نگاهی به چهل و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر
ضیافتی که بعد از سال‌ها چهره‌های تئاتری را گرد هم آورد/از صادقی و نعیمی تا مهندس‌پور و دلخواه؛ از فریبا متخصص تا نسیم ادبی و سلطانی؛ همه آنان که آمدند
به گزارش خبرگزاری سینا، با تغییر دولت و رویکردها اگرچه «خیرالله تقیانی‌پور» دبیر جشنواره تئاتر فجر بر جای خود باقی ماند تا کار تحویل گرفته را به انجام برساند؛ اما همراهی هنرمندان پیش‌کسوت باتوجه‌به مشکلات مالی و بودجه و… امری فراتر از یک جشنواره بود و بیشتر نشان از آن داشت که هنرمندان تئاتر با تمام فراز و نشیب‌های سال‌های گذشته بر آن هستند تا از رویکردهای تازه دولت، وزارت فرهنگ و معاونت هنری حمایت کنند.
یک افتتاحیه متفاوت با ترانه خاص «خلاصه چیزی باشم؛ که دردا رو دوا شم»
تغییر رویکردها خودش را در افتتاحیه جشنواره تئاتر فجر نشان داد. این بار نه از تالار وحدت خبری بود نه از سخنرانان ریزودرشت و مدیرانی که سخنرانی‌های طاقت‌فرسا می‌کنند و آمارهایی را ارائه می‌دهند که نه نزدیک به واقعیت است و در حوصله کسی.
افتتاحیه امسال جشنواره تئاتر فجر ضیافت و شب‌نشینی بود برای اهالی تئاتر از پیش‌کسوتان تا جوانان، در این شب از هنرمندانی تقدیر شد که شاید سال‌هاست تئاتر اجرا نکرده‌اند؛ اما خانه‌شان تئاتر است. از «فریده مجد»، «هوشنگ هیهاوند»، «فریبا متخصص» و «محمود پاک‌نیت» تقدیر شد. هنرمندانی که در میان اهالی تئاتر چهره‌های شناخته شده‌ای هستند که با تقدیر از آنان بخش از تاریخ تئاتر این سرزمین مرور و خاطره‌های سال‌های دور زنده شد.
در این شب اما برگزاری جشن تولد دو چهره تأثیرگذار تئاتر آن هم بدون تشریفات متداول به جذابیت افتتاحیه افزود، اکبر زنجانپور استادی که بازی‌ها و کارگردانی‌اش دوره‌ای از تئاتر این سرزمین است در کنار بهزاد فراهانی که او هم در این مقام و جایگاه برای تئاتر ایران قرار دارد به آن ضیافت خودمانی رنگ و بویی تازه داد. بهزاد فراهانی ترانه‌ای را زمزمه کرد و خواند که حرف دل همه اهالی تئاتر است.
«خلاصه چیزی باشم
که دردا رو دوا شم
حتی شده یه دکمه
رو پیرهن شما شم»
شروع جشنواره؛ روزی به یاد زنده‌یاد آتیلا پسیانی، مردی برای تمام فصول تئاتر
جشنواره تئاتر فجر اولین شب را با حرفه‌ای‌ها آغاز کرد، قطب‌الدین صادقی در سالن اصلی تئاتر شهر، حمیدرضا نعیمی در تالار چهارسو و نادر برهانی مرند در تئاتر ایرانشهر. صادقی با «سفرنامه آبجی مظفر»، نعیمی با «اینک انسان» و برهانی مرند با «هدویگ». اولین شب مطابق جدول اجراهای صحنه‌ای «همت بلند جنابعالی» به کارگردانی محمدحسن علمائی، «دیفن‌هیدرامین» به کارگردانی علیرضا معروفی، «نام تمام مصلوبان عیسی است» به کارگردانی وحید نفر و «بیجِن» به کارگردانی مهرداد علی‌پور سایر نمایش‌های صحنه‌ای اجرا شده در مجموعه تئاتر شهر، تئاتر مولوی، تماشاخانه ایرانشهر، تالار حافظ و تماشاخانه سنگلج بودند.
در همین نخستین روز جشنواره در محوطه بیرونی تئاتر شهر، پهنه رودکی، محوطه میدان شهدای هفتم تیر و ایوان انتظار مترو ولیعصر ۸ نمایش خیابانی اجرا شد.
کارگاه آموزشی «بیان بدنی بازیگر» نیز با تدریس حامد نصرآبادیان برگزار که با استقبال دانشجویان و اهالی تئاتر مواجه شد.
دومین روز به یاد بازیگر «پیتر بروک» و «بهرام بیضایی»
دومین روز جشنواره با یاد زنده نام پرویز پورحسینی برگزار شد، بازیگری که هم در نمایش «اورگاست» پیتر بروک کارگردان شهیر و فقید بازی کرد و هم در بسیاری از آثار بهرام بیضایی از جمله «مرگ یزدگرد» و «کارنامه بندار بیدخش».
در دومین روز جشنواره نیز نمایش‌ها مطابق جدول صحنه‌ای و خیابانی اجرا شدند. در همین روز دومین جلسه کارگاه «بیان بدنی بازیگر» نیز با تدریس حامد نصرآبادیان برگزار شد. بخش «به‌علاوه فجر» نیز از این روز کار خودش را آغاز کرد. بخشی که قرار است بهترین اجراهای بخش خصوصی در طی سال را پوشش دهد.
