بابانوئل در کوچه‌های ایران، نگاهی به جشن‌ها و آیین‌های کریسمس
سال نو ۲۰۲۵ میلادی، که در تاریخ 31 دسامبر به پایان می‌رسد و در 1 ژانویه جشن گرفته می‌شود، یکی از مهم‌ترین رویدادهای جهانی است. ایران به‌عنوان کشوری با تنوع فرهنگی و مذهبی، همواره شاهد جشن‌ها و آیین‌های مختلفی بوده است.
چت‌جی‌پی‌تی: در این میان، جشن کریسمس و سال نو میلادی از جمله مناسبت‌هایی است که در میان مسیحیان ایران، به‌ویژه ارامنه و آشوری‌ها، با آداب خاصی برگزار می‌شود. یکی از نمادهای برجسته این جشن، بابانوئل است که سمبل شادی، بخشش و امید برای کودکان و بزرگ‌ترها به شمار می‌رود.
بابانوئل: نماد بخشش و شادی در کریسمس
بابانوئل (Santa Claus) یکی از شناخته‌شده‌ترین نمادهای کریسمس است که ریشه در اسطوره‌ها و تاریخ مسیحیت دارد.
۱.ریشه تاریخی: بابانوئل از شخصیت واقعی سنت نیکلاس، یک اسقف مسیحی در قرن چهارم میلادی، الهام گرفته شده است. سنت نیکلاس به خاطر کمک به فقرا و کودکان بی‌بضاعت شهرت داشت. این ویژگی‌ها در طول قرن‌ها به شکل شخصیت افسانه‌ای بابانوئل گسترش یافت.
۲. شکل امروزی بابانوئل: تصویر بابانوئل به شکل مردی با لباس قرمز و سفید، ریش بلند و سورتمه‌ای که توسط گوزن‌ها کشیده می‌شود، در قرن ۱۹ شکل گرفت. شرکت کوکاکولا در دهه ۱۹۳۰ با استفاده از این تصویر در تبلیغات خود، به تثبیت این چهره کمک زیادی کرد.
۳. افسانه‌ها و داستان‌ها: بر اساس افسانه‌ها، بابانوئل در شب کریسمس (24 دسامبر) با سورتمه و گوزن‌های پرنده از قطب شمال به خانه‌ها می‌آید و هدایای کریسمس را در کنار درخت کریسمس یا داخل جوراب‌های آویزان‌شده می‌گذارد. بابانوئل هدایای کریسمس را به‌طور مخفیانه در خانه‌ها قرار می‌دهد.
۴. گوزن‌های پرنده: گوزن‌های بابانوئل، به‌ویژه گوزن “رودولف” که بینی قرمز و درخشانی دارد، از نمادهای داستانی کریسمس هستند. رودولف با نور بینی خود راه را برای بابانوئل روشن می‌کند.
۵. پیام بابانوئل: بابانوئل نماد عشق، بخشش و شادی است. او به کودکان می‌آموزد که خوبی و نیکوکاری پاداش دارد و کریسمس زمانی برای مهربانی و شاد بودن است.
کریسمس و جشن ارامنه در ایران
در ایران، مسیحیان، به‌ویژه ارامنه و آشوری‌ها، کریسمس را با شور و شوق و رسومات خاص خود جشن می‌گیرند. این جشن‌ها هم جنبه مذهبی و هم جنبه خانوادگی دارند:
۱. مراسم مذهبی: ارامنه ایرانی کریسمس را در تاریخ 6 ژانویه (عید تجلی) جشن می‌گیرند. در این روز، آن‌ها در کلیساها جمع می‌شوند و نیایش، سرودهای مذهبی و دعای مخصوص برگزار می‌کنند. یکی از رسوم خاص این روز، تقدیس آب است که نماد تعمید حضرت عیسی در رود اردن توسط حضرت یحیی است.
۲. تزئینات کریسمس: در خانه‌ها و کلیساهای مسیحی‌نشین، درختان کریسمس با چراغ‌ها و تزئینات رنگارنگ آراسته می‌شوند. خیابان‌ها و فروشگاه‌های محله‌های ارمنی‌نشین مانند جلفای اصفهان یا محله‌های مسیحی تهران در این ایام حال‌وهوای خاصی دارند.
۳. غذاهای سنتی: غذاهای ارمنی مانند دلمه، خوراک‌های گوشتی و شیرینی‌های محلی در جشن کریسمس نقش مهمی دارند. خانواده‌ها این غذاها را در دورهمی‌های خانوادگی سرو می‌کنند.
۴. همبستگی با سایر اقوام: در سال‌های اخیر، کریسمس در میان بسیاری از غیرمسیحیان ایرانی نیز به‌عنوان یک رویداد فرهنگی شناخته شده و بسیاری از مسلمانان، به‌ویژه جوانان، با تزئین درخت یا شرکت در جشن‌های محلی، حال‌وهوای کریسمس را تجربه می‌کنند.
*این گزارش برگرفته از توضیحات ارائه‌شده توسط ChatGPT است.
*تصویر این گزارش توسط هوش مصنوعی Copilot طراحی و اجرا شده است.
