در نشست نقد و بررسی کتاب هوش مصنوعی و آینده بشریت مطرح شد:
آیا بعد از هوش مصنوعی، همچنان انسان محوریت جهان است؟
نشست نقد و بررسی کتاب هوش مصنوعی و آینده بشریت، در سالن فناوری‌های نشر در سی و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری سینا، این نشست با حضور محمد طباطبایی، رهبر میزهای پژوهشی پژوهشگاه فضای مجازی همراه بود. نویسندگان این کتاب که به هوش مصنوعی و تاثیرات آن می‌پردازد، اریک اشمیت، دانیل هوتن لوکر و هنری کسینجر است و رحمن قهرمان‌پور آن را برای نشر روزنه ترجمه کرده است.
در این نشست محمد طباطبایی با اشاره به سوالی که دکارت مطرح کرد، «من می‌اندیشم، پس هستم»، در مورد نماد محوریت انسان در زندگی جدید توضیح داد.
او پیرامون سوال اساسی این کتاب گفت: «سوال اساسی کتاب این است، آیا بعد از ورود و ظهور هوش مصنوعی همچنان انسان در مرکز توجه قرار می‌گیرد یا نه؟ انسانی که فهمنده و متفکر بوده و برای چالشهای خود راه حل پیدا می‌کرده، آیا پس از ظهور هوش مصنوعی همچنان در محوریت هست یا خیر؟»
وی بیان کرد: «فناوری و تکنولوژی و صنعت وابسته به علوم انسانی است، در ابتدا برای هوش مصنوعی مفاهیم را تعریف کردند. مثلا به هوش مصنوعی یاد دادند گربه چیست، مثل تعریف در فلسفه مشخصات و اندازه و رنگش را گفتند. پیش از این وقتی عکس ناقص به هوش مصنوعی می‌دادیم در ابتدا نمی‌توانست درست تشخیص بدهد. اما بعد از یادگیری امکان تشخیص را پیدا کرد.»
این فعال حوزه‌ی پژوهش و تکنولوژی در مورد پرداختن به هوش مصنوعی در این اثر گفت: «این کتاب نشان می‌دهد با استفاده از بازی‌های زبانی فینکنشتاین، به هوش مصنوعی یاد دادند مسیرهایی را طی کند. مثلا برای یادگیری بازی شطرنج، هیچ انسانی چنین مسیری را طی نکرده است. انسان مسیر را خلق کرده و آموزش داده که خودش حریفش نشده. این نکته‌ی تاثیرگذاری است، فرمولی به هوش مصنوعی می دهیم که هیچ انسانی نمی‌تواند آن را خلق کند. در اینجا زنگ خطر برای انسان به صدا درمی‌آید که محوریت ممکن است دیگر انسان نباشد.»
بیشتر بخوانید:
چشم‌انداز مثبتی به هوش مصنوعی در نشر با حذف فرایندهای انسانی نمی‌بینم
آماده نشدن برای استفاده از هوش مصنوعی، دنیای‌مان را کوچک می‌کند/ چگونه می‌توان نسل زد را با هوش مصنوعی با کتاب آشنا کرد؟
طباطبایی به یک سوال دیگر کتاب اشاره کرد، اینکه «آیا هوش مصنوعی خودش فکر هم می‌کند؟» و ادامه داد: «هوش مصنوعی قابلیت تفکر کردن ندارد اما با پیمایش بسیار عظیم، بیشترین داده‌ها را به دست می‌آورد. سال‌ها متفکران روی موضوعی کار کرده‌اند و صدها سال طول کشیده است. اما وقتی به هوش مصنوعی موضوعی داده می‌شود، از تمام تلاش‌های بشریت در طول سال‌ها استفاده می‌کند.»