اجرای بخش بین‌الملل جشنواره نیز با نمایش «یک گوزن مادر» به کارگردانی «شارون شیشنوف» از قرقیزستان آغاز به کار کرد. نمایشی ساده و موزیکال از یک قصه عامیانه و قدیمی و احتمالاً اساطیری مردمان قرقیزستان. نمایش بر پایه لالایی‌ها برای روایت تولد، زندگی و مرگ و دوباره تولد… اجرا شد.
سومین روز نام بزرگ اکبر رادی؛ روز نمایشنامه‌نویسان
سومین روز جشنواره با نام زنده‌یاد اکبر رادی گره خورد، نمایشنامه‌نویسی که متعهدانه فقط نمایشنامه نوشت. در سومین روز کار مشترک «پرتقال – ترکیه» و «ارمنستان» در بخش بین‌الملل صحنه‌ای اجرا شدند؛ اما تمام سالن‌های دیگر اختصاص به تئاتر شهرستان یافت. حضور گروه‌هایی از اصفهان، اراک، کرمانشاه، تبریز، اردبیل و ملارد نشان از بضاعت تئاتر شهرستان در جشنواره تئاتر بود.
در این روز کارگاه آموزشی «بازی کمتر، بازی بهتر» نیز با تدریس «مسعود دلخواه» برگزار شد. دلخواه که یکی از کارگردانان برجسته تئاتر است که بازی‌های درخشان را همه از او دیده‌ایم به جوانان تئاتر از تمرکز در نقش گفت.
ژاله علو صدای هنر؛ بانوی تئاتر
چهارمین روز جشنواره با یادی از هنرمند ساختارشکن و تازه درگذشته تئاتر و سینمای ایران، ژاله علو گروه خورده بود. در این روز با حضور فرهاد مهندس‌پور و برگزاری کارگاه «مواجه کارگردان با نمایشنامه» به انتقال تجربه یکی از کارگردانان به نام تئاتر ایران به جوانان گذشت.
سمینار علمی – پژوهشی این دوره از جشنواره با موضوع «جایگاه و جریان نمایشنامه‌نویسی در ایران بعد از انقلاب اسلامی» برگزار و نمایشگاه عکس و پوستر جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در مجموعه فرهنگی هنری صبا نگارخانه آینه افتتاح شد.
پنجمین روز با نام استاد دانشگاه و روز ستاره‌ها
زنده‌یاد سعید کش فلاح استاد دانشگاه و مدرسی بود که شاگردان بسیاری را تربیت کرد، و پنجمین روز با یاد او آغاز شد. پنجمین روز جشنواره با بازی ستاره‌ها سینما و تئاتر رونقی دیگر یافت و مخاطبان برای دیدن بازی آنها به تئاتر شهر و سایر سالن‌های تئاتر آمدند. در این روز نمایش ذرات آشوب با بازی پژمان جمشیدی به صحنه رفت و در تالار مولوی نسیم ادبی بازیگر شناخته شده تئاتر و سینما نمایش شبیه شبیه آنتیگون را با ندا شاهرخی کارگردانی مشترک کرد. محمد برهنمی هم نمایش تاری را در ایرانشهر به صحنه برد. نمایش کوتاه «دژاوو» از عراق هم در بخش بین‌الملل اجرا شد
محمدعلی کشاورز نامی جاودانه در تئاتر
ششمین روز جشنواره با یاد محمدعلی کشاورز آغاز شد، مردی که نامش با گروه تئاتر ملی و اولین اجراهای تئاتر ایرانی گره‌خورده است. اگر چه او در سال‌های بعد از انقلاب به صحنه برنگشت؛ اما حضورش در تئاتر قبل از انقلاب آن قدر پر رنگ بود که در تاریخ تئاتر نامی جاودانه است. در ششمین روز، ۱۵ گروه صحنه جشنواره را تجربه کردند که از میان آنها ۹ اثر نمایش‌های صحنه‌ای و ۶ اثر نمایش‌های خیابانی بودند. در میان آثار اجرا شده نمایش «من و گربه‌ی پری» به کارگردانی شهره سلطانی از بازیگران نام‌آشنا تئاتر و سینما مخاطبان را به سالن چهارسوی تئاتر شهر کشاند.
هفتمین روز و استادی که همیشه استاد بود
امروز و هفتمین روز جشنواره تئاتر فجر با یاد زنده‌یاد جمشید مشایخی نام‌گذاری شده است، نسلی که بعد از انقلاب به دنیا آمد فرصت نیافت تا بازی او را روی صحنه تئاتر ببیند، اما بازی‌های درخشان او از جمله در کمال‌الملک، سریال هزاردستان و چه بسیار کار دیگر نشان می‌داد که او چه قدرتی بر صحنه تئاتر داشته است.
اگر چه تا آخرین روز جشنواره سه روز دیگر مانده است، اما تا اینجا جشنواره باتوجه‌به بضاعت‌ها و امکانات و تغییرات، رضایت نسبی مخاطبان و اهالی تئاتر را در پی داشته است.
منبع: خبرآنلاین
