(3/14)میلادی به نام عدد پی (3.14)
ثابت ریاضی عددی خاص و معمولا حقیقی است. ثابت ریاضی پی (π) با مقدار تقریبی 3.14159، نسبت محیط دایره به قطر آن را در هندسه اقلیدسی مشخص می کند. اولین نظریه در مورد مقدار تقریبی عدد پی توسط ارشمیدس بیان شد؛ به همین دلیل از آن به عنوان ثابت ارشمیدس نیز یاد می شود.
تعداد ارقام عدد پی
ثابت ریاضی پی، یک عدد گنگ (irrational number) است، بنابراین امکان محاسبه دقیق رقم های اعشار وجود ندارد؛ در این حالت، توالی اعداد بدون تکرار الگو برای همیشه ادامه پیدا می کند.
در قرن نهم هجری، غیاث الدین جمشید کاشانی ریاضیدان و دانشمند ایرانی در"الرسالة المحيطية" که درباره دایره نوشت، عدد پی را با ۱۶ رقم درست پس از ممیز کشف کرد که تا 150 سال بعد کسی نتوانست آن را گسترش دهد.
در موفق ترین تلاش برای محاسبه عدد پی، تعداد رقم ها پس از ممیز اعشار حدود 13 تریلیون محاسبه شده است.
کاربرد عدد پی
کاربرد عدد پی (π) تنها به ریاضیات محض و مهندسی محدود نیست و در فیزیک در اصل عدم قطعیت، ثابت کیهان شناسی و قانون کولن نیز دیده می شود.
اما شاید این سوال مطرح شود که ریاضیدانان یا فیزیکدانان در محاسبات خود از چند رقم ثابت ریاضی پی استفاده می کنند؟ این سوالی است که مارک ریمان، مهندس ارشد مأموریت داون (Dawn) در آزمایشگاه پیشرانه جت ناسا به آن پاسخ می دهد.
به گفته ریمان، برای دقیق ترین محاسبات آزمایشگاه پیشرانه جت (JPL) از عدد 3.141592653589793 استفاده شده و برای محاسبات علمی واقع گرایانه، اصولا به رقم های اعشار بیشتری نیاز نیست.
نامگذاری روزی به نام عدد پی
بدلیل مشابهت فرمت تاریخی چهاردهمین روز از سومین ماه سال میلادی (3/14) با سه رقم نخست عدد پی (3.14)، بسیاری از ریاضیدانان در نقاط مختلف جهان – بویژه آمریکا – این روز را به نام روز عدد پی گرامی می دارند.
در برخی از کشورها، مراسم مشترکی مربوط به دو مناسبت این تاریخ، یعنی روز عدد پی و سالروز تولد آلبرت اینشتین برگزار می شود.
مترجم: معصومه سوهانی
منابع: jpl.nasa.gov / phys.org / wired
No tags for this post.
