نگاهی به بازار انیمیشن در ایران و جهان
پیدا و پنهان یک بازار گسترده و جذاب/جدول

اگر روزگاری تنها کارتون‌هایی مثل تام و جری نماد انیمیشن شناخته می‌شد، امروزه شمار انیمه‌های تولیدی از دست در رفته است و این رشد ماورایی ادامه هم خواهد داشت آن قدر که حالا بر اساس گزارش Precedence Research اندازۀ بازار جهانی انیمیشن از ۴۳۶.۲۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۴ به ۸۹۵.۷۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۳۴ خواهد رسید و این یعنی رشد مرکب سالانه (CAGR)  برای این صنعت 5/7٪ خواهد بود.

مهدی نوروز:‌  پیداست که امروزه پیشرفت‌های سریع فناوری و گسترش پرشتاب صنعت رسانه و سرگرمی، موتور محرکۀ رشد بازار جهانی انیمیشن شده و آن را تقویت کرده است. علاوه بر این انیمیشن نقش کلیدی در بازی‌های ویدیویی ایفا می‌کند، زیرا به جهان‌ها و شخصیت‌های تخیلی زندگی بخشیده و آن‌ها را واقعی‌تر جلوه می‌دهد. اگر برای شما هم موضوع اقتصاد انیمیشن جذاب است و می‌خواهید بدانید ایران چه جایگاهی در این بازار دارد، این گزارش برای شما است.

پیشرفت‌های فناوری و گسترش صنعت انیمیشن

تقریباً کمتری کسی را می‌توان پیدا کرد که نام نرم افزارهای ادیت ویدیو و خلق انیمیشن به گوشش نخورده باشد. پیشرفت‌های انقلابی در گرافیک کامپیوتری، سخت‌افزار و نرم‌افزارهای رندرینگ، صنعت انیمیشن را نیز دگرگون کرده و منجر به خلق تصاویر واقعی‌تر و جذاب‌تر از همیشه شده است به علاوه اینکه انیمیشن سازی را از کاری حرفه‌ای و صرفاً مختص به استدیوها خارج کرده و آن را عمومی‌تر کرده است. در کنار این موارد، هوش مصنوعی نیز با کارکردهای خود به خلاقیت بیشتر کمک کرده است.

به گزارش خبرگزاری سینا، البته این تمام ماجرا نیست بلکه باید به سختی‌های موجود در مسیر رشد بازار انیمیشن نیز اشاره کرد. به عنوان مثال تولید حتی یک کلیپ کوتاه انیمیشنی به زمان و تلاش زیادی نیاز دارد که دلیلش هم پیچیدگی‌های فنی و منابع مورد نیاز، از جمله سخت‌افزارهای قدرتمند و راه‌حل‌های نرم‌افزاری پیچیده است. بنابراین، خرابی سخت‌افزار، به‌روزرسانی نرم‌افزار، یا مشکلات فنی دیگر اغلب جریان کار پروژه‌ها را مختل می‌کند. فرآیندهای زمان‌بر و مشکلات فنی که در طول تولید به وجود می‌آیند می‌توانند رشد بازار را محدود کنند.

درآمد بازار انیمیشن 2021-2024 (میلیارد دلار آمریکا)

امروزه دیگر بازار انیمیشن محدود به سرگرمی کودک نیست بلکه ادغام انیمیشن در گیمینگ و حتی شبکه‌های اجتماعی باعث رشد شدید تقاضای این صنعت شده است. از یک سو گرایش جوانان به بازی‌های دیجیتال رشد قابل‌توجهی پیدا کرده و آثار غیرقابل چشم پوشی بر بازار انیمیشن داشته است و از سویی دیگر، رشد پلتفرم‌های OTT باعث افزایش تقاضا برای محتوای انیمیشنی از جمله فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی شده و به توسعۀ بازار کمک کرده است. تعامل مخاطبان، آگاهی بیشتر از برند و بهبود قابلیت‌های داستان‌گویی از نقاط قوت این ابزار برای شبکه‌های اجتماعی قلمداد می‌شود.

بیشتر بخوانید:

جایگاه صنعت لباس ایران کجاست؟

سهم ۲۴۰ میلیون دلاری صنایع دستی ایران بازار ۵۰ میلیارد دلاری

آیا سینما باز هم رکورد می‌زند؟

افزایش تقاضا برای محتوای انیمیشنی مانند کارتون‌ها و سریال‌های انیمیشنی، بازیگران این بازار را تشویق می‌کند تا از این روند بهره‌برداری کرده و سهم بیشتری از بازار را در اختیار بگیرند. بنابراین چندان عجیب و غریب نیست که ردپای انیمشن را در صنایع مختلف از سرگرمی گرفته تا بهداشت و درمان مشاهده کنیم.

بر اساس آمار، درآمد بازار انیمیشن در صنایع مختلف از سال 2021 تا 2024 روندی صعودی را نشان می‌دهد. صنعت رسانه و سرگرمی بزرگ‌ترین سهم بازار را به خود اختصاص داده و از 110.83 میلیارد دلار در سال 2021 به 130.13 میلیارد دلار در سال 2024 رسیده است. پس از آن، بخش آموزش نیز با رشد قابل‌توجهی از 69.21 میلیارد دلار به 81.02 میلیارد دلار طی همین دوره پیشرفت کرده است. صنعت بازی‌سازی یا گیمینگ نیز با درآمد 100.50 میلیارد دلار در سال 2021 و پیش‌بینی رسیدن به 116.29 میلیارد دلار در سال 2024، یکی از پرشتاب‌ترین حوزه‌ها در این بازار است. سایر بخش‌ها، از جمله خرده‌فروشی، بهداشت و درمان، و تولید، نیز رشد پایداری را تجربه کرده‌اند، که نشان‌دهنده گسترش کاربرد انیمیشن در زمینه‌های متنوع و افزایش تقاضا برای محتوای انیمیشنی در سراسر جهان است.

در آمد بازار انیمیشن بین سالیان 2021 تا 2024 بر پایۀ صنعت (میلیارد دلار آمریکا)

ایران کجای بازار جهانی انیمیشن ایستاده است؟

با گسترش تولید محتوا در شبکه‌های اجتماعی، تقاضا برای کارهای گرافیکی در ایران نیز افزایش چشمگیری پیدا کرده است اما وضعیت برای انیمیشن در این مورد چگونه است؟ جستجویی در گوگل ما را به سال 2019 می‌رساند که در آن زمان خبری با عنوان «گردش مالی 60 میلیارد تومانی انیمیشن در ایران» منتشر شد.

از آن زمان تاکنون عمدۀ تحلیل‌ها و نظرها در مورد وضعیت بازار انیمیشن در ایران گرد همین خبر می‌چرخد و بر خلاف سایر حوزه‌های مرتبط به فرهنگ و هنر در این مورد آمار رسمی‌ای منتشر نشده است گویی اصلاً این حوزه هنوز جدی گرفته نشده است. چندی قبل نیز روزنامه همشهری بر موضوع دستمزد تولیدکنندگان انیمیشن دست گذاشت که 4 برابر دستمزد انیمیشن در ایران است و سبب بی میلی انیمیشن سازان در ایران شده است. اما آنچه که مسلم است در ایران بازار انیمیشن راه درازی در پیش دارد، چه آنکه از یک سو مخاطب بسیاری از آثار برتر جهانی را دیده و سطح انتظارش بسیار گسترده و جهانی است و از سویی دیگر نیز محدودیت‌های مالی، نرم‌افزاری و سخت‌افزاری راه پیشرفت نیروی متخصص را اگر نگوییم سد کرده که با موانع زیادی همراه کرده است.