سلسله نشست‌های صنعت نشر در عصر هوش مصنوعی:
مطالعه سنتی جای خود را به تجربه‌های چندرسانه‌ای داده است
در سلسله نشست‌هایی که در سالن فناوری‌های نشر سی و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد، متخصصان و فعالان حوزه فناوری و فرهنگی پیرامون موضوع هوش مصنوعی در صنعت نشر گفتگو کردند. احمدرضا غنی، مدیر ارتباطات هایپراستار در این نشست بیان کرد ناشران هنوز بر مدار شیوه سنتی فعالیت می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری سینا، احمدرضا غنی با اشاره به وضعیت ناشران در مورد استفاده از هوش مصنوعی، توضیح داد: «سبک زندگی و عادت مصرف کاربران در حوزه کتاب تغییر کرده و ناشران به‌عنوان عرضه‌کنندگان کالای فرهنگی، هنوز بر مدار گذشته هستند و تغییر در این سطح برایشان دشوار است. ناشران نتوانسته مدل‌های مارکتینگی را به خوبی اجرا کند.»
وی در مورد تغییر وضعیت کتابخوانی در دنیا بیان کرد: «در بخش ادبیات داستانی می‌توان از هوش مصنوعی سوال کرد که چه نقدهایی به آثار شده و نویسنده چه پیش‌زمینه‌ای دارد. مخاطب تا چند سال پیش باید کل کتاب را می‌خواند و مقالات و چکیده‌ها را زیر و رو می‌کرد اما در حال حاضر در کمتر از نیم ساعت کل اطلاعات را به دست می‌آورد و حتی به سراغ کتاب فیزیکی ممکن است برود.»
او با توجه به افزایش محصولات فرهنگی برای معرفی کتاب، اذعان کرد: «پادکست‌های زیادی در حال حاضر به معرفی کتاب می‌پردازند و شاید مخاطب پس از گوش کردم به آن، دیگر به سراغ کتاب نرود. می‌توان گفت مطالعه خود کتاب از موضوعیت افتاده و مخاطب توجهش به این کالای فرهنگی کم است و هزاران گزینه‌ی معادل کتاب دارد.»
غنی افزود: «در حال حاضر محتواهای چند رسانه‌ای پررنگ شده و برای یک کتاب، کانال یوتیوب، کتاب صوتی و ده‌ها گزینه وجود دارد. قبلا هرکسی به خارج از کشور سفر می‌کرد، می‌گفت همه در فضاهای عمومی کتاب می‌خوانند اما در حال حاضر در توجه‌شان در گوشی است و گزینه‌های دیگر روی میز آمده است. »
بیشتر بخوانید:
ایران ۷ سال از دنیا در هوش مصنوعی عقب است
تأکید بر تدوین قوانین شفاف برای استفاده از هوش مصنوعی در حوزه نشر
او خاطرنشان کرد: «تیراژ کتاب‌ها در ۲۰۲۴، ۲/۵ درصد در دنیا افت کرده زیرا کتاب‌ها گران‌تر شده است. صنعت نشر به خاطر وجود گزینه‌های گوناگون تغییر کرده است.»
غنی با اشاره به برنامه‌هایی که در بخش مارکتینگ کتاب می‌تواند برگزار شود، گفت: «جشن امضا و دیدار با نویسندگان، مترجمان و تصویرگران بخشی از مراحل فروش کتاب است چون مخاطب دوست دارد با مولف ارتباط برقرار کند. ناشر در این زمان که کاربران بسیار دست به جستجو می‌زنند، چقدر از ویدئو مارکتینگ استفاده کرده و چقدر سئو را بهبود داده تا سایتش در میان سایت‌ها بالا بیاید، تقریباً صفر.»
وی افزود: «ناشر باید دقت کند قرار است کتاب را به دست چه کسی برساند، همه قرار نیست کتاب را بخوانند و مخاطب خاص خودش را دارد. مثلا یک ناشر فقط ادبیات ایتالیایی را منتشر می‌کند و انتظار مخاطب مشخص است. ناشران معروف بسیاری دست به چاپ کتاب در هر حوزه‌ای زده‌اند. اما در عصر هوش مصنوعی چنین اتفاقی میسر نمی‌شود.»
او با اشاره به اهمیت مخاطب‌شناسی برای ناشران، توضیح داد: «از نظر تعداد صفحات، قطع، موضوعات و اینکه ادبیات کدام کشور است، ناشر باید چک کند برای چه مخاطبی قرار است کتاب منتشر شود.»
غنی با بیان این نکته که ثبات مشاغلی مانند کتابفروش در عصر هوش مصنوعی مورد تردید قرار می‌گیرد، گفت: «آیا کتابفروش سنتی همه کتاب‌ها را خوانده و لیستی دارد به مخاطب منتقل کند؟ این شغلی است که با ظهور بسترهای گوناگون در فضای دیجیتال برای آشنایی با کتاب، امروز وجود دارد اما فردا نه. نقطه مهمی است.»
غنی در مورد عدم حذف کتاب در دنیای امروز بیان کرد: «کتاب هیچ‌وقت از بازار حذف نمی‌شود، مثل وقتی دوربین عکاسی آمد تصور این بود سبک رئال از بین می‌رود. اما می‌توان گفت کارکرد کتاب با ۲۰ سال گذشته بسیار متفاوت است.»
وی در پایان گفت: «صنایع نشر چقدر برنامه‌های حوزه کتابخوانی مثل «اکنون» را حمایت کرده‌اند، خصوصا که معرفی کتاب دارند و تاثیرات شگرفی در فروش کتاب‌ها دارد. حتی می‌توان گزینه‌های همکاری را استفاده کرد.»
سالن فناوری‌های نشر یکی از برنامه‌های نوآورانه سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران است که با همکاری پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگیِ جهاددانشگاهی و خانه کتاب و ادبیات ایران با حضور شرکت‌های خلاق و دانش بنیان در حوزه کتاب و نشر پذیرای علاقه‌مندان است. گفتنی است برنامه‌های ثابتی در زمینه برگزاری نشست‌های تخصصی در موضوعات فناورانه مرتبط با کتاب و نشر برگزار می‌شود که ۴ نشست آن توسط پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی انجام می‌شود.
