هر چقدر از دایره نگرانی‌‎ها خارج شویم و به حوزه کنترل بیاییم، حالمان بهتر می‌شود، اظهار کرد: یکی از راه‌های خودشناسی این است که بدانیم در کدام دایره بیشتر قدم می‌زنیم، سیر می‌کنیم و وقت و انرژی می‌گذاریم؟ نباید به دنبال تغییر دیگران باشیم بلکه بعد از اصلاح و تغییر خود و نگرشمان ناخودآگاه بر روی دیگران نفوذ و تأثیرگذاری بیشتری خواهیم داشت و همین موضوع حالمان را خوب می‌کند.

این روانشناس اذعان کرد: والدینی که مدام در دایره نگرانی‌ها به سرمی‌برند شاید فرزاندشان در کودکی مطیع اوامر آنها باشند اما به محض رسیدن به استقلال، نافرمانی و سرکشی خواهند کرد.
وی به موضوع «پنجره شکسته» اشاره کرد و گفت: اگر در یک خانه سالم و کاملی شیشه یکی، دو پنجره شکسته باشد و به موقع ترمیم، اصلاح و درست نشود، همان باعث می‌شود بعد از مدتی کل خانه خراب شود. در حقیقت تمام نقاط ضعف ما در زندگی می ‌تواند در حکم یک پنجره شکسته باشد که در صورت عدم ترمیم، ممکن است ما را ویران و نابود کند.

وی تصریح کرد: باید خلأهای زندگی و نقاط ضعفمان را بشناسیم چراکه این موضوع کمک بزرگی به خودشناسی خواهد کرد. در واقع تشخیص درد 50 درصد درمان است، همین که درد مشخص شد سعی می‌کنیم کمتر خود را در مواجهه با آن قرار دهیم، دیر آن موضوع ما را غافلگیر نمی‌کند و بهتر می‌توانیم با آن کنار بیاییم بنابراین اگر می‌خواهید حال دلتان خوب شود همه خلأها و نقاط ضعف خود را از هر نظر شامل مادی و معنوی، جسمی و جنسی، اجتماعی، خانوادگی و فردی، روحی و روانی بنویسید.

علامه‌آرام با اشاره به اینکه قالب دوستی‌ها براساس خلأها و نیازها شکل می‌گیرد، تأکید کرد: اگر به موقع به داد خلأها نرسید نابودتان می‌کند و حال دلتان خراب می‌شود. بعد از شناسایی خلأها یا خودتان باید حلش کنیم یا از متخصص امر کمک بگیرید.

وی در پایان درخواست کرد همه افراد نقاط قوت، ویژگی‌های خوب، زیبایی‌ها، مهارت‌ها و داشته‌های خود را از نظر جسمی و جنسی، معنوی و مادی، خانوادگی و فردی، اجتماعی، روحی و روانی به صورت واضح، شفاف و دقیق بنویسند تا از این طریق به حال خوب دست یابند.

گزارش: سمیرا معارفی