پیکاسو در تهران؛ روایتی از قدرت نرم در سایه گنجینه هنر ایران
نمایشگاه «پیکاسو در تهران» همچون رویداد پیشین موزه هنرهای معاصر، یعنی «چشم در چشم»، با استقبال گسترده مخاطبان روبه‌رو شد. اگر «چشم در چشم» با صف‌های طولانی پشت درهای موزه همراه بود و چندین‌بار تمدید شد، «پیکاسو در تهران» نیز که از ۲۱ اسفند ۱۴۰۳ آغاز شد تا ۱۵ فروردین ۱۴۰۴، میزبان بیش از ۵۵ هزار بازدیدکننده بود؛ آماری قابل‌توجه که نشانه‌ای روشن از بازگشت موزه به جایگاه اثرگذار خود در عرصه فرهنگ عمومی است.
به گزارش خبرگزاری سینا، موزه هنرهای معاصر تهران با رویکردی تازه به میدان آمده و درهای گنجینه ارزشمند خود را گشوده است. این دو رویداد فرهنگی، نماد احیای نقش مؤثر موزه‌ها در تقویت اقتصاد خلاق، بازخوانی سرمایه‌های بصری، و پیوند دوباره مردم با میراث هنری کشور هستند.
موزه هنرهای معاصر تهران با بیش از ۴۰۰۰ اثر از هنرمندان برجسته ایرانی و بین‌المللی همچون پیکاسو، ونگوگ، دالی، مارک روتکو، اندی وارهول و آلبرتو جاکومتی، یکی از جامع‌ترین گنجینه‌های هنر مدرن در خارج از اروپا و آمریکای شمالی و بی‌رقیب در خاورمیانه است. این گنجینه که ارزشی بین ۵ تا ۱۰ میلیارد دلار دارد، از اموال عمومی مردم ایران محسوب می‌شود و هم‌اکنون به‌عنوان یکی از واحدهای زیرمجموعه معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت می‌کند.
بیشتر بخوانید:
بیش از ۵۵ هزار نفری از «پیکاسو در تهران» دیدن کردند
نقش موزه اما فراتر از نمایش صرف آثار هنری است. این نهاد فرهنگی می‌تواند بستری برای گفت‌وگو، دیالوگ میان‌فرهنگی و دیپلماسی هنر در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی باشد. میزبانی از آثار هنرمندان جهانی مانند پیکاسو، زمینه‌ای برای تبادل نمایشگاهی، تعاملات فرهنگی فرامرزی و جلب توجه رسانه‌ها و نهادهای هنری جهان به ایران فراهم می‌آورد. در دورانی که گفتگوهای سیاسی گاه با چالش مواجه‌اند، زبان هنر می‌تواند به‌عنوان پلی مؤثر برای نزدیکی ملت‌ها عمل کند. گواه این ادعا را حضور سفرای کشورهای مختلف در روز افتتاحیه نمایشگاه «پیکاسو در تهران» دید.
از سوی دیگر، گشودن گنجینه موزه و برگزاری نمایشگاه‌های بزرگ، به شکل‌گیری گردش مالی در حوزه اقتصاد هنرهای تجسمی کمک می‌کند. فروش بلیت، توسعه بازار محصولات فرهنگی، مشارکت بخش خصوصی، افزایش حضور رسانه‌ای و جذب گردشگران هنری از جمله آثار ملموس این جریان تازه‌اند. به‌ویژه در شرایطی که توجه به اقتصاد خلاق به‌عنوان یکی از پایه‌های توسعه پایدار فرهنگی در حال افزایش است، موزه هنرهای معاصر تهران می‌تواند نقش پیشران و کلیدی در این مسیر داشته باشد.
نادره رضایی، معاون جوان و تازه‌نفس هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با رویکردی پژوهش‌محور و محتوایی، نشان داده که می‌خواهد جریان موزه‌داری را به سطحی بالاتر ببرد. او در مراسم افتتاح نمایشگاه «پیکاسو در تهران» گفته بود: «موزه‌ها دیگر تنها محل نگهداری آثار نیستند، بلکه به‌عنوان مراکز روایت‌گری نوین، خلاقیت و پژوهش در هنر شناخته می‌شوند. این روایت‌های نو می‌تواند داستانی نو و جهانی نو و دگرگون از این آثار را به نمایش بگذارد.»
رضایی پیش‌تر در افتتاحیه نمایشگاه «چشم در چشم» نیز تصریح کرده بود: «مخاطبان هنرهای تجسمی همواره در انتظار دیدن آثار گنجینه موزه هستند و ما می‌خواهیم با رویکردهای پژوهشی و هنری و تمرکز بر تم‌های تصویری هنر معاصر، نمایشگاه‌هایی جریان‌ساز برگزار کنیم که مورد توجه هنرمندان و علاقه‌مندان قرار گیرد.»
گزارش‌ها حاکی از آن است که صف‌های طولانی بازدیدکنندگان در خیابان کارگر، بازتابی از اقبال عمومی و ضرورت تداوم سیاست‌های شفاف‌سازی، در دسترس‌سازی و بهره‌برداری گسترده از گنجینه‌های ملی است. این تجربه نشان می‌دهد که پیوند میان میراث هنری، دیپلماسی فرهنگی و اقتصاد خلاق نه‌تنها ممکن، بلکه ضرورتی است برای توسعه پایدار فرهنگی ایران معاصر؛ ضرورتی که تنها با حمایت، استمرار و نگاهی بلندمدت به نقش موزه‌ها محقق خواهد شد.
در این نمایشگاه ۶۶ اثر از پابلو پیکاسو، از دوره‌های مختلف کاری این هنرمند اسپانیایی، به نمایش گذاشته شده است که شامل ۱۲ اثر آکواتینت از سری «تروماکیا» یا «هنر گاوبازی» است، همچنین آثاری از هنرمندان ایرانی همچون بهرام دبیری، بهمن محصص، جلیل ضیاءپور، محسن وزیری مقدم، محمدعلی شیوا (کاکو)، گارنیک درهاکوپیان، هانیبال الخاص و پروانه اعتمادی و آثار هنرمندان خارجی مانند ژرژ براک، رابرت دلونه، فرنان لژه، فرانتیشک کوپکا و خوان میرو که با آثار پیکاسو مرتبط هستند، به نمایش گذاشته شده است.