او افزود: «نکته دیگر در این کتاب، بحث تهیه‌ی ساختار قدرت در ساختار کشورهاست. کشورهای مجهز به سلاح هسته‌ای، از نظر حمله از سوی کشورهای دیگر بازدارندگی دارند.اسرائیل اعلام کرد برای ترور افراد مختلف از هوش مصنوعی استفاده کردند، عملیات را طراحی و با هوش انسانی ترکیب و پرورش می‌دادند. نکته جالب اینجاست که پس از انجام عملیات باز سوال می‌کردند که آیا الان واکنش جبهه‌های مقاومت چیست؟ مسأله کلیدی و محوری این است که چنین اقدامی از سوی هوش مصنوعی قابل کنترل و پیش‌بینی نیست.»
طباطبایی با اشاره به اینکه ما چطور می‌توانیم موضوع مخاطره آمیز که در بحث اخلاق در مورد اقدامات هوش مصنوعی مطرح می‌شود را قاعده‌مند کنیم؟، بیان کرد: «بعد از اینکه فرایند یادگیری هوش مصنوعی تمام شد، تقریبا هیچ انسانی نتوانست شکستش بدهد. فرض کنید این ابزار برای یک کشور جهت تصاحب یک منطقه استفاده شود و مستقلاً مثل یک انسان فارغ از مبحث اخلاقی، عملیات خطرناکی را طراحی کند، این مسأله‌ی حساسی است. در کشور خودمان این موضوع اذیت کننده است و به آن توجهی نمی‌شود.»
این منتقد کتاب به طرح سوال از فیلسوفان اخلاق به عنوان یکی دیگر از موضوعات کتاب اشاره کرد و گفت: «از فیلسوفان اخلاق پرسیدند در زمانی که سرنشین خودروهای خودران حضور ندارد و شرایط به گونه‌ای است که ماشین نمی‌تواند ترمز کند، حال چه کار باید کرد؟ یا باید به عابر بزند و یا به درخت و سنگ کنار جاده تا ماشین را نگه دارد. حال از نظر اخلاقی وظیفه‌ی خودروساز چیست؟»
طباطبایی اضافه کرد: «اگر یک موضوعی را برای هوش مصنوعی بدون در نظر گرفتن مسائل اخلاقی مطرح کنیم، حتی موجب کشته شدن فردی شود، هوش مصنوعی برایش اهمیت ندارد. این چالشی است که خودروسازان هم با هوش مصنوعی درگیر هستند.»
او به نقاط ضعف کتاب هوش مصنوعی و آینده بشریت اشاره کرد و گفت: «نویسندگان می‌توانستند به موضوعات اخلاقی را با تمرکز بیشتری بپردازند. همچین یکی از نقاط ضعف این کتاب، عدم پرداختن به مسائل اقتصادی است. در همین زمان کوتاهی که از هوش مصنوعی استفاده می‌کنیم، بسیاری از مشاغل از بین رفته‌اند، مثل بحث نشر کتاب که بدون مترجم و ویراستار و گرافیست باسابقه دست به انتشار کتاب می‌زنند.»
رهبر میزهای پژوهشی پژوهشگاه فضای مجازی خاطر نشان کرد: «از دیگر نقاط ضعف این کتاب علمی، موضوعات دیگر را به صورت سطحی بررسی کرده و نتیجه را نیز بررسی نکرده است. منتقدان هم کسینجر را مورد نقد قرار داده‌اند و اذعان کرده‌اند شاید خواسته فضای خود را برای آنکه با جامعه کم کند، چنین نوشته است./وی افزود: «نویسندگان کتاب به زبان مشترکی برای تکنولوژی، فلسفی، سیاسی نرسیده‌اند، قلم متحد و منسجم ندارند و تفاوت لحن وجود دارد. همچنین این کتاب ساختار متحدی ندارد، مثلا می‌توانست از جایگاه و تاریخچه شروع شود و در انتها به پیشنهاد برسد.»
در سالن فناوری نشر سی و شمشمین نمایشگاه کتاب تهران برنامه‌های ثابتی در زمینه برگزاری نشست‌های تخصصی در موضوعات فناورانه مرتبط با کتاب و نشر دارد. گفتنی است که 4 نشست آن توسط پارک ملی فناوی‌های نرم و صنایع فرهنگی انجام می‌شود.
