نقش صنایع دستی در اقتصاد هنر/۱
حراجی که واسطهها را حذف و قیمتها را کاهش میدهد
به گفته مدیر «چیزها»، این پروژه، یک حراج واقعی است. هم هنرمندان جوان، فرصت این را دارند که کارهاشان را به نمایش گذارند؛ هم طبقه متوسط میتوانند به آثار شناسنامهدار هنری دست پیدا کنند. ضمن اینکه مدیران شرکتها و سازمانها هم، صنایع دستی را میشناسند و آن را جایگزین سررسید میکنند.
زهره نیلی: مدیر پروژه «چیزها» به چگونگی شکلگیری حراج هنری «چیزها» اشاره میکند و میگوید: من یک روزنامهنگارم؛ به همینخاطر، محیطهای فرهنگی و هنری را میشناسم و بهطور ویژه با صنایع دستی و هنرهای تجسمی آشنا هستم. از سوی دیگر، روزگاری در دورههای مجسمهسازی شرکت میکردم و خوب بهخاطر میآورم که یکی از مشکلات جدی هنرجویان این بود که فضای کافی برای نمایش و حتی نگهداشتن آثار خود نداشتند؛ اصلا نمیدانستند چطور باید حجمهایی که ساختهاند را به مخاطب ارائه کنند یا بفروشند؟ این نخستین جرقه بود تا به پروژه «چیزها» فکر کنم.
سعید برآبادی در گفتوگو با خبرگزاری سینا گفت باز در همان دوره با هنرمندان و هنرجویانی روبهرو شدم که چیزهایی میخواستند که خودشان هم اسمش را نمیدانستند. اینگونه بود که نام پروژه شد «چیزها». یک اسم بسیار ساده و قابل درک برای مردم عادی که با ادبیات روشنفکری فاصله دارد.
به گفته مدیر «چیزها»، این پروژه، یک حراج واقعی است. به این معنی که هم هنرمندان جوان، امکان و فرصت این را دارند که کارهاشان را به نمایش گذارند و منتفع شوند هم طبقه متوسط و فرودست جامعه (البته به لحاظ اقتصادی) میتوانند به آثار اصیل و شناسنامهدار هنری دست پیدا کنند. انگار در قشر متوسط، یک تقاضای انباشته وجود داشت و ما به خواسته او پاسخ دادیم. ما با حرج «چیزها» توانستیم واسطه را حذف کنیم و آثار هنری را مستقیم و با قیمت مناسب به دست علاقهمندان برسانیم.
برآبادی به نقش و تاثیر گالریها و حراجهای مختلف در اقتصاد هنر ایران میپردازد و میگوید: تعداد گالریها بسیار محدود است و بعضیشان، بر اساس روابط کار میکنند نه ضوابط؛ حراجها هم بیشتر شبیه مزایده و مضاربه هستند در صورتیکه ذات حراج، تخفیف دادن و ارائه کارها با قیمت مناسب است. بگذریم که هم حراجها و هم گالریها، هنرمندان شهرستانی را به دلیل بیمه و حمل و نقل آثار فراموش کردهاند. ما در پروژه «چیزها» همه کارها را بیمه کردیم و حمل و نقل را هم به پست سپردیم. البته هنرمندان شهرستانی در نمایشگاه پیشرو حضور ندارند چراکه فروش کارها برعهده پروژه است نه خود هنرمند.
بیشتر بخوانید:
سهم ۲۴۰ میلیون دلاری صنایع دستی ایران بازار ۵۰ میلیارد دلاری
پنجمین دوره از حرج «چیزها» از 21 تا 24 آذرماه برگزار میشود. در این پروژه، 1000 قطعه هنری از 45 هنرمند در برابر دید علاقهمندان قرار میگیرد. همه کارها منحصر به فرد هستند و تقریبا هیچکدام به دیگری شباهت ندارند. قیمتها هم بین 50 هزار تا پنج میلیون تومان است. مجسمه، حجم، خیاطی، سرامیک، سفال، پتینهکاری، زیورآلات دستساز و شمع (برای نخستین بار) در پروژه «چیزها» به نمایش درمیآیند. البته شمع، جزو آثار هنری نیست اما در حراجهای هنری دنیا، بسیار بهچشم میخورد. همچنین از چهارمین دوره «چیزها» بخشی با عنوان «بهعلاوه» به حراج اضافه شده که به ارائه آثار هنری چون تابلوهای عکس و نقاشی و حجمهای بزرگ میپردازد. در این دوره هم 10 هنرمند در گالری «بهعلاوه» حضور دارند.
بیشتر سازمانها و شرکتها، همزمان با نوروز یا شب چله به کارمندان خود یا کسانی که با آنها در ارتباط هستند، سررسید هدیه میدهند و در پاسخ به اینکه چرا با صنایع دستی بیگانهاید و قدرش را نمیشناسید میگویند: نمیدانیم چه بخریم؟ از کجا بخریم؟ ضمن اینکه یکی از معضلات ما در این بخش، بستهبندی است. به گفته مدیر «چیزها»، قرار است در حراج پیشرو برای ادارهها و شرکتهای دولتی و خصوصی دعوتنامه فرستاده شود تا مدیران روابط عمومی با هنرهای سنتی آشنا شوند و هنرمندان و کارهاشان را بشناسند. به همین دلیل ما با زینب نوروزی و گروهش «دختران مهتاب» همکاری و بهترین نمونههای سوزندوزی بلوچ را ارائه میکنیم. از سوی دیگر به احیای چادربافی گیلان و معرفی آن به مردم و نهادهای مختلف میپردازیم.
سعید برآبادی میگوید: قرار بود «چیزها» دو بار در سال، به بهانه شب چله و نوروز برگزار شود اما بهخاطر استقبال خوبی که صورت گرفت برآن شدیم تا نمایشگاه را به شکل فصلی برپا کنیم و همه تلاشمان بر این است که «چیزها» به عنوان یک بنگاه به ثبت برسد تا همه هنرمندان به آن، احساس تعلق داشته باشند و در سودش سهیم باشند. هنرمندانی که جوان و خوشفکر هستند و تاکنون نتوانستهاند برای خود بازاریابی کنند. البته «چیزها» خودش را واسطه بین هنرمند-مخاطب نمیبیند. «چیزها»، یک شتابدهنده است و مشکلات بین عرضه و تقاضا را به حداقل میرساند.
«حراج چیزهای یلدایی» از 22 تا 24 آذرماه، ساعت 11 تا 21 در فروشگاه فرهنگان به نشانی پاسداران، خیابان ناطق نوری(زمرد)، روبهروی دشتستان پنجم، طبقه دوم فروشگاه سپه برپاست.